Mangal dumanndaki kanserojen maddelerin etkisini minimuma indirmek için atein köz haline gelmesi beklenmelidir. Etten damlayan yalarn oluturduu dumandaki kanserojen maddelerin ete yapmasn önlenmek için mangalda mümkün olduunca etin yasz ksmlar piirilmelidir
Doç. Dr. Elvan Ylmaz Akyüz:
- Ya içerii yüksek etlerle yaplan yemeklere ilave ya eklenmemelidir. Özellikle kuyruk ya, iç ya ve tereyann et yemeklerinde kullanmndan kaçnlmaldr
Uzmanlar, Kurban Bayramnda uygulanan yanl piirme yöntemlerinin eti salksz hale getirebileceine iaret ederek, etin frnda, zgarada ya da tencerede piirilmesi gerektiini belirtti.
Dr. Ör. Üyesi Sibel Bölek, kurbanlk hayvann kesimi, etin muhafazas ve tüketimine ilikin deerlendirmede bulundu.
Kurbanlklarn kesim öncesinde yer deiiklii ve nakliye aamalarnda, bask altna girdiini anlatan Bölek, bu nedenle hayvanlarn hormonal dengesinin deitiini bunun da etin kalitesini etkilediini kaydetti.
Sibel Bölek, hayvanlarn en az bir gece dinlendirilmeden kesilmesi halinde etinin esmer renkte ve yüzeyinin kuru olacan belirterek, Ayrca kan damarlar içinde ufak kan phtlar görülür, lezzeti ekidir. Bu tür kalite kayplarnn engellenmesi için hayvanlarn mutlaka kesim öncesi dinlendirilmesi gerekmektedir. Kesimden hemen sonra et, soutucuya konmamal. Et önce güne görmeyen serin bir ortamda 3-4 saat bekletilmeli. Bu süre içerisinde kurban etleri kesinlikle poetlenmemeli. Aksi halde etlerde yeerme meydana gelebilir. ifadelerini kulland.
- Etler, frnda ya da kendi yayla tencerede piirilmeli
Bölek, kesimden hemen sonra etin tüketilmemesi gerektiinin altn çizerek, 1-2 gece buzdolabnda bekletilmesinin daha uygun olduunu söyledi.
Hayvan kesildikten hemen sonra tüketilen etin sindiriminin zor olacan, sertliinden kaynakl uzayan piirme süresinin besin kaybna yol açabileceini aktaran Bölek, etin kyma haline getirilmek yerine parçalar halinde depolanmas gerektiini, bu ekilde besin deerindeki kayplarn daha düük miktarlarda olacan anlatt.
Bölek, Etlerin, frnda ya da kendi yayla düdüklü tencerede piirilmesine özen gösterilmeli, kzartma ve mangalda piirme ileminden kaçnlmaldr. dedi.
- Mangaln zgaras her kullanmdan sonra temizlenmeli
SBÜ Gda Teknolojisi Ana Bilim Dal Bakan Dr. Ör. Üyesi Sibel Bölek, kurban etlerini mangalda piirmek isteyen isteyen vatandalara ise u önerilerde bulundu:
Mangalda piirme ilemi uygulanacaksa mangal dumanndaki kanserojen maddelerin etkisini minimuma indirmek için atein köz haline gelmesi beklenmelidir. Mangal aleviyle gda arasnda en az 15 santimetrelik bir boluk braklmaldr. Etten damlayan yalarn oluturduu dumandaki kanserojen maddelerin ete yapmasn önlenmek için mangalda mümkün olduunca etin yasz ksmlar piirilmelidir. Etler sklkla çevrilerek piirilmeli, kararan ve yanan ksmlar kesilip atlmal ve kesinlikle tüketilmemelidir. Mangaln zgaras her kullanmdan sonra mutlaka temizlenerek olumu kanserojen maddelerin bir sonraki kullanma aktarlmas engellenmelidir. Kullanm öncesi mangal bir miktar yalamak da kanserojen maddelerin piirilecek gdalara yapmasn önlemede etkilidir.
- Salkl et yemei için bu uyarlara dikkat
Beslenme ve Diyetetik Uzman Doç. Dr. Elvan Ylmaz Akyüz ise bayramda salk problemleri yaanmamas için veteriner kontrolünden geçirilen kurbanlklarn tercih edilmesinin önemine deindi.
Akyüz, Kurban Bayramndaki kaçak ve kontrolsüz kesimlerin, hayvanlardaki parazitleri yayarak bulac hastalklara neden olaca için kurbann uygun koullarda kesiminin salanmas gerektiinin altn çizdi.
Bayramda tüketilen miktar kadar kurban etinin saklanma ve piirilme yöntemlerinin de önemli olduuna dikkati çeken Akyüz, Yeni kesilen etlerde ölüm sertlii denilen, sindirimi ve pimeyi zorlatran durum geliir. Bu, mide ve barsak problemlerine yol açar. Hem piirmeyi hem de sindirimi kolaylatrmak için kesilen etin birkaç saat içinde buzdolabna konulmas ve en az 1 gün dolapta dinlendirilerek tüketilmesi önemlidir. deerlendirmesinde bulundu.
- Kuyruk ya, iç ya ve tereya kullanmndan kaçnlmal
Elvan Ylmaz Akyüz, yanl piirme yöntemlerinin de eti salksz hale getirebileceine iaret ederek, öyle konutu:
Mangalda atele temas ederek piirme, uzun süre yüksek sda yaplan kzartma, kavurma gibi ilemler eti salksz hale getirmekte ve diyabet, kanser gibi birçok hastala yakalanma riskini artrmaktadr. Bu sebeple, et kzartma ila kavurma yerine kendi ya ve suyuyla frnda ya da tencere yemei eklinde ksk atete veya zgarada piirilmelidir. Ya içerii yüksek etlerle yaplan yemeklere ilave ya eklenmemelidir. Özellikle kuyruk ya, iç ya ve tereyann et yemeklerinde kullanmndan kaçnlmaldr. Ayrca lezzet katmas, sindirimi kolaylatrmas ve toksik etkileri azaltmas için etin sebzeler ve baharatlarla piirilmesine özen gösterilmelidir.
Yetikin bir bireyin, kiisel özelliklere göre deimekle birlikte, günde 100 ile 150 gramn üzerinde et tüketmemesi gerektiini vurgulayan Akyüz, hayvansal kaynakl proteinlerin banda gelen etlerin ayn zamanda yüksek doymu ya ve kolesterol içeriine sahip olduklarn bu sebeple tüketim miktarna dikkat edilmesi gerektiini kaydetti.
Elvan Ylmaz Akyüz, ar yal et tüketiminin, hiperkolesterolemi (yüksek kolesterol), kalp damar, diyabet ve böbrek hastalar ile karacier rahatszl bulunan kiilerde ciddi salk problemlerine neden olabileceini hatrlatarak, bayramda et tüketiminde arya kaçmadan, salkl piirme ilkelerine göre beslenme ve porsiyon kontrolüne özen göstermenin önemini vurgulad.