Kulak Burun Boaz Bölümünden Prof. Dr. Fatma Tülin Kayhan, uyku apnesi ve tedavisi hakknda bilgi verdi.
çocuktur horlar demeyin
Uyku srasnda az, boaz ve burun arkasndaki hava yolunda oluan darlk varlnda horlama görülebilmektedir. Özellikle çocukluk çanda tedavi edilmeyen horlamalar ileri yata apne gelimesine neden olabilmektedir. Ebeveynlerin, çocuklarn gece uykularn yakn takibe almalar, uykuda aznn açk olup olmad, horlama veya hrltl nefes almalar belli zaman aralklaryla kontrol edilmelidir.
Gündüz uyukluyorsanz
Uyku apnesi yani uykuda nefes durmas yaam kalitesini bozmaktadr. Gece boyu uykusunu alamayan hastalar gündüz bazen uygun olmayan yerlerde ve zamanlarda uyuyakalarak i ve özel hayatlarnda ciddi problemler yaayabilmektedir. Uykusuzluun yan sra;
Horlama
Az-boaz kuruluu
Gece idrara çkma ve gece terlemeleri
Uykuda ar hareketlilik ve huzursuzluk
Uykuya dalma ve uykuyu sürdürmede bozukluk
Gündüz uykululuk hali ve gündüz uyuklama
Sabah yorgun, dinlenmemi uyanma ve ba ars
Konsantrasyon bozukluu, unutkanlk, hafza kusurlar, dikkat azl
Sinirlilik, depresyon gibi psikiyatrik bozukluklar
Cinsel fonksiyon bozukluklar
lerleyici kilo alm veya kilo verememek gibi çok farkl belirtiler de ortaya çkabilmektedir.
Tedavide geç kalmayn
Farkl nedenlerden kaynaklanabilen uyku apnesinin tedavisinde multidisipliner bir yaklam önemlidir. Kulak burun boaz hastalklar, göüs hastalklar ve nöroloji uzmanlar tarafndan yaplan muayene ile birlikte baz tetkiklerin deerlendirmeleri sonras uyku apnesinin tehisi konulabilmektedir. Horlama ve uyku apnesinin vücutta neden olduu deiiklik ve bozukluklar tespit etmek için polisomnografi yani uyku testi yaplmaktadr. Uyku testinde, hasta uyku laboratuvarnda bir gece yatrlarak baz parametreler gelimi teknolojik izleme cihazlar ile kayt ve analiz edilir. Tedavi edilmeyen uyku apnesi ilerleyen dönemde kalp ve damar hastalklar bata olmak üzere; felç, hormon dengesi bozukluklar, obezite, diyabet, erkeklerde impotans yani iktidarszlk hatta ani ölümlere neden olabilmektedir.
Apne nedenine göre tedavi deiebiliyor
Uyku apnesinin nedeni ve derecesi tedaviye yön vermektedir. Horlama ve hafif uyku apneli hastalarda kilo verme etkili koruyucu tedavilerin banda gelmektedir. Bu hastalarda az içi apareyler de kullanlabilmektedir. Alkol tüketimi ve uyku ilaçlar hastaln artmasna neden olabilecei için uzak durulmaldr. Orta ve ar uyku apneli ameliyat olamayan hastalar ile akcier hastalklar ve nörolojik apneleri olan hastalar CPAP, B-PAP gibi uykuda solunum cihazlarn kullanmalar gerekmektedir.
Robotik cerrahi ile tedavi edilebiliyor
Tkayc uyku apnesinde her hastada patoloji farkl olduu için cerrahi baar doru hastaya, doru tkanma bölgelerine, doru ameliyat yapmakla salanabilmektedir. Horlama hastalarnda üst solunum yoluna deiik cerrahi yöntemler uygulanabilir. Hafif, orta ve ileri tkayc uyku apneli hastalar genel anestezi ile ameliyat olmalarnda saknca yoksa cerrahi tedavi için uygun adaylardr. Orta ve ileri tkayc uyku apneli hastalarn yarsndan fazlas CPAP kullanamamaktadr. Tkayc uyku apneli bu hastalarda son yllarda çok seviyeli robotik uyku apnesi cerrahisi ile baarl sonuçlar alnmaktadr.
Robotik cerrahinin avantajlar
Robotik cerrahi ile açk cerrahi veya endoskopik cerrahi aletlerinin ulaamad ve görüntüleyemedii dil kökü ve grtlan üst ksmna kolaylkla ulalmaktadr.
Robotun 5 milimetrelik uçlaryla bu bölgede gerekli cerrahi ilemler yaplabilmektedir.
Robotun kollarna taklan bu uçlar el bileini taklit eder. El bileinden daha fazla 7 düzlemde hareket kabiliyeti vardr, eilip bükülebilir. Elin titremesi robot tarafndan önlenir.
Robot 3 boyutlu ve 16 kez büyütme salar. Bu görü üstünlüü ile dokular daha iyi görünür, çkarlma, damar ve sinirlerin korunmas, diki atlmas ve kanama kontrolü daha iyi yaplr.
Ameliyatlar, trakeotomi ad verilen solunum yoluna delik açma ilemine gerek kalmadan yaplabilir.
Robotik cerrahi ile çok ileri OSAS yani tkayc uyku apnesi hastalarna bile müdahale edilerek tedavi edilebilmektedir.