Bir grup bilim insan, yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) kökenine ilikin soruturmalarn Birlemi Milletler (BM) çats altndaki Dünya Salk Örgütü (DSÖ) tarafndan yürütülmemesi gerektiini belirtti.
Bilim insanlar, ABD ile çin arasndaki virüsün kökenine ilikin gerilimin DSÖnün güvenilir cevaplar bulmasn engellediini savundu.
Georgetown Üniversitesinde Halk Sal Hukuku Uzman Lawrence Gostin, DSÖye bel balayarak virüsün kökenlerinin bulunamayacan iddia etti. Gostin, (DSÖnün) 1,5 yldr çin tarafndan önü tkanyor ve bunun kaynana inemeyecekleri çok açk. deerlendirmesinde bulundu.
Gostin, Uluslararas Salk Hukukunun, DSÖye virüsün kökeninin aratrlmas konusunda ihtiyaç duyduu yetkiyi tanyacak ekilde yeniden gözden geçirilmesi, aksi takdirde soruturma için yeni bir yap kurulmas gerektiini vurgulad.
Rutgers Üniversitesinden Moleküler Biyoloji uzman Richard Ebright, virüsün nasl ortaya çktnn bilimsel bir sorudan daha fazlas olduuna ve köken tespitinin, DSÖnün uzmanlnn ötesinde siyasi boyutlar bulunduuna dikkati çekti.
DSÖ danma grubunda yer alan Jamie Metzl, G7 ülkeleri tarafndan alternatif bir soruturma balatlmas önerisinde bulundu.
ABDnin kendi bilim insanlar üzerinde de bir inceleme balatmas gerektiini vurgulayan Columbia Üniversitesi profesörlerinden Jeffrey Sachs da ABD, Vuhan laboratuvarlarndaki aratrmalara çokça dahil oldu. deerlendirmesinde bulundu.
Sachs, ABDnin tartmal hayvan deneylerini finanse etmesine atfta bulunarak ABD ve çinin bilimsel bir giriim üzerine birlikte çalm olma ihtimalinin yüksek olduunu iddia etti.
20 uluslararas bilim insan, 4 Haziranda yaymladklar açk mektupta, Kovid-19un kökenlerini soruturmas için yeni bir heyet kurulmas çarsnda bulunmutu.
DSÖ VUHANA GTMT
Daha önce virüsün kökenine ilikin soruturma balatlmas taleplerini reddeden çin, uluslararas basklarn artmasyla DSÖ heyetinin Vuhanda incelemeler yapmasna izin vermiti.
DSÖ, ilk vakalarn ortaya çkt çinin Vuhan kentine uluslararas bilim insanlarndan oluan bir heyet göndermiti.
nceleme sürecinde baz heyet üyeleri, çinli yetkililerin salgnn bandaki ilk vakalarla ilgili kendi hazrladklar özetleri ve veri analizlerini kendilerine verdiini ancak ham bilgileri paylamay reddettiini açklamt.
Heyet, 29 Ocakta balad saha çalmalarnda, ilk vakalarn görüldüü Vuhan Deniz Ürünleri Gda Pazarnn yan sra virüsün bir kaza sonucu dar çkt iddialarna konu olan Vuhan Viroloji Enstitüsünde de incelemeler yapmt.
2002-2003 yllarndaki Akut Solunum Yolu Sendromu (SARS) salgnnn ardndan, yarasa koronavirüslerinin genetik bilgilerinin olduu bir ariv yaratmak amacyla kurulan enstitü, Kovid-19un buradaki laboratuvarda yapay üretildii ve yanllkla dar çkt iddialarna konu olmutu.
çinli yetkililer, söz konusu iddialar reddetmi, Kovid-19un baka bir ülkede ortaya çkt ve ithal dondurulmu deniz ürünleriyle ülkeye geldiine dair kantlanmayan kar iddialar ortaya atmt.
KOVD-19 LK KEZ VUHANDAK GIDA PAZARINDA GÖRÜLMÜTÜ
Dünya, Kovid-19 salgnndan ilk kez, çinin 31 Aralk 2019da Hubey eyaletine bal Vuhan kentinde kayna bilinmeyen gizemli solunum yolu hastalnn ortaya çktn DSÖye bildirmesiyle haberdar olmutu.
Hastalk, ilk kez Vuhanda deniz ürünleri gda pazarn ziyaret eden kiilerde görülmü, sebebi anlalamayan solunum rahatszl ikayetiyle 17 Kasmda ilk hasta hastaneye bavurmutu.
Akcier iltihaplanmasna yol açan hastala yarasalarda bulunan bir beta koronavirüsün mutasyona uram hali olduu tahmin edilen, daha önce bilinmeyen türdeki bir koronavirüsün sebep olduu anlalmt.