Prof. Dr. Aylin Hasanefendiolu Bayrak Yürüyü arlar nedenleri ve tedavisi hakknda bilgiler verdi.
Ar neden olur, altta yatan mekanizma nedir?
Bacaklarmzda bulunan atardamarlar kaslarmza temiz kan tayan borular gibi ilev görürler. Yürüyü gibi bacak kaslarnn youn kullanld durumlarda, bacak atardamarlar genileyerek kaslarn artan oksijen ve enerji ihtiyacn karlarlar. Ateroskleroz dediimiz damar duvarnda plak oluumu sigara, tansiyon, diyabet, kolesterol yükseklii gibi nedenlerle baz hastalarda çok ciddi boyutta damar darlklarna yol açar. Aslnda vücuttaki her damar bu durumdan nasibini alr ve hastada farkl organlarda farkl ikyetlere neden olur. te yürüme srasnda kaslarn artan kan ihtiyac bu plaklarn damarda yaratt darlklar nedeniyle yeterince karlanamaz ve arya neden olur. Atardamarlardaki darlk miktar arttkça kas arlar daha ksa yürüyü mesafesinde ortaya çkar. Orta ve ileri yataki kiiler, tansiyon hastalar ve diyabet gibi ek hastalklar bulunan kiilerde yürüyü arsnn bulunmas ciddi damar darlklarnn habercisi olabilir.
Atardamar kaynakl bacak arsnn tans ve tedavisi nasldr?
Gelien teknoloji ve yeni teknikler, atardamar darlklarnn hatta tkanklklarnn bile kapal ameliyatla tedavisini mümkün klmaktadr. Giriimsel Radyoloji poliklinikleri hastalnzn hzl tan almas ve tedavinizin gecikmeden düzenlenmesi için bavurabileceiniz en kestirme yollardan biridir. Öyle ki orta ya da ileri yata, tansiyon, diyabet gibi ek hastalklar olan hasta yürüyü ars ikyetleri de varsa benim bacak damarlarmda muhtemelen daralma var diyerek dorudan Giriimsel Radyoloji polikliniine bavurabilir. Giriimsel radyoloji uzmanlar, damar hastalklarnn tans ve tedavisinde uzmanlam hekimlerdir.
Tan için yaplmas gereken ilk adm Doppler Ultrasonografi tetkikidir. Doppler ultrasonografi tetkiki kesinlikle bir Radyoloji Uzman tarafndan yaplmaldr. yi bir doppler ultrasonografi tetkiki ile damarlarnzdaki daralan veya tkanan bölgeler tespit edilerek raporlanr. Gerekirse Bilgisayarl Tomografi gibi yöntemlerle koldan verilen ilaçla damar darl daha detayl görüntülenebilir. Artk bundan sonra yaplmas gereken uygun tedavi seçimidir.
Tedavi ileminde genellikle kask damarndan girilerek yaplan anjiografik yöntemler artk vazgeçilmez hale gelmitir. Bu ilem kapal ameliyat adyla bilinir, ve Giriimsel Radyolog tarafndan anjiyografi ünitelerinde neredeyse ameliyathaneyi andrr ortamda steril koullarda gerçekletirilir. Damar darlklar ve tkanklklar bu yöntemle balon veya stent uygulamalar ile çou zaman tek seansta tedavi edilir. Bu ilemler ine delii gibi küçük cilt kesii ile yaplr. En güzel taraf kapal ameliyat dediimiz bu tedavi ile hasta ertesi gün taburcu olur, günlük iine dönebilir.
Tedavinin en kolay yaplabildii dönem sorunun tespit edildii en erken dönemdir. Zamannda yaplmayan tedavi daha uzun darlk ya da tam tkanklklara yol açar, bu da tedaviyi daha uratrc ve zor hale getirebilir. Ayrca yine bu dönemde tedavi edilmeyen hastalarda zamanla istirahat ars dediimiz hareket etmedii dönemde bile arnn olduu sürece evrilir ki acil tedavi gerektirir. Yine ihmal edilen darlk/tkanklklar bir süre sonra ayak yaralarna yol açabilir, bu da acil müdahale edilmesi gereken bir durumdur. Özellikle diyabetik hastalarda ayak yaralar varlnda hiç zaman kaybedilmeden müdahale edilmelidir. Yara olutuktan sonra ihmal edilirse ayak parmaklarnda kangrene yol açar ve amputasyon dediimiz kangrenli dokunun kesilerek uzaklatrlmas gerekir.