Dünya Salk Örgütü verilerine göre dünya nüfusunun yaklak yarsnda besin duyarll bulunuyor. Ba arsndan nefes darlna kadar farkl sorunlara neden olun bu durumun mutlaka tedavi edilmesi gerektiinin altn çizen Beslenme ve Diyet Uzman Nazl iik Yaltrk, test ve tedaviler konusunda bilgi verdi.
Besin duyarlln tespit etmek için henüz doru, güvenilir ve dorulanm bir testin olmadnn altn çizen Yaltrk, En iyi tehis arac eliminasyon-provokasyon (çkarma-ekleme) yöntemidir. Tehis için altn standart metot ise çift-kör plasebo kontrollü besin yükleme testidir. Hastalardan bir günlük tutmalar ve hangi gdalarn yenildiini, belirtilerin neye benzediini ve ne zaman ortaya çktklarn yazmalar önerilir. Günlüün verileri bir diyetisyene veya doktora, hangi gdalarn istenmeyen reaksiyonlara neden olduunu ve atlmas gereken admlar belirlemesine yardmc olabilir diye konutu.
TESTLERN E YARADIINA DAR YETERL BLMSEL DELL YOK
Yaltrk, Bu gdalar belirlendikten sonra üç aydan bir yla kadar deien sürede diyetten çkarlmasn ve semptomlar takip edilerek yeniden eklenmesini içerir. Son zamanlarda besin intolerans testleri de yaplmaktadr. Fakat bu testlerin ie yaradn ispat edecek yeterli bilimsel delil olmad gibi dünyann alerji ve immünoloji ile ilgili önde gelen bilim kurulularnn yaynlad klavuzlar da gda intoleransnn belirlenmesinde bu testleri tavsiye etmiyor uyarsnda bulundu.
DÜNYA NÜFUSUNUN YARISINDA BESN DUYARLILII BULUNUYOR
Besin duyarllnn (gda intolerans) dikkate alnmas gerektii konusunda uyaran Beslenme ve Diyet Uzman Nazl iik Yaltrk, önlem alnmad takdirde kiinin depresyonla kar karya kalabileceini belirtti. Dünya Salk Örgütü (WHO) verilerini hatrlatan Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzman Nazl iik Yaltrk, Dünya nüfusunun yarsnda besin duyarll yani gda intolerans bulunuyor, bir milyar kiide tans konmu gda intolerans var. WHOya göre bu rakam üç yl öncesinde 2,5 milyara ulat dedi.
MEYVE, PEYNR VE çKOLATAYA DKKAT
Besin duyarllnn nedenlerine dikkat çeken Nazl iik Yaltrk, Besine eklenen gda katk maddelerinin yan sra besinlerin içerisinde doal olarak bulunan toksinler de gda intoleransna sebep olabilir. Sindirim sistemindeki genetik bozukluklar, fazla antibiyotik kullanm, kronik enfeksiyonlar ve cerrahi giriim sonrasnda enzim yaplarnda ve miktarlarndaki deiim çok sk rastlanan intolerans nedenlerindendir. Özellikle meyve, peynir, arap ve çikolatada bulunan vazoaktif elementler, migren, hrltl solunum, ürtiker, yutma güçlüü gibi sorunlara yol açabilir. Süt ürünleri, gluten içeren tahllar ve fasulye ve lahana gibi gdalarn tüketimine ayrca özen göstermek gerekir. Eer tespit edilen bir gda varsa üç-dört gün aralklarla bu gday tüketmek çözüm olabilir diye konutu.
HANG HASTALIKLARA YOL AçIYOR?
Besin intoleransnn neden olduu hastalklar hakknda da bilgi veren Uzm. Dyt. Nazl iik, depresyon uyarsnda bulunarak öyle devam etti:
Kronik ba ars, ar kilo alma, ar kilo verme, cilt sorunlar, otoimmün hastalklar, fibromiyalji, migren, mide ve rritable Barsak Sendromu (BS) gibi barsak hastalklar, emilim bozukluklar, romatizmal hastalklar, nefes darl, astm, depresyon, sinirlilik, Tip 2 diyabet, hipertansiyon, metabolik sendrom, hipotroidizm, kronik rinit, egzema, akne, ödemli göz kapaklar, idrar bozukluklar, Crohns hastal, kalp ve dolam sorunlardr. Eer besin toleransna bal kronik yorgunluk hissediyorsanz ve bunu çözümlemeyip o yiyecei yemee devam ederseniz, ileride depresyona neden olabilir. Balarda sadece sindirim sisteminde gaz ve ikinlik ikyetleri varken, bu ikyetler göz ard edilip tedavi edilmezse, rritabl Barsak Sendromu (BS) gibi barsak hastalklar da ortaya çkabilir.
EN ÖNEML BELRT SNDRM PROBLEM
Baz kiilerde tek bir belirti mevcutken, bazlarnda birkaç semptom ayn anda ortaya çkabilir diyen Uzm. Dyt. Yaltrk, sözlerine öyle devam etti: Ayn besine intolerans olan iki hastann reaksiyonlar farkl olabilir ya da yaamlarnn deiik zamanlarnda intolerans ortaya çkabilir. En fazla rastlanan belirtiler ise sindirim ikyetleri, karn ars, kusma, ishal, mide kramplar, gaz, deride kant ve ilik, solunumda ise burun akmas, haprma, hrltl nefes ve öksürük.