Kültür ve Turizm Bakanl Kültür Varlklar ve Müzeler Genel Müdürlüü yetkililerinden alnan bilgiye göre, koronavirüs salgnna kar gerekli tedbirlerle birlikte kaz çalmalar ve yüzey aratrmalar 1 Hazirandan itibaren balayacak. 2020 ylnda Türk bilim heyetleri tarafndan yaklak 120, yabanc bilim heyetleri tarafndan yaklak 25, müze müdürlükleri bakanlnda 40, müze müdürlükleri bakanlnda 180 kurtarma, kamu yatrm alanlarnda 30 kurtarma ile sualtnda 5 kaz çalmas için hazrlk yapld. Toplam 400 arkeolojik kaz çalmasnn yan sra 130u Türk bilim heyetleri, 5i yabanc bilim heyetlerince yürütülecek olan 135 yüzey aratrmasyla birlikte 6 su alt aratrmas ve müze bakanlkl/ denetimli 8 yüzey aratrmas da yine haziran aynda balayacak.
KAZI BAKANLARINA BLG NOTU
2020 ylnda bilim heyetleri ve müze bakanlklarnda öngörülen toplam kaz çalmas saysnn 400, aratrma saysnn ise 149 olmasnn öngörüldüü belirtilirken, salgna kar Salk Bakanlnn belirledii tedbirlerle beraber kaz evi, depo ve laboratuvarlar ile kaz alanlarnda, sezon boyunca uyulmas gereken kurallar ve alnmas gereken önlemlere ilikin bilgi notunun kaz bakanlklar ile Kültür ve Turizm Bakanl yetkili uzmanlarna gönderildii de kaydedildi.
FZK MESAFEDEN ATE ÖLçÜMÜNE TEDBR
Kaz çalmalar, Kaz Evleri, Laboratuvarlar ve stasyonlarda Koronavirüse Kar Hatrlatmalar balkl bilgi notunda fiziki- sosyal mesafenin önemi vurgulanrken, arazi ve laboratuvar çalmalar srasnda maske ve eldiven gibi koruyucu ekipman kullanlmasnn önemine dikkat çekiliyor. Bilgi notunda ayrca sabah ve akam olmak üzere en az 2 kere tüm çalanlarn atelerinin ölçülmesine özen gösterilmesi isteniyor. Notta u hatrlatmalar yer ald:
Kaz evlerinin (kaz depolar, laboratuvarlar, çalma ve yaam alanlar vb.) çalmaya balanlmadan öncesinde ve belli aralklarla dezenfekte ediniz. Arazi ve laboratuvar çalmalar srasnda maske ve eldiven gibi koruyucu ekipman kullannz. Kaz evinde belirlenecek uygun yerlere dezenfektan üniteleri yerletiriniz. Kaz depolar, laboratuvarlar, çalma ve yaam alanlar vb. alanlar sk sk havalandrnz. Kaz alannda ve kaz evindeki yaplacak çalmalarda çalanlar arasnda yeterli fiziki-sosyal mesafe olmasna dikkat ediniz. Kalabalk ekipli çalmalardan ve çevreyle olan münasebetlerden kaçnnz veya mümkün olan en az sayya indiriniz. Sabah ve akam olmak üzere en az 2 kere tüm çalanlarn atelerinin ölçülmesine özen gösteriniz. Kiisel eyalarn ortak kullanlmasndan kaçnnz. Kaz evleri, istasyonlar veya laboratuvarlar için görevliler dnda ziyaretçi kabul etmeyiniz. Kaz evlerindeki kalma, barnma yemek vb. faaliyetler için fiziki/ sosyal mesafe tedbirlerini alnz, imkanlar dahilinde tek kullanmlk malzeme tercih ediniz. Salk Bakanl tarafndan belirtilen Yeni Koronavirüs Riskine Kar 14 Kurala titizlikle uyunuz, bu kapsamda ekip üyelerin bilgilendirilmesi amacyla uyar, broür ve materyallerini uygun yerlere asnz. Covid-19 belirtileri olan veya üpheli görünen durumlarda en yakn salk kuruluuna haber veriniz bu süreçte de gerekli izolasyonu salaynz. Kaz çalmalarnda kullanlan araç ve gereçlerin dezenfekte edilmesine dikkat ediniz.
TOPLAM BÜTçE 70 MLYON TL
Kültür Varlklar ve Müzeler Genel Müdürlüü yetkililerinden edinilen bilgiye göre, 2020 ylnda arkeolojik kaz çalmalarna Kültür ve Turizm Bakanlnca 25 milyon TL ödenek aktarlmasnn planland, Türk Tarih Kurumunca 18 milyon TL ödenein de proje destek bedeli olarak çalmalar kapsamnda kullanlmasnn öngörüldüü açkland. çi giderleri ve uzman personel giderleri ile 2020 ylndaki toplam bütçe harcamasnn 70 milyon TL civarnda gerçeklemesinin öngörüldüü belirtildi.
YEN çALIMA DÜZEN
Antalyann Demre ilçesindeki Myra Antik Kenti ve liman Andriakedeki kaz çalmalarn 2009 ylndan bu yana yürüten Kaz Bakan, Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Klasik Arkeoloji Anabilim Dal öretim üyesi Prof. Dr. Nevzat çevik, salgn tedbirleri ile kaz çalmalarna balamann bir hayli farkl olacan söyledi. Prof. Dr. çevik, koronavirüse kar hayatn devam ettiini söylemenin keyifli olduunu belirterek, Elbette tedirgin de olacaz. Sonuçta youn ve yakn çallan bir i ortammz var. Açmalarda bazen küçük bir alanda mecburen birkaç kii yan yana bulunmak zorunda. Kaz evindeki hayat da ister ofiste ister depoda veya yaam alanlarnda olsun yakn ilikiler içinde geçiyor. imdi alageldiimiz düzende çalamayacaz. Yeni bir çalma düzeni kuracaz dedi.
nsann, doadaki canllar içinde uyum yetenei en yüksek varlk olduunu hatrlatan Prof. Dr. çevik, Buna da uyum salayp iimize devam edeceiz. Neyse ki çalma konumuz tamamen cansz varlklardan oluuyor. Binlerce yldr toprak altnda duran mikropsuz objelerle urayoruz. Genellikle de organik olamayan yani virüs barndrmayacak objeler olmas bir avantaj olacaktr. Nihayetinde, salgna kar önlemlerden taviz vermeden sk bir koruma disiplini içinde çalmalarmz sürdüreceiz diye konutu.
Allan younlukta ve yaknlkta çallamayaca için bunun ekibi psikolojik olarak etkileyeceini de vurgulayan Prof. Dr. çevik, Dolaysyla i ve zaman açsndan verim düüklüü yaanacaktr dedi.
Hem arazide hem de çalma ofislerinde kontrol edilebilecek, en az sayda uzman arkeologla çalmay düündüklerini de sözlerine ekleyen Prof. Dr. çevik, çok az sayda da örenci alacaz. Kaz bakan olarak ekip üyelerinin salk sorumluluunu almak da insan tedirgin ediyor. Belki baz üyelerimiz de bula çekincesiyle kazya katlmak istemeyebilir. Bu, anlayla karlanabilecek bir istek olur diye konutu.