Klinik Aromaterapist Leyla çakr, en karmak konulardan biri olan koku duyusu ile ilgili heyecan verici bulular hakknda u bilgileri verdi:
1990larn balarnda biyologlar koku reseptörlerinin (burnumuzdaki kimyasal sensörler) nasl çaltn çok uzun uralarn ardndan bulabilmilerdi ve bu çalmalar neticesinde beynimizin kokular arasnda nasl ayrm yaptn anlamak mümkün olmutu. Bu önemli keif bilim adamlarna 2004 ylnda Nobel ödülü getirmiti.
Koku duyusu hakknda hala kefedilmemi noktalar olsa da o günden beri epey yol alnd. Bilim insanlar koku reseptörlerinin sadece burun içinde deil, birçok fizyolojik fonksiyonda önemli rol oynayarak tüm vücutta yaygn olarak bulunduunu kefetti:
Karacierde, akcierde, kalpte, barsaklarda, beyinde hatta spermlerde!
KOKU, YARALI DOKUYU YLETRD
Almanyadaki Bochum Üniversitesinden bir grup bilim insan, insan derisinde bulunan koku alc hücrelerin, burundaki hücrelere benzediini, cildimizin de ayn burnumuz gibi kokuyu algladn kefettiler. Hasarl derinin sandal aac kokusu olarak bilinen sandolare molekülüne maruz brakldnda kendini daha hzl iyiletirdii gözlemlendi.
Aromakolojik cilt bakm ürünlerinde kullanlan sandaloreun, reseptörlere balanarak deri iyileme sürecinin özellii olan, hücre bölünme ve tanma ilemini harekete geçirdii bulundu. Sandalorea be gün boyunca maruz braklan hücrelerin çoalmas yüzde 32, hücre tanmas yaklak yüzde 50 orannda artt.
Bu bulgular, bilim insanlarna, yalanan deriye kozmetik uygulamalar ya da fiziksel travmalardan sonra iyilemeyi hzlandracak yeni tedaviler için düünme imkan verdi.
SPERM HÜCRELER FEMNEN KOKULARI ALGILIYOR
Bir baka bilimsel çalmada, sperm hücrelerinin yüzeyinde bulunan koku reseptörlerinin, sperm hücrelerinin, döllenmemi bir yumurtaya doru yollarn bulmasn salayan bir tür kimyasal yönlendirme sistemi ilevi gördüü bulundu.
St. Louis Washington Üniversitesinde yaplan bir aratrmada ise, insan akcierindeki koku reseptörleri hakknda, zararl maddeleri soluduumuzda hava yollarnn daralmasna neden olarak zehirli bileiklere kar emniyet anahtar görevi gördüü bulundu.
10 BN FARKLI KOKUYU ALGILIYOR
Heyecan veren bululara ramen, koku sisteminin karmakl yüzünden, bilim insanlarnn hala alacak uzun bir yolu var. nsan burnunda yaklak 350 farkl ilevsel türde koku alma reseptörü bulunduunu ve 10 bin civar farkl kokuyu algladn biliyoruz. Fakat bu bilgi bile her an güncelliini yitirebilir çünkü bu konuda da çok fazla farkl çalma var.
Dier memelilere baktmzda ise insanlarda çok daha az koku reseptörü olduunu biliyoruz. Fareler ve dier hayvanlar yemek bulma, avclardan saklanma vb için koku alma duyusuna ar bir ekle bamldr ve onlarda binden fazla farkl türde bulunur.