ç Hastalklar Uzman Dr. Sezen Genç, Covid-19 pandemisinde zatürreden korunmann en etkili yolunun ise zatürre as olduuna dikkat çekerek, Covid-19 baklk sistemini ciddi anlamda bozabiliyor, zatürre etkenlerinin akcierlere yerlemelerini kolaylatryor. Her iki hastaln birlikte görülmesi de solunum yollarnda ciddi hasar oluturarak hastann solunum cihazna balanmasna ve youn bakm ünitesinde tedavi görmesine yol açabiliyor, daha da kötüsü ölüme bile sebep olabiliyor. Özellikle hastaln daha ar seyredebilecei risk grubunda etkin alama, hastala bal geliebilecek olumsuz tablolarn riskini oldukça azaltacaktr. Dolaysyla 65 ya üzerinde olan ve hastaln daha ar seyredebilecei risk grubundaki kiiler mutlaka a olmallar diyor.
KALABALIK ORTAMLARDA HIZLICA BULAABLYOR
Genellikle vücut direnci dütüü zaman gelien zatürreye; bakteriler, virüsler ve mantar enfeksiyonlar neden oluyor. Öksürme ve haprma gibi faktörlerle yaylan mikroplar saatlerce havada asl kalabiliyor. Bu mikroplarn solunmas da hastaln kolayca bulamasna neden olabiliyor. Toplu tama araçlar gibi kapal ortamlarda bulunmann yan sra hastayla temas edilmesi ve havlu ya da bardak gibi eyalarn ortak kullanm da riski artryor.
SADECE KURU ÖKSÜRÜKLE DE SEYREDEBLYOR
Üüme ve titreme ile yükselen ate, öksürük, koyu balgam (sar, yeil ya da pas renginde), özellikle nefes alp vermekle belirginleen yan ars ve elik eden nefes darl, zatürrenin tipik belirtilerini oluturuyor. Ancak baz hasta gruplarnda kas eklem arlar, karn ars ile kuru öksürük gibi sinsi bulgularla giden atipik durum görülebiliyor. Bu noktada hastann farkndal, dolaysyla hekime bavuru süreci gecikiyor. Bunun sonucunda hastala ait nefes darl, solunum problemleri, hatta solunum destei gereklilii gibi olumsuz sonuçlarn gelime riski artyor. ç Hastalklar Uzman Dr. Sezen Genç, tedavide gecikmemek için balgam çkarma ve yüksek atein de elik ettii öksürükte zaman kaybetmeden hekime bavurmak gerektii uyarsnda bulunuyor.
ZATÜRREYE KARI 8 ETKL ÖNER
ç Hastalklar Uzman Dr. Sezen Genç, solunum yolu enfeksiyonlarndan korunma önlemlerinin zatürrede de mutlaka alnmas gerektiini belirtiyor; önerilerini öyle sralyor:
Maske kullann: Maske kullanmay asla ihmal etmeyin. Maske Covid-19 virüsünün bulama riskini düürdüü gibi zatürre mikroplarna maruziyeti de azaltyor.
A yaptrn: Kritik öneme sahip dier bir konu ise alama. Hem Covid-19a kar alanma hem pnömokok alamas hastaln gelime riskini azaltyor.
Ellerinizi sk sk ykayn: El hijyenine dikkat etmeniz de zatürre mikroplarnn bulamalarn önlemede kritik role sahip. Özellikle toplu bulunulan ortamlarda bir yere dokunduktan sonra ve yemeklerden önce ellerinizi en az 20 saniye boyunca sk sk ykayn.
Kapal ortamlardan kaçnn: Solunum yoluyla kolayca bulaabildii için kapal ortamlarda mümkün olduunca bulunmayn. Bulunmak zorunda olduunuzda mutlaka maske kullann.
Sk sk havalandrn: Bulunduunuz ortam sk sk havalandrmanz, ortamdaki mikrop yükünün azalmasn salayacaktr. Odanz her gün en az 3 defa olacak ekilde, 15 dakika havalandrmay ihmal etmeyin. Skln arttrlmas uygun scakln ve nemin salanmas riski daha da azaltacaktr. Klimalarn temizliine de mutlaka dikkat edin.
Salkl beslenin, düzenli uyuyun: Baklk sisteminizin güçlü olmas için dengeli ve düzenli beslenin, uyku düzeninize dikkat edin.
Sigara kullanmayn, alkol tüketmeyin: Baklk sistemini basklayc etkisi nedeniyle sigara ve alkolden kesinlikle uzak durun. Sigarann akcier dokusuna verdii direkt toksik etki ve enfeksiyona yatknlk gelitirmesinin yan sra tedavi direncine de sebep olduunu unutmayn.
Bol bol su için: Zatürreye kar bol bol su içmeniz de çok önemli. Bunun nedeni ise az ve buruna ulaan mikroplarn kuru bölgelere daha kolay yerleebilmeleri. Her gün 2-2.5 litreyi gün içine datarak tüketmeyi alkanlk haline getirin.
Hastanede yatarak tedavi gerekebiliyor
VRÜS VE MANTAR GB ETKENLER
Zatürre hafif seyrediyorsa ve genelde ek risk faktörü olmayan hastalarda tedavi evde yaplabiliyor. iddetli boyuta ulaan zatürrede ise hastaneye yat gerekebiliyor, baz hastalarda solunum destei ile youn bakm tedavisine ihtiyaç duyulabiliyor. ç Hastalklar Uzman Dr. Sezen Genç, erikinlerde zatürrenin en sk nedeni olan bakteriyel etkenlerin tedavisinde temel basaman antibiyotikler olduunu belirterek, öyle devam ediyor: Tedavinin temelini oluturan antibiyotiklerin yan sra istirahat, ar kesiciler ve ate düürücüler ile bol su tüketimi fayda salyor. Risk grubuna özel gelime ihtimali artan virüs ve mantar gibi etkenler tespit edilirse, mutlaka bu sorunlar da kapsayacak olan tedavi uygulanyor. Tedavinin süresi genellikle 7-10 gün arasnda seyrediyor. Ancak hastaln iddetine göre, elik eden baka bir hastalk ve spesifik etken varlnda 3 haftaya uzayabiliyor.