Göüs Hastalklar Uzman Doç. Dr. Tülin Sevim Salk Bakanl, 2020 yl raporunda ülkemizdeki tüberküloz hasta saysnn 11.788 olduunu ve 836 kiinin tüberküloz nedeniyle hayatn kaybettiini bildirmitir. Dünyada her yl yaklak 10 milyon kii tüberküloza yakalanmaktadr ve 2020 ylnda 1,5 milyon kii tüberkülozdan ölmütür. Tüberküloz dünyada ölüm nedenleri arasnda 13. srada yer almaktadr diyor. Covid-19 pandemisinin tüberkülozun tan ve tedavisini son derece olumsuz etkilediini belirten Doç. Dr. Tülin Sevim, 24 Mart Dünya Tüberküloz Günü kapsamnda yapt açklamada tüberkülozun en sk görülen 6 önemli belirtisini anlatt, önemli uyarlar ve önerilerde bulundu.
SOLUNUM YOLUYLA BULAIYOR
Halk arasnda verem olarak da bilinen tüberküloz, hava yoluyla kiiden kiiye yaylan, bulalc yüksek bir enfeksiyon olarak günümüzde de çok sayda kiiyi etkisine almaya devam ediyor. Doç. Dr. Tülin Sevim, tüberkülozun, bata akcierler olmak üzere tüm organlarda görülebilen bir hastalk olduunu belirterek Tüberküloz insandan insana solunum yoluyla bular. Tüberküloz hastas öksürürken, haprrken çok sayda basili d ortama saçar. Havada asl olarak kalan bu mikroplar, hastaln dier insanlara bulamasna neden olmaktadr. Tüberküloz, insanlk tarihi kadar eski bir hastalktr ve hala önemli bir halk sal sorunu olmaya devam etmektedir diyor. Türkiyede tüberküloz kontrol çalmalarnn asl olarak Verem Sava Dispanserleri tarafndan yürütüldüünü, Salk Bakanl 2020 yl raporuna göre ülkemizdeki tüberküloz hasta saysnn 11.788 olduunu, 836 kiinin de tüberküloz nedeniyle hayatn kaybettiini söyleyen Doç. Dr. Tülin Sevim öyle konuuyor: Dünyada her yl yaklak 10 milyon kii tüberküloza yakalanmaktadr ve 2020 ylnda 1,5 milyon kii tüberkülozdan hayatn kaybetmitir. Tüberküloz dünyada tüm ölüm nedenleri arasnda 13. srada yer almaktadr.
COVD-19 PANDEMS çOK OLUMSUZ ETKLED!
Covid-19 pandemisinin, tüm dünyada ve ülkemizde tüberküloz kontrolünü olumsuz yönde etkilediini belirten Doç. Dr. Tülin Sevim Salk çalanlarnn arlkl olarak Covid-19 ile mücadelede görevlendirilmesi, insanlarn Covid-19 korkusu ile salk kurumlarna bavurmaktan çekinmeleri tüm dünyada temel tüberküloz hizmetlerinde ciddi aksamalara neden olmaktadr. Dünya Salk Örgütü; 2020 ylnda 2019a kyasla çok daha az sayda kiiye tüberküloz tans konularak tedaviye balandn bildirmitir. Pandemi döneminde dier birçok hastalkta olduu gibi tüberküloz tan ve tedavisinde de gecikmeler yaanmaktadr. Bu nedenle Covid-19 pandemisi sonras tüberküloz hastalnda önemli art yaanabilir diyor.
TÜBERKÜLOZUN EN SIK GÖRÜLEN 6 BELRTS!
Tüberkülozda görülen belirtilerin hiç birisinin tüberküloza özgü olmadn, dier birçok hastalkta da görülebildiini belirten Doç. Dr. Tülin Sevim öyle konuuyor: Tüberkülozun en önemli özellii sinsi bir hastalk olmasd hafif ikyetlerle balar ve yava ilerler. Erken tan için 2-3 haftadan daha uzun süredir öksürük yaknmas olan kiiler mutlaka göüs hastalklar polikliniine veya Verem Sava Dispanserlerine bavurmaldr. Akcier grafisi ve balgam muayenesi ile hzla tan koyup tedaviye balamak mümkündür. Göüs Hastalklar Uzman Doç. Dr. Tülin Sevim, tüberkülozun en sk görülen 6 belirtisini öyle sralyor;
ÖKSÜRÜK, BALGAM
Öksürük tüberkülozda en sk karlalan belirtidir. Balangçta kuru öksürük eklindedir, hastalk ilerledikçe balgam da eklenir. Üst solunum yolu enfeksiyonlar, zatürre, akcier kanseri, bronektazi (bronlarn kalc olarak genilemesi) gibi birçok hastalk benzer ikyetlere neden olabilir. Tüberküloz sinsi seyir gösteren bir hastalktr, en önemli özellii belirtilerin hafif ekilde balayp zaman içinde ilerlemesidir. Erken tan için 2-3 haftadan uzun süren öksürüü olan hastalarda mutlaka akcier grafisi çekilmeli ve balgam muayenesi yaplmaldr.
BALGAMDA KAN GÖRÜLMES
Baz hastalarda hastaln ilerleyen dönemlerinde kanl balgam (hemoptizi) görülebilir. Özellikle akcierlerinde yara (kavite) olan hastalarda; yara duvarndaki küçük bir damarn çatlamas balgamla kark kanamaya neden olabilir. Hemoptizinin en sk nedenleri tüberküloz, bronektazi ve akcier kanseridir. Genç, daha önce herhangi bir akcier hastal geçirmemi, sigara içmeyen bir kiide balgamda kan görüldüünde ilk akla gelmesi gereken hastalk tüberkülozdur.
GÖÜS ARISI
Göüs ars daha çok akcier zar tüberkülozunda görülen bir belirtidir. Ar nefes almakla artar. Göüs ars kalp ve akcierlerin birçok hastalnda görülebilir. Göüs arsyla birlikte; bir süredir devam eden itahszlk, ate, kuru öksürük gibi ikyetler de mevcutsa tüberküloz düünülmelidir.
ATE
Hastaln ileri dönemlerinde ortaya çkan bir belirtidir. Ate genellikle sabahlar normal veya düüktür, gün boyunca yükselir, öleden sonra geç saatlerde veya akam saatlerinde en yüksek düzeye ular. Ate, tüberküloz dnda da bir çok enfeksiyon veya enfeksiyon d hastaln belirtisi olabilir.
KLO KAYBI
Göüs Hastalklar Uzman Doç. Dr. Tülin Sevim Birçok hastalkta olduu gibi tüberküloz hastalarnda da itahszlk, halsizlik ve kilo kayb görülebilmektedir diyor.
GECE TERLEMES
Hemen herkes uykusunda terleyebilir. Gece terlemesinin bir hastalk belirtisi olarak deerlendirilebilmesi için, beraberinde baka belirtilerinin bulunmas, terlemenin yatak takmlarn slatacak veya kiiyi uykusundan uyandracak boyutlarda olmas gerekir. Tüberküloz hastalnn belirtilerinden biri olan gece terlemesi, lenf bezi kanseri (lenfoma), tiroit hastalklar, diyabet gibi hastalklarda da görülebilir. Hastann dier yaknmalar ile birlikte deerlendirilmesi gerekir.