Tüketici Bavuru Merkezi (TBM) Hukuk Komisyonu Bakan Avukat zzet Doan, Yargtayn içtihadna göre konutta yllk kira artnda Yurt çi Üretici Fiyat Endeksinin (Y-ÜFE) yllk artnn deil 12 aylk ortalamasnn dikkate alnmas gerektiini söyledi.
Doan, Yani Yargtay içtihadna göre ekimde yllk kira art en fazla yüzde 46,15 deil yüzde 21,36 olabilir. dedi.
Doan, AA muhabirine yapt açklamada, ekim-kasm aylarnn kira kontratlarnn youn bir ekilde yenilendii dönem olduunu kaydederek, yüz binlerce hatta milyonlarca konut sahibinin kira art için TÜK rakamlarn beklediini söyledi.
Borçlar Kanununda yer alan düzenlemeye göre kira artna 1 Temmuz 2012den beri yasal bir üst snr getirildiini ifade eden Doan, bu kapsamda, kira artlarnda Yurt çi Üretici Fiyat Endeksinin (Y-ÜFE) dikkate alndn vurgulad.
Doan, meskenler için geçerli olan bu kuraln, i yerleri için 1 Temmuz 2020ye kadar ertelendiini anmsatarak, ancak gerek ÜFEnin, gerekse Tüketici Fiyat Endeksinin (TÜFE) birden fazla hesaplanma yöntemi olduunu bildirdi.
zzet Doan, TÜKe göre bu oranlarn, bir önceki aya göre deiim, önceki yln ayn ayna göre deiim, son on iki aylk ortalamalara göre deiim eklinde hesaplandn kaydetti.
Yüksek artta mahkemeye bavurabilirsiniz
Doan, kanunda yllk kira artrmnn bu oranlardan hangisine göre yaplacann belirtilmediini hatrlatarak sözlerini öyle sürdürdü:
Bu yüzden baz mesken sahipleri en çok çkan oranlarda kira art yapmaya kalkabilir. Ancak her ne kadar kanunda hangi orandan zam yaplamayaca belirtilmese de Yargtayn verdii karara göre yllk kira artlar ÜFEnin on iki aylk ortalamalarna göre hesaplanr yani yllk bazda art oranna göre deil.
Y-ÜFE eylülde aylk bazda yüzde 10,88, yllk bazda ise yüzde 46,15 art gösterdi. Eylül ay itibaryla 12 aylk ortalamalar dikkate alndnda ise yüzde 21,36 artt. Yani Yargtay içtihadna göre ekimde yllk kira art en fazla yüzde 46,15 deil yüzde 21,36 olabilir. Tüketicilerimiz yüzde 21,6nn üzerinde veya Y-ÜFEnin yllk bazdaki art olan yüzde 46,15 gibi bir artla karlatnda Yargtayn kararn emsal göstererek hukuki yollara bavurabilir.
Doan, yaz aylarnda döviz kurlarnda meydana gelen yükselile birlikte görülen zamlar sonras kira kontratlarn yenileyecek tüketicilerin tedirgin olduunu söyledi.
Yargtayn kararnn tüketicilerin elini güçlendirdiini dile getiren Doan, Bu içtihad olmasayd belki de baz konut sahipleri kira rakamnda yüzde 40 aan zamlar yapacakt. diye konutu.
Kira zammnda ÜFE-TÜFE ortalamas dikkate alnsn önerisi
Doan, Yeni Ekonomi Programna (YEP) göre kiralardaki üst snrn ÜFE yerine, TÜFE fiyatlar baz alnarak belirleneceine yönelik yeni düzenlemeye deinerek, Bu düzenleme tüketici açsndan ileride olumsuz olabilir. Kiralarn üretici fiyatlar yerine, tüketici fiyatlarna göre belirlenecek olmas, kiraclar için geçici bir önlemdir. diye konutu
Bu dönemlerde TÜFEnin ÜFEden düük olduunu dile getiren Doan, sözlerini öyle tamamlad:
Ancak gelecek dönemlerde ÜFEdeki artn TÜFEye de yansmas kaçnlmaz. Bu nedenle söz konusu düzenleme ksa süreliine ve geçici avantaj salayabilir. Ayrca ÜFE yerine TÜFE art oranlarnn uygulanmas önümüzdeki yl bandan itibaren mümkün olabilecektir. çünkü YEP 2019 ylnda yürürlüe girecektir. Bizce, taraflarn yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilikin sözlemelerinde her iki artn ortalamasnn esas alnmas adil olur.
Bu bakmdan kira art oranlarnn sürekli yeniden belirlenmesinin önüne geçmek için yaplacak yasal düzenlemelerde, Bir önceki kira döneminde üretici-tüketici fiyat endekslerinden az olann art orann geçmemek üzere geçerlidir veya Taraflarn yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilikin anlamalar, bir önceki kira ylnda üretici-tüketici fiyat endekslerinin ortalamasndaki art orann geçmemek üzere geçerlidir eklinde yasal bir düzenleme yaplmas yerinde olur.