Aratrmaclar, yallarn uyku kalitesini yükseltme ve daha salkl yaam sürmelerine yardmc olma yollar aryor.
nsanlar, hayatlarnn üçte birini uykuda geçirir. Uykuda geçen zamann dinlendirici olmas ve beyni tazelemesi beklenir.
Ancak Amerikann Sesinde yer alan habere göre uzmanlar, ya ilerledikçe, uykuyu düzenleyen nöronlar ve beyin devrelerinin gerilemeye balamasyla, uyku kalitesi ve süresinin azaldn söylüyor.
Uzmanlara göre uyku kalitesi, 30lu yalarda gerilemeye balyor. Aratrmaclar, 50li yalara ulaan bir kiinin, dinlendirici uyku kapasitesinin ortalama yüzde 50sini kaybettiini, uykuya dalmakta ve deliksiz uyumakta zorlandn söylüyor. Orta ya sonrasndaysa, uyku sorunlar daha da kötüleiyor.
Berkeleydeki California Üniversitesinden nörobilim ve psikoloji profesörü Matthew Walker, üniversitenin Uyku ve Nörogörüntüleme Laboratuvar Direktörü. Walker, hzl göz hareketi veya ksaca REM ad verilen uyku evresinin, yalanmaktan etkilenmediini söylüyor.
Ancak Walker, yala birlikte, REM uykusu dndaki, derin uyku evresinin bozulmaya baladn belirtiyor. nsanlar yalandkça, kanser, kalp ve Alzheimer hastalklarna yakalanma riskleri artyor. Bu hastalklarn, uykuyu etkiledii düünülüyor.
Ancak Walker, sorunun tam tersi olabileceini söylüyor: Bence bu hastalklar ve uyku sorunu birbirini etkiliyor. Hatta bir tanesi daha baskn. Baka bir deyile, bence uyku bölünmeleri, yalandkça demans tetikleyen bir durum.
Nöron adl dergide yaynlanan bir meta-analiz çalmasnda, Walker ve meslektalar, iki milyon kiiye ait verileri inceledi. Aratrmaclar, uykusuzluk çeken yetikinlerin beynindeki elektrik akmlarna baktklarnda, derin uykuyu bölen ksa süreli ve yava dalgalar meydana geldiini gördü. Ayrca, derin uykuya dalma sorunu olan kiilerde, kimyasal göstergelere de rastland.
UYKUSUZLUKTAN BÜTÜN SSTEM ETKLENYOR
Uykusuzluktan, kalp-damar sistemi ve metabolizma dahil, bütün vücudun etkilendiini söyleyen Walker, uykusu bölünen kiilerin kalp ve diyabet hastalklarna daha yatkn olduunu vurguluyor.
Ancak Walker, bulgularn olumlu bir yan olduuna da inanyor ve uyku sorunlarna çare bularak, yalanmayla riski artan hastalklarn önüne geçmenin mümkün olacan umuyor: Yeni uyku terapileri gelitirmeye ve yalanmakta olan beynin kaliteli uyku üreterek, demansla mücadele etmesini salamaya çalyoruz.
Walker, çok hafif elektrik akm ve manyetizmayla beyindeki uyku merkezlerini uyaran yeni terapiler gelitirildiini hatrlatyor.
Öte yandan Walker, uyku kalitesini iyiletirmek isteyenlere baz tavsiyeler de veriyor. Bunlarn arasnda egzersiz yapmak, uykudan önce bilgisayar ve tablet kullanmaktan kaçnmak, serin odada uyumak da bulunuyor.