Nöroloji Uzman Prof.Dr. Lütfü Hanolu, beyinde glinfatik ismi verilen ve uyku srasnda aktifleen toksik maddeleri filtreleme, beyinden uzaklatrma sistemi olduunun kefedildiini belirterek, Bu bilgi yetersiz uyuyan yallarda Alzheimer hastalnn ortaya çkma riskinin arttn bildiren aratrmalar ile uyumlu görünüyor. dedi.
Uyku ve hafza arasndaki balantya ilikin deerlendirmelerde bulunan Hanolu, özellikle örencilerin tüm çalmalarndan sonra kaliteli bir uyku uyumasnn önemini anlatt.
Hanolu, uyku ve ders arasna farkl bir aktivitenin sktrlmamas gerektiini aktararak Sebebi ise örenme sonras direkt uykuya geçtikleri için örenilen bilgilerin hzla uzun bellee transferinin mümkün olmasdr. Dolaysyla hatrlamalar bu anlamda daha kolay olacaktr. Yalnz araya baka bir bilgi girmemelidir diye konutu.
Hanolu, uykunun dinlendirici ve düzenleyici etkisi olduunu vurgulayarak Uykusuzluk öncelikle dikkat ve uyankl sürdürebilme yeteneinden balayarak bellee ilerleyen sonra tüm akli melekelere etki eden ciddi bozucu etkilere sahiptir. Organizmamz yaanan uykusuzluu hemen telafi etmeye çabalyor. Kronik uykusuzluk durumlarnda dikkat ve bellek üzerinden bilisel performansmz belirgin biçimde düüyor bilgisini verdi.
Kronik uykusuzluk durumunun önemli sebeplerinden birinin de uyku apne sendromu olduunu dile getiren Hanolu, unlar kaydetti:
Bu durumda kii gece uykusu srasnda solunumunun durmas sebebi ile bilinçli olmasa da uyanma ataklar yayor ve uyku derinleip olmas gereken tüm dönemleri ile gerçekleemiyor. Bunun sonuçlarndan biri dikkat ve uyanklk sorunlar iken, bir dieri yukarda bahsettiimiz bellein pekitirme süreçlerinin etkilenmesine bal ortaya çkan gerçek bir hafza zayfl. Bu hastalarda yakn zamanda yaptmz bir aratrmada Polisomnografi ile kantlanm, gerçekten ciddi uyku apne sorunu olan insanlarn hzlanm unutmadan da muzdarip olduklarn gösterdik.
- Fazla uyku süresi migren ata ile sonuçlanabilir
Prof. Dr. Lütfü Hanolu hzlanm unutma kavramnn bilimsel terminolojiye son yllarda girdiini belirterek, Kabaca anlam kii bellein olutuu ilk basamaklarda bir sorun yaamaz ve standart hafza testlerinde bir sorun göstermezken, örenmi olduu eyi ya da kendi bandan geçen olaylar (biz buna otobiyografik bellek diyoruz) normale göre çok daha fazla hzla kaybediyor, unutuyor. Yani hafza dayanksz hale geliyor. Bunun temel sebebinin özellikle uykuda hüküm süren pekitirme süreçlerindeki sorunlar olduunu görüyoruz eklinde konutu.
Son yllarda yaplan çalmalarn Alzheimer hastalndaki bellek bozukluunun en erken dönemlerinde ilk bozulmann bu tür bir hzlanm unutma olduunu düündürdüünü aktaran Hanolu, u bilgileri verdi:
Uyku ve Alzheimer hastal üzerine söylememiz gereken son ve önemli bir nokta yine son yllarda örendiimiz bir durum ile ilgili. Beyinde glinfatik ismi verilen ve uyku srasnda aktifleen toksik maddeleri filtreleme, beyinden uzaklatrma sistemi olduu kefedildi. Bu bilgi yetersiz uyuyan yallarda Alzheimer hastalnn ortaya çkma riskinin arttn bildiren aratrmalar ile uyumlu görünüyor.
Son olarak hafta içi yeterli uyuyamayan kiilerin hafta sonu fazla uyumalar ile ilgili soru bu çerçevede deerlendirilirse; bunun mecbur kalnan uykusuzluk dönemlerini telafi edici, yararl bir taraf olaca ama sürekli/kronik bir hafta içi uykusuzluk/yetersiz uyku durumunun uygun olmadn söyleyebiliriz. Ayrca migren yatknl ya da migreni olan kiilerde rutin alkanln dnda fazla uyku süresi migren ata ile sonuçlanabilir.