Souk ve kar yal havann etkisindeki Türkiyede özellikle riskli bölgelerde ç öncesinde, srasnda ve sonrasnda alnacak önlemler hayat kurtaryor.
AFAD verilerinden derlenen bilgilere göre, yeni yerleim bölgelerinde ç riski bulunan yerlerin tercih edilmemesi, mevcut yaplarn sigortalarnn yaptrlmas ve riskli bölgenin yamaçlarndaki aaç ve bitki örtüsünün korunmas son derece önemli.
Kar yann youn olduu bölgelerde yaayanlarn hava ve yol durumunu dikkatlice takip etmeleri ve aile afet planlarn hazrlarken ç riskini göz önünde bulundurmalar gerekiyor.
GÖZLEM ÖNEML
ç srasnda ve sonrasnda alnabilecek önlemlerden bazlar öyle:
ç oluabilecek bölgede rüzgar alt alanlardan, kornilerin altndaki yamaçlardan ve özellikle içbükey (konveks) profilli ve rüzgarla sürüklenme sonucu olumu kaln depolama alanlarndan saknn.
Yüksek riskli bölgelerden geçerken grupla emniyetli yerde bekleyin ve birer birer geçin.
Youn kar ya ve iddetli rüzgarn uzamas yüksek ç riskini dourduundan tehlikeli alanlardan uzak durun.
En tehlikeli çlarn 30-40 derece eimli yamaçlarda olumasndan dolay bu tür yamaçlara daha fazla dikkat edin. Arazideyken duyulabilecek çökme, krlma ve oturma seslerinin çn habercisi olduunu unutmayn.
çI SIRASINDA
çn meydana geldii anda soukkanl davranmak çok önemli. çn büyüklüüne, hzna, patikann geniliine ve etrafta bulunan araçlara bakarak en ksa sürede riskli alan terk ederek daha güvenli yerlere ulan.
Srt çantas tayanlarn çn topuu civarnda yüzeyde kalma anslarnn fazla olmasndan dolay çantanz çkartmayn.
çn daha yava, yüksekliinin az olduu kenar ksmlarna ulamaya çaln.
Bararak veya baka ses kaynaklar (korna, çan, slk) kullanarak çevrenizdekileri uyarn.
Kayak yaparken ç önünde kalndnda çn rotas dna doru kaymaya çaln, kayak yaparken ça yakalanmak kesin ise kayak sopalarn ve kayaklar çkarp atn ve sabit aaç gibi bir cisme tutunun.
ç srasnda ayet bir araç içindeyseniz motoru durdurun ve klar söndürün.
Araçtaki oksijen miktarn korumak için sigara içmeyin, ate yakmayn.
Telsiz varsa çar yapn ve telsizi alc konumunda sürekli açk tutun.
ça maruz kalrsanz yerden destek alarak ve geni yüzme hareketleri yaparak akan karn üstünde ve mümkünse kenarnda kalmaya çaln.
Aznz skca kapatn, kafanz kar altnda kald anda mümkünse uzun süre nefesinizi tutmaya çaln.
Aka kaplrsanz bacaklarnz ve kollarnz birbirine yaptrarak oturma pozisyonu aln.
Mümkünse ç durmadan ksa süre önce bacaklarnzla yeri sertçe iterek kalkmaya çaln.
ç durmadan önce mutlaka bir elinizi yüzün önünde (aznz ve burnunuzu kapatacak ekilde), dier elinizi de banzn üzerinde (yüzeye doru uzatarak) tutun ve kar altnda kaldnz zaman boyunca hayati önem tayacak olan nefes boluunu geniletin. Banz saa sola çevirerek boluu büyütmeye çaln.
çI SONRASINDA
ç sonrasnda karda ses iletimi az olmasna ramen eer yüzeye yakn olduunuzu hissediyorsanz barn ve enerjinizi dikkatli kullann.
ayet araç içindeyseniz darya ses (korna) ve k verecek herhangi bir alet (fener) kullann.
Araçta bir çubuk veya benzeri bir alet varsa kar içinde yukar doru batrn, kurtarmaya gelecek olanlarn çubuu görmelerini salayn.
Arac çevreleyen kar kazmaya çaln ancak kazarken kendinizi güvende hissetmiyorsanz emniyetiniz için araç içinde kaln. Mümkünse 112yi arayarak durumu bildirin.
lk yardm eitiminiz yoksa ve zorunlu olmadkça çdan kurtarlan kiileri hareket ettirmeyin. çdan etkilenen kiilerin öncelikle üzerini örtün, dorudan scak bir ortama kesinlikle sokmayn.