Farkndalk çalmalarnn hem erken tan hem de otizmli çocuklarn toplum tarafndan kabullenilmesi açsndan önemine iaret eden çayan, u deerlendirmede bulundu:
Türkiyede otizme yönelik farkndalk konusunda epeyce ilerledik. Fakat hala zaman zaman ailelerimiz, çevrelerinde çocuunu niye sokaa çkarttn gibi tepkiler aldklarn, anlay göremediklerini dile getiriyorlar. Otizm ne Mucize Doktor dizisi ne de Yamur Adam filmindeki karakterlerden ibaret. Onlar bu bütünün çok küçük bir parças ve yüksek seviyede olanlarn bile gözetime, yönlendirilmeye ihtiyaçlar oluyor. Büyük çounluk ise sknt içerisinde. Otizmli çocuklar ve aileleri sosyal yaamdan kopuk, izole bir hayat sürüyor.
OTZM SADECE FARKLILIK GB LANSE ETMEK YANLI BLGLENDRMEYE YOL AçIYOR
çayan, Otizm farkllktr gibi paylamlar yaplabildiine de iaret ederek, Otizmin ne olduunu tam olarak bilmeyen, otistik bir çocukla uzun bir süre yaamam insanlar çeitli sosyal medya paylamlarnda çocuklarn bu durumunu sadece basit bir farkllk gibi lanse edebiliyor. Bu toplumun da yanl bilgilendirilmesine yol açyor. Kendi hayatlarn idame ettirebilen, özel yetenekleri olan otizmli says çok az. Otizm, bunu yaayan çocuklar ve aileleri için hayatlarn yakp geçen bir durum. ifadesini kulland.
Bu zorluklar hafifletmenin tek yolunun erken yalarda balayan eitim olduunu dile getiren çayan, çocuk gerçekten iyi bir özel eitim alabilirse normal yaama da o denli fazla yaklayor. Aslnda böylelikle hem ailelere hem de devlete olan maddi-manevi zorluk da azalyor. Uluslararas aratrmalarda otizmli çocuklarn iyi eitim almasnn maddi-manevi yükü 3te 2 orannda azaltt belirtiliyor. Bu çok ciddi bir oran. diye konutu.
ALELER UMUDUNU BU YASAYA BALADI
Meclis Down Sendromu, Otizm ve Dier Geliim Bozukluklarn Aratrma Komisyonu raporu dorultusunda komisyonda yer alan milletvekillerinin özel gereksinimli bireyler için kanun teklifi hazrlayacana dikkati çeken çayan, unlar kaydetti:
Meclisteki komisyonun otizmli, down sendromlu çocuklar için hazrlad rapor gerçekten çok güzel bir çalma oldu. Rapordaki öneriler, ailelerin de yllardr yasalamasn bekledii düzenlemeler. imdi büyük bir heyecanla bu rapor nda Meclisten çkacak yasay bekliyoruz. Otizmli çocuklarn aileleri umudunu bu yasaya balad.
Rapordaki öneriler içinde en önemli konu, tehis ve tan süreçlerinin ardndan otizmli çocuklar için bireysel eitimin youn ve nitelikli olarak sürdürülmesi. Salkl çocuklara gün boyu eitim verirken, otizmli çocuklarn haftalk iki seans özel eitimle düzelmesini bekleyemeyiz. Devlet katksyla salanan bu sürelerin artrlmas gerekiyor.
KAMPÜS BENZER YAPILANMALAR KURULMALI
Aydn çayan, otizmli çocuklarn i ve meslek yaam, sosyal hayatlar ve özellikle ailelerinin vefat sonrasnda bamsz bireyler olarak hayatlarna devam edebilmesine yönelik mekanizmalarn oluturulmasnn önemine dikkati çekti.
Bu konuda dünyada farkl örneklerin bulunduunu aktaran çayan, Otizmin seviyesine göre, anne babann yallnda, bir sebeple bakamayacak durumda olduunda veya ölümlerinden sonra meslek, hobi ve uralar edinebilecekleri kampüs benzeri yaplanmalar kurulmal. Ailelerin çocuum benden sonra ne yapacak endiesi ancak böyle son bulabilir. önerisinde bulundu.
Bu yaplanmalarn toplumdan ayrmam, hayatn içinde alanlar olmas gerektiini vurgulayan çayan, Üçüncü en önemli husus da yasada bu düzenlemelerle ilgili bütçenin belirlenmesi. Kanunda mutlaka kaynan gösterilmesi lazm aksi halde uygulanmas noktasnda skntlar oluabilir. dedi.