Sık görülen bir uyku bozukluğu nedeni olan uyku apnesi, tedavi edilmediği takdirde, kalp ve beyin hastalıklarına kadar birçok sağlık sorununa neden olabiliyor. Uz. Dr. Hayal Ergin Toktaş, uyku apnesi ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Sabah dinç uyanmak için kaliteli uyku şart
Bedenin kendini yenilediği süreç olan uyku, sağlıklı yaşam bir için çok önemlidir. Kaliteli bir uyku, kişinin sabah zinde bir şekilde uyanmasına ve günü sağlıklı geçirmesine olanak sağlar. Uyku kalitesinin sağlanamadığı durumlarda kişi kendini gün boyu yorgun ve bitkin hissedecektir. Bu durumda gün içerisinde dikkat dağınıklığı ve konsantrasyon eksikliği de kaçınılmaz olmaktadır. Uyku ihtiyacı kişiden kişiye değişse de, ortalama olarak 7-8 saatlik kaliteli bir uyku sağlıklı yaşam için gereklidir.
Kalp damar ve beyin hastalıkları riskinizi azaltın
Horlama, uykuda nefes durması, gündüz aşırı uyku hali, sinirlilik, konsantrasyon bozukluğu, depresyon, cinsel isteksizlik, hipertansiyon, insülin direnci gibi problemler uyku apnesini işaret edebilir. Tedavi edilmeyen uyku apne hastalığı, ilerleyen dönemlerde kalp damar ve beyin damar hastalıkları riskinde de artışa yol açabilmektedir.
Gece çok terliyor ve sık tuvalete kalkıyorsanız
Erkeklerde kadınlara göre 2 kat daha fazla görülebilen uyku apnesinden şüphelenilmesi gereken bir durum da gece özellikle baş ve boyun bölgesinde terlemede artış yaşanması ve gece sık sık idrara kalkılmasıdır. Sabah yorgun, baş ağrısı ve ağız kuruluğu ile uyanılması da uyku apne sendromunun belirtileri arasındadır.
Solunum düzensizliği ve nefesin durmasına dikkat!
Uyku apnesi gece uykusunda solunum düzensizliğine ve çok gürültülü horlamalara neden olmaktadır. Bu tip horlamalar daha çok sırtüstü uyuma ile gerçekleşen horlama durumlarından farklıdır. çünkü uyku apnesine bağlı horlamalar, her türlü uyuma pozisyonda gerçekleşmektedir. Uyku apnesi hastalığında, solunum düzensizliğine ek olarak sık sık ve uzun süreli olarak nefes durma problemi de yaşanmaktadır. Uyku boyunca birçok kez 10 saniyeden bir dakikaya kadar ulaşan solunum durmaları görülmektedir. Bu tür nefes durmaları, oksijen ve uyku yetersizliği yaşanmasına neden olmaktadır.
3 soruda uyku apneniz olup olmadığını belirleyebilirsiniz
Uyku apnesinin belirtilerinin hasta tarafından fark edilmesi zordur. Bu konuda kişinin uyku durumunu bilen eşi, ebeveynleri, çocukları ya da yakınları tarafından doğru bilgi sağlanmalıdır. Uyku apnesinin varlığından söz edebilmek için 3 önemli soruyu cevaplandırmak çok önemlidir. Horlama, uykuda nefes durması ve gündüz artmış uyku hali var mı? Bu 3 soruya evet yanıtı veriliyorsa, bu durum uyku apnesi ile karşı karşıya olunduğu anlamına gelecektir. Bunun için en kısa sürede bir uzman doktora başvurulmalıdır.
Özel bir uyku testi ile tanı konulabiliyor
Uyku apnesinin tanısı ve derecesi polisomnografi testi ile belirlenmektedir. Bu testin sonucuna göre tedavi de şekillenmektedir. Polisomnografi testi ile; elektroensefalografi (EEG), elektrookülografi (EOG), elektrokardiyografi (EKG), elektromiyografi (EMG), göğüs ve karın hareketleri kaydını içeren solunum eforu, burun ve ağızdan hava akımı kaydı, oksijen satürasyonu, vücut pozisyonu gibi 8 parametrenin gece boyunca 7 saat süre ile takibi sağlanmaktadır. Kişinin bir geceyi uyku laboratuvarında geçirmesi ile uyku apnesi teşhisi konulabilmektedir.
Kilo vermek ve sigarayı bırakmak gerekiyor
Test sonucuna göre uyku apnesinin derecesi belirlenmekte ve tedavi planı belirlenmektedir. Kişinin uyku apne derecesine bağlı olarak Pozitif Hava Basıncı-PAP cihazları ile ya da gibi kulak burun boğaz doktorları tarafından uygulanan cerrahi yöntemler ile tedavi sağlanabilmektedir. Tüm hastalara genel olarak kilo verilmesi, sigara ve alkolün bırakılması önerilmektedir. Diyabet, hipertansiyon, yüksek kolesterol, obezite gibi hastalıklar açısından riski yüksek olan kişilerde uyku apne sendromunun teşhis ve tedavisi büyük önem taşımaktadır.