Anayasa Mahkemesi, terörden kaynaklanan zararn karlanmas yönündeki yarg kararnn uygulanmamas üzerine açlan tazminat davasnn süre bakmndan reddedilmesinin, adil yarglanma hakk kapsamndaki mahkemeye eriim hakkn ihlal ettiine karar verdi.
Resmi Gazetede yaymlanan karara göre, Abdullah K, 1995 ylnda terör olaylar sebebiyle ikamet ettii köyden ayrlmak zorunda kald için zararlarnn karlanmas talebiyle 5233 sayl Kanun kapsamnda Zarar Tespit Komisyonu Bakanlna bavurdu.
Abdullah K, komisyonun bavuruyu reddetmesi üzerine kararn iptali talebiyle idare mahkemesinde dava açt. dare Mahkemesi, komisyonun ret kararn iptal etti.
Abdullah K, bu kez Valiliin aradan geçen zaman içinde iptal kararnn gereini yerine getirmedii gerekçesiyle tazminat talebiyle tam yarg davas açt. dare mahkemesi tarafndan bavurucunun maddi tazminat talebi ksmen kabul, ksmen reddedildi.
ERM HAKKI HLAL
Bu karara itiraz edilmesi üzerine Bölge dare Mahkemesi ise davay süre amndan reddetti. dare Mahkemesinin gerekçesinde, idareye bavurarak mahkeme kararnn yerine getirilmesinin istenebilecei, bunun süresi içinde yaplmas gerektii belirtilerek, olayda dava açma süresi olan 60 gün içinde tam yarg davasnn açlmad kaydedildi.
Abdullah K, Bölge dare Mahkemesinin karar üzerine, mahkemeye eriim hakknn ihlal edildii iddiasyla Anayasa Mahkemesine bireysel bavuru yapt.
Yüksek Mahkeme, bavurucuyu hakl bularak, adil yarglanma hakk kapsamnda mahkemeye eriim hakknn ihlal edildiine, ihlalin ve sonuçlarnn ortadan kaldrlmas için yeniden yarglama yaplmasna hükmetti.
Kararda, Türk hukukunda genel icra sürecinden farkl olarak idari mahkemelerce verilen kararlarn uygulanmasna ilikin özel bir takip süreci veya ayr bir idari ya da yargsal mekanizma öngörülmedii kaydedildi.
Anayasa ve 2577 sayl Kanun uyarnca idarenin, mahkeme kararlarn derhal ve gecikmeksizin uygulamak zorunda olduunun alt çizilen kararda, dare, hiçbir durumda hakknda verilen kararlar deitiremez, uygulanmasn geciktiremez, reddedemez veya bir idari kurumun iznine bal klarak bir kararn uygulanmasn dolayl olarak engelleyemez ve geciktiremez. denildi.
Somut olayda, Bölge dare Mahkemesinin bavurucunun mahkeme kararnn uygulanmamas üzerine açt tam yarg davasnda, dava açma süresinin balayabilmesini, mahkeme kararnn uygulanmas talebiyle idareye bavurma artna balad belirtildi.
Anayasa Mahkemesinin kararnda, Bölge dare Mahkemesinin, iptale ilikin mahkeme kararlarnn bavuruculara teblii üzerine dava açma süresi olan altm gün içinde davann açlmadn da belirterek, davann süresinde olmadn vurgulad aktarld.
Yüksek mahkemenin kararnda, unlar kaydedildi:
Bavuruya konu dava, iptale konu idari ilem sebebiyle talep edilen tam yarg davas olmayp davaya konu idari ilemin iptal edilmesine ramen kararn uygulanmamas sebebiyle açlm tam yarg davasdr. Somut bavuruya konu olayda Bölge dare Mahkemesinin açlan tam yarg davasn 2577 sayl Kanunun 12. maddesinde belirtilen sürede açlmad gerekçesiyle reddetmesinin kanuni dayanann bulunmad sonucuna ulalmtr. Anayasa Mahkemesi açklanan gerekçelerle mahkemeye eriim hakknn ihlal edildiine karar vermitir.