Heyecanla beklediiniz bebeiniz nihayet dünyaya gözlerini açt ancak yenidoan sarl sizin de mi kapnz çald? Endie etmeyin ama hemen salk kuruluuna bavurun zira bu dönemin doktor gözetiminde geçirilmesi çok önemli.
Acbadem Maslak Hastanesi çocuk Sal ve Hastalklar Uzman Doktor Öretim Üyesi Tarkan kizolu tedavide geç kalndnda ölüme bile yol açabilen sarlkla ilgili toplumumuzda ekerli su vermek gibi en sk yaplan yanllar, hastaln belirtilerini ve tedavi yöntemlerini anlatt önemli uyarlar ve önerilerde bulundu.
Günümüzde en sk görülen yenidoan hastalklarndan biri yenidoan sarl. Vaktinde doan bebeklerin yüzde 60nda, erken doan bebeklerin ise yüzde 80inde görülebiliyor. çiçei burnunda anne ve babalar endieye sevk eden bu hastalkta,toplumda yaygn olan ekerli su verin iyileir, üzerine sar tülbent örtün geçer eklindeki hurafeler kimi zaman tehlikeli sonuçlara yol açabiliyor. Dr. Ör. Ü. Tarkan kizolu, yenidoan sarln yeni domu bebeklerin kanlarndaki bilirubin miktarnn artmas neticesinde görülen bir çeit sarlk olarak tanmlarken, hastaln ilk olarak gözlerde kendini belli ettiini söylüyor. Hastaln iddeti arttkça sarlk srasyla yüz, gövde, kol ve bacaklar ile en son olarak el içi ve ayak tabannda görülüyor. Sarlk yukardan aa doru artarken, iyileme de ayaktan kafaya doru oluyor. En son gözün beyaz ksm düzeliyor. Hangi bebein tedavi edilmeyi gerektirecek düzeyde hasta olduuna karar vermenin çok önemli olduunu belirten Dr. Ör. Ü. Tarkan kizolu, tehisi koyabilmek için takibin mutlaka bir salk profesyoneli tarafndan yaplmas görektiini vurguluyor.
DÜZENL DOKTOR KONTROLÜ ART!
Anne karnndaki bebeklerin kanndaki bilirubin maddesi fetusa bir zarar vermiyor çünkü plasenta aracl ile annenin kanna geçiyor ve annenin karacierinde ilenerek vücuttan atlyor. Bebein kanndaki bilirubin maddesi doumdan sonra yava yava artmaya balarken, geçici olan bu duruma fizyolojik sarlk deniyor. Birçok bebek için fizyolojik sarln tedavi gerektirmeden geçebilecek bir durum olduunu, buna karn bu dönemde düzenli olarak doktor gözetiminin art olduunu vurgulayan Dr. Ör. Ü. Tarkan kizolu Aksi takdirde sarln seviyesi yükseldiinde ve tedavisinde geç kalndnda kernikterus ismi verilen bir hastalk bebekte görülebilir. Kanda ar derecede artan miktardaki bilirubin beyinde birikir ve beynin bazal ganglion bölgesini etkileyerek beyinde hasar olumasna neden olur. Bebekte yava hareketler, güçsüz alamalar, zayf ve isteksiz emmeler, yava refleksler, kusma ve ate gibi belirtiler gözlenir. Bu ekilde hastalanan bebeklerde beyin geliiminde gerilik hatta ölüm görülebilmektedir diyor. Patolojik sarlk ise son derece az sklkla görülürken, fizyolojik sarlktan daha erken veya daha geç ortaya çkyor ve bilirubin düzeyi daha yüksek oluyor.
HURAFELER TEDAVY GECKTRYOR!
1. EMZRMEYE SON VERMEK
Yenidoan sarlnda emzirmenin son derece önemli olduunu belirten Dr. Ör. Ü. Tarkan kizolu, anne sütünün bebek için hem mükemmel bir besin hem de sarl önlemede önemli bir yardmc olduunu vurguluyor. Buna karn yanl bilgiler sonucu baz anneler kendi sütlerinden dolay bebeklerinin sarlk olduu inancyla emzirmeye son verebiliyor. Dr. Ör. Ü. Tarkan kizolu bu durumda bebein kanndaki bilirubinin daha da yükseldiini söylüyor.
2. EKERL SU VERMEK
Geleneksel yöntemlerden en çok uygulanan bebee ekerli su verilmesi. ekerli suyun kan ekerini yükseltme etkisi ile fayda salayaca inanc aksine bebein eker dengesinin bozulmasna ve bebek tokluk hissettii için emmenin gecikmesine yol açyor. Bu nedenle bebee ekerli su vermeken kaçnn.
3. SARI TÜLBENT ÖRTÜLMES
Bebein üzerine sar tülbent örtülürse sarlnn geçecei batl inançlara dayanyor. Oysa sar tülbent örtülmesinin sarla faydalarna yönelik bilimsel bir çalma yok. Üstelik zaman kaybndan baka bir ie yaramyor. Üstüne üstlük gecikmeye ve deerlendirirken göz yanlsamasna yol açyor.
4. IIIN ALTINA YATIRMAK
Dr. Ör. Ü. Tarkan kizolu yenidoan sarl olan bebeklerin hastaln tedavisi amacyla aileler tarafndan güne ve veya floresan altna yatrlabildiini belirterek Bebei güne veya floresan altna yatrmak sarl azaltmakta ksmi etkili olsa da uygulamada oluabilecek riskler sebebiyle önerilmemektedir diyor.