Diyarbakr Kadn Kapal Ceza nfaz Kurumunda bulunan tutuklu ve hükümlüler nsan Haklar Dernei (HD) Diyarbakr ubesine mektupla bavuruda bulunarak yaadklar hak ihalelerini aktard. HD Diyarbakr ubesi Cezaevi Komisyonu da cezaevinde tutuklu ve hükümlüler ile görümeler yapt. Tutuklu ve hükümlerin aktard hak ihlallerini inceleyen HD Diyarbakr ubesi Cezaevi Komisyonu, Diyarbakr Kadn Kapal Ceza nfaz Kurumunda yaanan hak ihlallerine ilikin rapor hazrlad. Raporu HD Diyarbakr ubesinde düzenlenen basn toplantsnda HD Diyarbakr ubesi Cezaevi Komisyonu üyesi Gurbet Yavuz açklad.
KADIN MAHPUSLAR: YAAM ALANIMIZ KAMERA LE ZLENYOR
Raporda, Diyarbakr Kadn Kapal Ceza nfaz Kurumunda bulunan Kübra Barutçu, Jiyan Arkboa, Evin Kaya, Mukadder Y. Okalin, Pnar Ik, Kadriye Karatay, Özlem Seyhan, Zozan Ta, Selma Ylmaz, Leyla Bozkurt, Menduha Polat ve Aygül Yüceta tarafndan HDye gönderilen ortak mektup yer ald. Kadn mahpuslar olarak birçok sorun yaadklarnn belirtildii mektupta u sorunlar aktarld:
-Bulunduumuz cezaevinde koularda kamera bulunmaktadr. Yaam alanmzda bulunan kamerann açs banyo ve tuvalete bakmaktadr. Kou ve havalandrma kaplarnda içeriyi gösterecek cam ksmlar olmasna ramen bir de koularmzda bizi izleyen kamerann olmas doru deildir. Her tarafnda kamera ve çok sayda personel bulunan cezaevinde 24 saat tutuklular izlemek için koulara kamera taklmas güvenlikle izah edilemez. Bu durum özel yaam ihlalidir. Kadnlar olarak kiisel ihtiyaçlarmz karladmz yaam alanmzn kamera ile izleniyor olmas taciz anlamna gelir ki bizler bu durumdan oldukça rahatszz. 24 saat sürekli gözlemlenmek bir ikence biçimi olmaktadr ki kadnlar açsndan buna maruz kalmak daha ar bir psikolojik iddet ve taciz olma anlamna gelir.
KADIN MAHPUSLARA çIPLAK ARAMA DAYATMASI
-Yeni tutuklanp gelen tutuklu kadnlara çplak arama yaplmaktadr. Gözalt sürecindeki ar psikolojiden sonra cezaevine yeni gelen bir tutukludan üzerinde hiç bir ey kalmakszn elbiselerini çkarmasn istemek, kendisi çkarmazsa zorla çkarlacan söyleyip tehdit etmek ve çplak arama dayatmasnda bulunmak tamamen bir insanlk suçudur. En son yaanlan bir örnek ile somutlatrmak gerekirse; bir günlük bebei ile tutuklanan ve henüz lousa döneminde olan Eylem Oyunlu arkadamza çplak arama dayatlarak bu suça maruz braklmaktadr.
PANDEM DÖNEMNDE çFT KELEPçE UYGULAMASI
- Pandeminden kaynakl çok kstl bir ekilde hastane sevkine gittiimiz vakit çift kelepçelenerek hastaneye götürülmek isteniyoruz. Korona virüsün bulama riskine ramen yaplan çift kelepçe uygulamas insan hayatn tehlikeye sokan bir uygulamadr. Aramzda hiçbir mesafe braklmakszn askerin eline kelepçelenerek hastaneye ve dar götürülmemiz Koronavirüs salgn için bu kadar tedbirlerin alnd cezaevindeki tüm izolasyonu, karantinay dolaysyla tedbirleri boa çkarmaktadr. Sosyal mesafeyi ihlal etmesi ve bunun dnda da bir insan bir ek kelepçeyle ilerletip, sürüklemeye çalmak açsndan sala, insan hayatna ve insanlk onuruna aykr olan bu uygulamadan dolay 6 aydr hastaneye sevk için gidip tedavi olamyoruz.
KÜRTçEDEN RAHATSIZ OLUYORLAR
- Hiçbir sportif, sosyal aktivitenin olmad bu pandemi süresince telefon dnda çok ksmi yalnzca kapal görülere çkabiliyoruz. Böylesi koullarda koularda bulunan tutuklular olarak elenip ark söylemek istediimiz vakit ise personeller tarafndan kendi anadilimiz olan Kürtçe arklar söylediimiz için personeller rahatsz olmaktadr. Bu yaklam rkç ve ideolojik bir yaklamdr. Personelin yaklamnn çok defa özel ve ideolojik olduu bu cezaevinde en ufak bir durumda haksz ve keyfi soruturmalar açlyor. Ortak olan ve sosyal etkinliklerin olmad bu pandemi sürecinde srf koridorda temassz bir ekilde dier koutaki akraba ve arkadalarna selam verdii için hakknda tutanak tutulup soruturma balatlan arkadalarmz var. Personelin tek tarafl tuttuu tutanakla tarafl açlan soruturmalar adil olmamaktadr. Fakat cezaevi idaresinin genel yaklam tutanak tutulmusa soruturma balatmak bir yana muhakkak cezalandrlmasdr.
KENCE VE KÖTÜ MUAMELE UYGULAMALARINDAN DERHAL VAZGEçLMEL
nfaz rejimi mevzuatnn ve politikasnn uluslararas insan haklar hukukuna ve özel olarak da mahpus haklarna uygun hale getirilmesi gerektiinin belirtildii raporda u öneriler yer ald: Mahpuslara yaatlan ikence ve kötü muamele uygulamalarndan derhal vazgeçilmeli, mahpuslara uluslararas hukukun emrettii ekilde insana yarar bir muamele gösterilmelidir.
TUVALET VE BANYO GB ÖZEL ALANLARI GÖSTEREN KAMERALAR DERHAL KALDIRILMALI
Mahpuslarn mahremiyet hakk korunmaldr. Mahpuslarn koularnda ve tuvalet banyo gibi özel alanlar gösteren kameralar derhal kaldrlmaldr. Mahpuslara ulusal ve uluslararas mevzuatn gerei olarak insan onuruna yarar bir muamele gösterilmelidir, güvenlik gerekçesiyle dahi olsa hapishane girilerinde yaplan aramalar onur krc olmamaldr. Söz konusu uygulamay gerçekletiren personeller hakknda yasal ilemler ilgili cezaevi savclyla gerçekletirilmelidir.
MAHPUSLARIN SALIA ERM HAKKI SALANMALI
Mahpuslarn sala eriim haklarnn salanmas, koruyucu salk hizmetlerine önem verilmesi, hastal olanlarn tedavi olanaklarndan yararlanmalar için gerekli önlemlerin alnmas gerekmektedir. Özellikle pandemi koullar dikkate alndnda mahpuslarn sala eriim hakknn salanmasnda daha titiz davranlmaldr. çiftkelepçe gibi kötü muamele yasan ihlal eden ve mahpuslarn salk durumlarn olumsuz etkileyecek uygulamalardan kaçnlmaldr. Mahpuslarn sosyal ve kültürel aktiviteler gerçekletirilmeleri için gerekli olanaklar salanmaldr. Kürtçe ark gibi kültürel faaliyet kapsamnda olan aktiviteler disiplin ve bakaca suç kapsamnda deerlendirilemez. Mahpuslarn aktiviteleri tutanak ve disiplin cezas gibi tehditlerle engellenmemelidir.
ADALET BAKANLII VE TBMMYE çARI
ubemiz cezaevi rejimi, fiziki koullar ve uygulanan muameleler hakknda etkili bir idari ve yargsal denetim salanmas gerektiini tespit etmitir. kence ve Dier Zalimane, nsanlk D ya da Onur Krc Muamele ya da Cezann Önlenmesi Sözlemesi Seçmeli Protokolüne uygun ekilde bamsz ulusal denetim mekanizmalarnn oluturulmas için hükümeti derhal gerekli çalmalar balatmaya davet etmektedir. Ayrca Diyarbakr Kadn Kapal Ceza nfaz Kurumunda yaananlara kar Adalet Bakanln ve TBMM nsan Haklar nceleme Komisyonunu göreve davet ediyoruz.