Uz. Dr. ule Naml Koç, yutma zorluu ve tedavisi hakknda bilgi verdi.
Farkl rahatszlklar yutmanz engelleyebilir
Sinirlerin uyarmas ve kaslarn kaslmasyla gerçekleen yutma fonksiyonunda yaanan güçlükler çok farkl rahatszlklardan kaynaklanabilmektedir. Az içerisinde enfeksiyon veya bademciklerin iltihaplanmas gibi durumlarda yutma ilemi arl gerçekleirken, baz nörolojik, kas, yemek borusu ve sindirim sistemi hastalklarnda ise yutma ilemi zor ya da hiç yaplamamaktadr. Tedavi planlamas yaplmadan önce yutma güçlüüne neden olan rahatszln kayna belirlenmelidir.
Temizlik malzemelerini çocuklarn ulaamayaca yerlerde saklayn
çocuklarda yutma güçlüü yaratan nedenlerin banda korozif madde yani kimyasal madde yaralanmalar gelmektedir. Açkta satlan ve su, kola gibi içecek ielerinde saklanan temizlik maddelerini yanllkla içen çocuklarda ortaya çkan kimyasal tahribat yemek borusunda ciddi daralmalara yol açmaktadr. Temizlik maddeleri gibi kimyasal maddelerden bir yudum alnmas bile yllarca tedavi gerektiren ciddi yutma güçlüklerine neden olabilmektedir. Ebeveynlerin temizlik maddelerini farkl kaplarda saklamamalar ve çocuklarn ulaamayaca yerlerde ve mümkünse kilitli ortamlarda, muhafaza etmesi hayati önem tamaktadr.
Yutamyorum ama geçer demeyin
Bademcik, az enfeksiyonu gibi hastalklardan da kaynaklanabilen yutma güçlüü yemek borusu kanserlerinin de sk rastlanan belirtisidir. Özellikle kat gdalar yutmakta zorlanma ve yutarken su içme ihtiyac hissetmek yemek borusu kanserlerini ön plana çkarmaktadr.Bunun yannda;
Sindirilememi gdalarn kusarak çkartlmas
Azdan kanamalar
Ar
Yemek yerken taklma hissi gibi belirtiler geçitirilmemelidir.
Tütsülenmi ve tuzlanm gdalardan uzak durun
Yemek borusu kanserinde beslenme ekli ve genetik faktörler önemli yer tutmaktadr. Dou Anadoluda özellikle Erzurum, Kars, Idr gibi illerden ran, Afganistana doru ilerleyen kuakta yemek borusu kanseri oldukça sk görülmektedir. Bu bölgelerde tütsülenmi ve tuzda bekletilmi gdalarn sklkla tüketilmesi önemli bir etkendir. Ayn zamanda ilenmi gdalarn fazla tüketilmesi, uygun olmayan artlarda ve ekilde, mangalda piirilen et ve toprakta bulunan ar metaller de yemek borusu kanseri için risk faktörleri arasndadr.
çay hzl ve scak içmeyin
çay, kahve gibi içeceklerin hzl ve çok scak tüketilmesi yemek borusunda tahrie yol açarak rahatszlklara zemin hazrlayabilmektedir. Sigara ve alkol tüketimi de ilerleyen dönemde yemek borusu kanserlerine zemin hazrlad için uzak durulmas gerekmektedir. Reflü hastalnn kanser oluumuna yol açt bilinmekle birlikte bu oran, özellikle ülkemizde düüktür. Toplumda her reflü hastalnn kanserle sonuçlanaca gibi yanl bir alg olumaktadr.
Endoskopi ile sorunun kayna belirlenebilir
Yutma güçlüklerinde sorunun belirlenebilmesi için endoskopik inceleme ilk tercihtir. Endoskopi sonuçlarna göre yemek borusunda kitle ya da tümör görülürse endoskopik ultrasonografi, tomografi, MR gibi görüntüleme yöntemleri kullanlarak tedavi planlanmaktadr. Uygun hastalarda cerrahi yöntem kullanlmaktadr. Ancak cerrahi için uygun olmayan hastalarda yutmann rahatlatlmas için endoskopik yöntem ile sorunlu bölgeye stent yerletirilmektedir. Hem cerrahiye hem de endoskopik yöntemlere uygun olmayan hastalarda ise mideye dardan balanan aparatla beslenme salanmaktadr.