Türkiye, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütüne (NATO) üye olduğu 1952 yılından bu yana İttifakın geniş coğrafyadaki misyonlarına ciddi katkılar sağlamasının yanı sıra NATOdaki ordusuyla en güçlü ve eşsiz konumdaki üyelerden biri olarak önemli rol oynuyor.
Türkiye, Washingtonda 1949 yılında kurulan NATOya, 18 Şubat 1952de dönemin Cumhurbaşkanı Celal Bayarın katılım belgelerini imzalamasının ardından katıldı.
Böylece 12 kurucu üye ABD, İngiltere, Belçika, Kanada, Danimarka, Fransa, İzlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Portekizden sonra Türkiye, Yunanistan ile İttifakın 3. yılında NATOya üye ülkeler oldu.
Türkiyenin üyeliği, NATOnun askeri bakımdan güney kanadında hava, kara ve deniz imkanları, güçlü silahlı kuvvetleriyle güvenilir bir müttefik kazanması olarak değerlendiriliyor.
Türkiye, harekat ve misyonlara sağladığı destekle NATOya en çok katkı veren ilk beş ülke arasında yer alıyor.
- Türkiyenin NATOya katkıları
Aradan geçen 73 yılda Türkiye, bulunduğu kritik coğrafyadaki stratejik konumuyla bölgedeki tehdit ve riskleri doğrudan göğüsleyen ilk müttefik olarak NATOya önemli katkılar sağlarken, NATO da Türkiyenin güvenlik ve savunmasında temel unsurlardan biri olarak önem taşıyor.
Türkiye, NATOnun ana tehditlerden birisi olarak belirlediği terörizmle mücadele kapsamında DEAŞ, El-Kaide, PKK/YPG ve FETÖ başta olma üzere, terörizmin tüm biçim ve belirtileriyle kararlılıkla mücadele ediyor.
NATOnun Kosova Gücüne (KFOR) en fazla katkı sağlayan ülkelerden biri olan Türkiye, 2023-2024 döneminde KFOR Komutanlığı görevini bir yıl süreyle üstlenirken, halihazırda komutan yardımcılığı görevi devam ediyor.
Türkiye, müttefikler tarafından dönüşümlü şekilde yapılan KFOR İhtiyat Taburu görevini de en fazla üstlenen ülkelerden birisi olarak Kosovanın ve bölgenin güvenliğine katkı sağlıyor.
Ayrıca, Türkiye, Irak Güvenlik Kuvvetlerine danışmanlık ve eğitim vermek amacıyla 2018de başlatılan NATO Irak Misyonuna en fazla personel desteği sağlayan ülkelerden biri konumunda bulunuyor.
- Türkiye NATO tatbikatlarında etkin rol alıyor
NATOnun hava ve deniz harekat alanlarındaki faaliyetlerine de önemli katkı sağlayan Türkiye, hem NATO Daimi Deniz Görev Grubu-2nin hem de NATO Daimi Mayın Karşı Tedbirleri Deniz Görev Grubu-2nin komutasını yerine getiriyor.
NATOnun caydırıcılık ve savunma kabiliyetinin artırılması ve müttefiklerle birlikte çalışma yeteneği kapsamında, Türk personel, NATO tatbikatlarına da etkin şekilde katılıyor.
Türkiye, NATO tarafından savunma kapasitesi inşası başta olmak üzere NATO ortaklık ülkelerine sağlanan desteğe de finansal ve personel olarak katkı sağlıyor.
Bu kapsamda, Türkiyenin 2024 yılı tahmini savunma harcamaları gayrisafi yurt içi hasılaya oranı yüzde 2,09 ile bu hedefi başaran 23 NATO ülkesinden biri oldu.
NATO ortak fonlarına katılım payları kapsamında ise askeri bütçeye Türkiye, yüzde 4,59 ile en fazla katkı yapan ülkeler arasında 8inci, NATO komuta yapısına dahil tüm kadrolara sağlanan personel katkısı bakımından da 7nci sırada.
- Türkiye önemli NATO karargah ve kurumlarına ev sahipliği yapıyor
NATOnun kritik karargahlarından NATO Müttefik Kara Komutanlığı (LANDCOM) İzmirde, NATO Hızlı Konuşlandırılabilir Kolordusu-Türkiye (NRDC-TÜR) ise İstanbulda bulunuyor. Türkiye ayrıca NATO üyeleri ve ortaklık ülkelerine eğitim desteği sağlayan kurumlardan NATO Terörle Mücadele Mükemmeliyet Merkezi ve Barış İçin Ortaklık Eğitim Merkezine Ankarada, NATO Deniz Güvenliği Mükemmeliyet Merkezine İstanbulda ev sahipliği yapıyor.