Mikrobiyoloji Uzman Dr. Tutku Taknolu, pandeminin ilk zamanlarnda virüsün yüzeylerde ne kadar kaldna dair Amerikada bir çalma yapldn hatrlatt. Taknolu, Covid-19 virüsünün bakr yüzeylerde 4 saat, çelik yüzeylerde 72 saat ve katta 24 saat virüsün kaldna dair açklamalarn yer aldn anmsatt. Taknolu, Covid-19 virüsünün yüzeylerde kalma konusunun youn virüs miktar ile ilgili olduunu belirtti. Taknolu, virüsün yüzeyde kalma saatini bilmenin özellikle hastane çalanlar ve virüsle daha çok muhatap olacak olan yerler için önemli olduunu söyledi.
KARIMIZDAK KYE BULATIRMAMIZDA VRÜS YÜKÜ ÖNEML
Dr. Taknolu, Japonyann koronavirüsün insan derisinde ne kadar saate kadar kalabilecei yönünde yapt çalmadan bahsetti. Taknolu, aratrmada kadavralarn kullanldn, insan derisi üzerinde virüsün ne kadar süre kaldnn incelendiini ifade ederek, unlar kaydetti:
Bu çalmada koronavirüs ile influenza (grip) virüsü kyaslanm. nfluenza virüsü imdiye kadar bildiimiz bilgilere göre ciltte yaklak 2 saat kalyor. Koronavirüs ise 9 saat ciltte kalm yani SARS-CoV-2, 9 saat boyunca elin üzerinde canlln sürdürmü. Aslnda bu çalmada korkmamz ya da endielenmemiz gereken bir durum yok. Burada yaplan çalma virüsün younluu ilgili deil. Bu sadece virüsün canll ile ilgili bir çalmadr. Ellerimizi temizlemezsek, ne kadar virüs youn olursa virüsü etrafmza yayma ihtimalimiz var. Yaplan çalmada u da tespit edilmi haprarak ya da öksürerek mukus dolu virüs bulatrdmzda ciltte ne kadar kalyor diye baklm. Bu sürenin 11 saate kadar uzad açkland. Virüsün ciltte kalmas bu aamada önemli. Örnein, ben hastaym ve virüsü tayorum. Semptom göstermiyorum, ortalkta dolayorum ve maske de kullanmyorum. Elime öksürdüümde ya da haprdmda elimde olan virüsü dokunduum yüzeye iletebilirim. Ortak kullandmz bir eyaya veya yüzeye bu virüsü iletebilirim böyle. Bu karmzdaki kiiye bulatrrm demek olmuyor. Virüsü karmzdaki kiiye bulatrmak için o virüs yükünün yeteri kadar olmas gerekiyor ve o yeteri kadar olan virüsü de kii gözüne, azna, burnuna dokunarak almas gerekiyor.
5 KDEN 1 ELLERN YIKAMAYA ÖZEN GÖSTERYOR
Dr. Taknolu, koronavirüsün influenza virüsüne göre kendi yapsn daha fazla koruduunu belirtti. Taknolu, unlar söyledi:
Herhangi bir yabanc ortam elledikten sonra ellerimizi temizlememiz gerekiyor. Bu sadece koronavirüs ile ilgili deil. Elimiz ile bulatrdmz virüs, bakteri ve parazit says oldukça fazladr. Zaten ellerimizi sk ykamamz gerekiyor. Tuvalete girerken, tuvaletten çktktan sonra, yemek yemeden önce ve sonra, herhangi ortak bir yüzeye dokunduktan sonra ellerimizi ykamamz gerekiyor. çünkü biliyoruz ki, mikroorganizmalar yüzde 80 ellerimizle etrafmza yaydmz ve birbirimize bulatrdmz eylerdir. El ykamas Covid-19dan bamsz olarak çok kymetli bir eydir. Ne yazk ki, birçoumuz herkesin ellerini ykadn zannediyor; ancak sadece 5 kiiden 1inin ellerini ykamaya özen gösterdii tespit edilmi. Bunun salgn dolaysyla biraz daha arttn tahmin ediyorum. Sonuç olarak yaplan bu çalma bize unu kantlad SARS-CoV-2 dediimiz yeni koronavirüs influenza virüsünden daha uzun süre cildimizde salam kalyor.
GEREKSZ YERE EL DEZENFEKTE EDLMEMEL
Dr. Taknolu, gereksiz yere el dezenfekte etmenin elin üzerinde olmas gereken normal floray bozabileceini söyledi. Taknolu, ciltten bula olmadn belirterek, Bu virüsler cilt üzerinden bulamyor. Cildimiz virüsün bulatrmasn salamyor. Elimizi yanamza götürdüümüz zaman bula olmaz. Asl mesele elimizi azmza, gözümüze, burnumuza dokunmamz dedi.