Ülkemizde 15 milyon yüksek tansiyon hastas var ve yars hastalnn farknda deil. Farknda olanlarn da yarsnn kan basnc kontrol altnda deil.
Tuzu azaltmak kan basnc kontrolünü kolaylatrmann yan sra salkl yaam için de oldukça yararldr. Ülkemizde hemen hemen herkes önerilen tuz miktarndan çok daha fazla tuz tüketiyor. Nefroloji Uzman Prof. Dr. Tekin Akpolat, tuzu azaltmann 10 pratik yolu hakknda bilgi verdi.
Sofradan tuzluu kaldrn. Tuzsuz ekmee geçin, ekmei azaltn. Tuza alternatifleri deneyin. Yediimiz gdalara tuz dnda tatlar katmak ileri kolaylatrr. Limon, karabiber, krmzbiber, kimyon, sirke, nane, kekik, soan, sarmsak, baharatlar, deiik otlar gibi Evde yemekleri az tuzlu ya da tuzsuz piirin.
Kahvaltya dikkat: Kahvaltda tüketilen peynir, zeytin, sucuk, salam, sosis, ekmek, simit, poaça önemli tuz kaynaklardr. Baz tür peynirlerin içindeki tuz miktar deniz suyundan fazla olabilir. Günümüzde peynir ve zeytinde daha az tuzlu seçenekler vardr, az tuzlu seçeneklerin içinde bile gereinden fazla tuz olabilir.
Suda bekleterek peynirin içindeki tuz daha da azaltlabilir. Tuzsuz lor peyniri iyi bir alternatif olabilir. Herkes kendine en uygun kahvalt eklini hem tuz hem kilo açsndan bulmaldr.
Hamur ilerini azaltn. Hastalar tuzluk kullanmyorum, ekmek de yemiyorum, yemeim de az tuzlu diye düünerek tuzu azalttklarn düünebilirler. Makarna, erite, mant, pizza, simit, poaça, börek, kuru pasta, ya pasta gibi hamur ileri de önemli tuz kayna olabilir.
Darda yemek yerken dikkat edin. Darda yenilen yemekler gerek tuz azaltlmasnda gerekse de kilo vermede en zayf halkalardan birisidir. Öncelikle diyete uygun alternatif sunabilen lokantalar tercih edilebilir. Yemee mümkünse aç gitmemek yeme kontrolünü daha iyi salar.
Birçok lokantada masaya oturur oturmaz ikram edilen kzarm ekmek-lava ekmek çok cazip gelebilir. Hele bir de karnnz açsa. Menü dikkatle incelenmeli tuzun yan sra yasz/az yal ürünler de tercih edilmelidir.
Salata masaya mutlaka tuz eklenmeden ve ya dökülmeden gelmelidir. Yourt ve ayran iyi seçeneklerdir. Ara scaklar genellikle hem tuzlu hem de yaldr. Tatl yerine meyve daha salkldr. Yemek esnasnda bol su içilebilir. Yemeklerde ve salatada tuz yerine limon, kekik, karabiber, nane gibi tatlandrclar kullanlabilir.
Tuzdan zengin gdalardan uzak durun. Genel olarak ilenmi etler (sucuk, pastrma, sosis, salam, jambon), galeta unu, kraker, msr gevrei, patlam msr, cips, hazr çorba, et suyu tableti, hazr yufka, tatl bisküviler, kekler, salça, ayçiçei çekirdei, tuzlu fstk çok tuz içerir.
Ara öünler önemli: Ara öünler sadece kilo vermek için deil tuz kontrolü için de önemlidir. Kolaylkla ulalabilen tuzlu kurabiye gibi hamur ileri çok önemli tuz kaynadr. Evden çkarken yanmza bir meyve koymak, tuzsuz kuruyemi bulundurmak, fndk, ceviz, halanm yumurta almak güzel seçenekler olabilir.
Alkanlklarnz deitirin. Tuzla ilgili alkanlklarn deitirilmesinde en önemli problemlerden birisi baz gdalarn içinde tuz olmasna ramen dier tatlandrclar (genellikle ya ve eker) nedeni ile tuz tadn alamamak, miktarn anlayamamaktr.
Üstelik gdalarn üzerinde (hazr olsa bile) içindeki tuz miktarn belirten bilgi oldukça snrldr (özellikle ülkemizde). Bu nedenle bilmediimiz gdalarn içerdii tuz miktarn örenmek için çaba göstermemiz gerekebilir.