Salk Bilimleri Üniversitesi Sultan Abdülhamid Han Salk Uygulama ve Aratrma Merkezi Öretim Üyesi Doç. Dr. Gürkan Mert, mikroplarn hzl çoalma yetenekleri sayesinde uzun süre açkta sergilenen besin maddelerinin tüketiciler için gda zehirlenmesi potansiyeli oluturduunu belirterek, Bu kadar çeitli yollarla bulama potansiyeline sahip besin zehirlenmesi etkenlerinin patojen olmasn kolaylatran ortamlar olan piknik ve açk büfelerde gda tüketimine kar çok dikkatli olmalyz. dedi.
Mert, scaklklarn artmasyla birlikte pek çok hastaln nedeni olan patojenlerin yiyecekleri enfekte ettiini belirtti.
Sadece mikroplarn deil eer varsa yiyecekte bulunan zehirli kimyasallarn ve zararl baz maddelerin de besin kaynakl hastalklara neden olabildiini dile getiren Mert, besin kaynakl hastalklarn pek çounun aslnda enfeksiyonlara neden olan bakteri, virüs ve parazitler olduunu anlatt.
Uzmanndan piknik ve açk büfe uyars
Doç. Dr. Mert, bu mikroplarn veya salgladklar toksinlerin vücuda girdikten sonra sindirim sisteminde pek çok farkl bulgulara neden olduunu ancak genel bulgularn bulant, kusma, karn ars ve ishal eklinde görüldüünü aktararak, Hastaln iddeti hayat tehdit eden durumlardan hafif belirtilere kadar farkl seyredebilir. Besinler genellikle üretilme ve hazrlanma dönemlerinde mikroplar tarafndan kontamine olmaktadr. ifadelerini kulland.
Kesim esnasnda hayvanlarn barsaklarndaki mikroplarn etlere bulaabildiini, taze meyve ve sebzelerin kanalizasyonla kontamine sularla ykanmas halinde kirlenebildiini dile getiren Mert, öyle devam etti:
Yaz aylarnda piknik yapanlar, bulunduklar bölgenin pnar ve çeme sularn içme suyu olarak kullanrlar, bu sulara insan, hayvan dks veya atklarnn karm olmas suyu kirletir. çme suyu olarak kullanlmasa bile kirli suyla ykanm sebze ve meyvelere mikrop bular. Piknik yapanlar için bir baka tehlike içecekleri soutma ihtiyac olduunda kullanlan buzlarn içerdii tehlikelerdir. Buzlar eer kirli sulardan dondurularak yapldysa ishal nedeni olabilmektedir.
Pek çok bakterinin buzdolabnda çoalmasn gerçekletiremediini ancak, baz bakterilerin buzdolabnda dahi üremelerini sürdürebildiine iaret eden Mert, Normal görünümlü bir yumurta salmonella bakterisiyle bulam olarak karmza çkabilir. Kabuklu baz deniz hayvanlar deniz suyunu süzerken vibrio bakterilerini veya norovirüsleri alabilir. dedi.
- Sütlü, mayonezli yiyeceklerle, et, krema ve yumurtaya dikkat
Mert, enfekte yiyeceklere dokunan kiilerin çapraz bulatrmayla baka bir gdaya mikrop geçebileceini anlatarak, mikroplarn mutfaklarda bir baka yiyecee bçaklardan ve kontamine yüzeylerden transfer olabileceini ifade etti.
Tamamen pimi bir yiyecein bile çi bir yiyecein üzerindeki mikropla temas halinde yeniden kontamine olabileceini, bir bakterinin besin zehirlenmesine neden olmas için uygun koullarda ve nemde çoalmas gerektiini dile getiren Mert, öyle devam etti:
Scak hava, nem ve uygun besin maddeleri, bir bakterinin 12 saat içinde milyonlara ulamasn salamakta, hafifçe kontamine gdalar bile sabaha kadar yüksek oranda enfekte edici hale gelebilmektedir. Scak ortamda veya açkta kalan yiyecekler bu üremeyi çok daha hzl ekilde gerçekletirmektedir. Sütlü ve mayonezli yiyecekler, et, krema, yumurta içeren gdalar dier besinlere göre çok daha çabuk bozulabilme potansiyeline sahiptir. Açkta satlan veya otel ve tatil köylerinde açk büfelerde bu tip besinlere çok sk rastlanmaktadr. Mikroplarn hzl çoalma yetenekleri sayesinde uzun süre açkta sergilenen besin maddeleri tüketiciler için gda zehirlenmesi potansiyeli oluturmaktadr. Bu kadar çeitli yollarla bulama potansiyeline sahip besin zehirlenmesi etkenlerinin patojen olmasn kolaylatran ortamlar olan piknik ve açk büfelerde gda tüketimine kar çok dikkatli olmalyz.
Mert, çocuklarn bu konuda en zayf halka olduunu belirterek, bu durum nedeniyle yaz aylarnda ishal nedeniyle hastanelere bavuru saysnda art görüldüünü aktard.