Son 7 ylda, Kültür Varlklar ve Müzeler Genel Müdürlüü envanterine kaytl yaklak 86 bin eserin, hayata kazandrlmas ve müzelerde sergilenmesi amacyla bakm ve onarm yapld.
Türkiyenin esiz güzellikteki tarihi eserlerinin restorasyon ile konservasyon çalmalar, Kültür ve Turizm Bakanl Kültür Varlklar ve Müzeler Genel Müdürlüü bünyesindeki Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvar müdürlüklerinde görevli, tarihi eser doktorlar olarak bilinen restoratör ve konservatörlerce titizlikle gerçekletiriliyor.
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tedbirleri kapsamnda uygulama faaliyetleri asgari düzeye inmesine ramen yln ilk 3 aynda 2 bin 612 eserin restorasyonu yapld.
Farkl medeniyetlerin izlerini tayan eserlere adeta doktor hassasiyetiyle dokunular yaparak bunlarn gelecek nesillere aktarlmasn salayan restoratörler, son 7 ylda müzelerin envanterine kaytl yaklak 86 bin eserin bakm ve onarmn tamamlad.
ESERE ÖNCE TEHS SONRA TEDAV
Tarihi eser zengini Türkiyenin restorasyon ve konservasyon çalmalarn bilimsel kriterlere uygun gerçekletiren restoratörler, binlerce yl öncesinde hayatn doal aknda kullanlan bir eseri toprak altndan çkardktan sonra yeniden hayata döndürmek için detayl çalmalar yürütüyor.
Bir eserin restorasyon ve yapnn zamana yenik dümesini engellemek için koruyucu çalmalar yaplmas anlamna gelen konservasyon süreci, ön incelemeler, analizler, karar verme süreçleri, kullanlacak yöntem ve malzemelerin seçimi, uygulama aamas, eserin niteliine ve kondisyonuna göre yllarca devam edebiliyor.
Tarihi eser doktorlar, konservasyonu tamamlanan eserlerin, ait olduklar müzeye teslimi sonrasnda durumundaki gelimelerin takibini sürdürüyor, müzelerdeki tehir ve depolar ylda en az iki kez denetliyor.
Restoratörler, tarihi eserlerin ömrünü uzatmak için önce durumlarn tehis ediyor, ardndan tedavi olarak deerlendirilebilecek konservasyon uygulamalar yapyor.
- TÜRKYEDE RESTORASYON VE KONSERVASYONUN 84 YILLIK GEçM
Türkiyede restorasyon ve konservasyon uygulamalarnn 84 yllk geçmii bulunuyor.
stanbul Arkeoloji Müzeleri bünyesinde 1936da kurulan Türkiyenin ilk koruma laboratuvar niteliindeki Kimyahane, fotorafhane, modelhane, seramik frn, heykel atölyesi ve fumigasyon odasyla, alannda baarl uzmanlarn hizmetiyle önemli çalmalara imza att.
Kimyahanenin devam niteliinde 1985te kurulan stanbul Restorasyon ve Konservasyon Merkez Laboratuvar da bugün baarl çalmalar yürütüyor.
Restorasyon ve konservasyon alannda dünyadaki gelimeleri yakndan takip eden bu laboratuvar, uygulama çalmalarnn yan sra kültür varlklarn koruma alanna giren dier konularda etkin bir kurum olarak görev yapyor.
Kültür ve Turizm Bakanl, 2012de Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakr, Erzurum, Gaziantep, zmir, Nevehir ve Trabzonda Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvar müdürlükleri kurdu.
Bu laboratuvarlarda görevli restoratörler, müzelerin tehir ve depolarn önceden belirlenen programlar dahilinde ylda en az iki kez inceleyip durum tespiti yaparak, elde edilen veriler nda buralarn eser sal ve güvenlii için uygun hale getirilmesine yardmc oluyor.
Restorasyon ve konservasyon merkez ve bölge laboratuvarlar ayrca müze ile ören yerlerinde bulunan tanr ve tanmaz kültür ve tabiat varlklarnn restorasyon ve konservasyon çalmalar, müzelerde ve yurt içi ile dndaki geçici sergilerde eserlerin korunmas için uygun iklim, depolama ve tehir ortamlarnn aratrlmas, tarihi yaplarn malzeme ve koruma sorunlarnn tespiti ve özgün yap malzemelerinin analizleri, restorasyon projelerinde doru müdahale yöntemlerinin oluturulmas için onarm malzemelerinin gelitirilmesi çalmalar yapyor.
- KAZILARDAN SERGYE KADAR ESERLER ONLAR BAKIYOR
Laboratuvarlar, Bakanlk izinleriyle gerçekletirilen yurt içi ve yurt d sergilerde yer alacak eserlerin hazrlanmas ilemlerinde görev alyor ve bilimsel kazlarda yerinde koruma yani konservasyon, acil müdahale, eser kaldrma, paketleme, nakil ilemlerini gerçekletiriyor.
Kültür varlklarnn restorasyon ve konservasyonlarna yönelik malzeme analizleri yapan bölge laboratuvarlar, analiz sonuçlarn arivleyerek Malzeme Veri Bankas oluturuyor.
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Aratrma Kurumu i birliinde karbon 14 tarihleme metoduyla ya tayini analizleri konusunda ortak çalmalar yürüten restorasyon ve konservasyon laboratuvarlar, tarihi eserlerin en büyük sorunlarndan Vandalizm ile mücadelede önemli görevler üstleniyor.
- SÜMELA MANASTIRININ DUVAR RESMLERNDEN ZEUGMA MÜZES MOZAKLERNE KADAR
stanbul Ayasofya Müzesi ikonalar, Trabzon Sümela Manastr ile Kapadokya Kaya Kiliselerinin turistleri hayran brakan duvar resimleri, koleksiyon içerii bakmndan dünyann en büyük mozaik müzelerinden Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesindeki Menderes mozaikleri, Antalya Müzesi koleksiyonundan Perge heykelleri, bölge laboratuvarlarnn youn çalmalar sonucu yakn zamanda restorasyonu tamamlanarak sergilenmeye baland.
Perge kazlarnda parçalar halinde toplu olarak bulunan 13 heykelin konservasyonu, Antalya laboratuvar restoratörlerince titizlikle yapld. Bunlar bugün Antalya Müzesinin en gözde eserleri arasnda yer alyor.
Erzurum Müzesi envanterinde bulunan ve bugüne ulaabilen tek Selçuklu tuu da genç restoratörlerin ellerinde sergiye hazr hale getirildi.