Yaklak 2 bin 700 yl öncesinden bugüne ulaan süslemeleri, kerpiç duvarlar, ta ilemeleriyle dikkati çeken Urartu yaplarndan Ayanis Kalesinde, 28 yldr kaz çalmalar yürütülüyor.
Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ikl bakanlndaki ekip tarafndan yaplan kazlarda bu yl Urartularn dini yaam, mimarisi, ta içilii ve yönetim yapsn yanstan önemli buluntular ortaya çkarld.
Prof. Dr. Ikl Ayanisin, Urartu Krallnn son kalelerinden olduunu, burada elde edilen bulgularn ayr önem tadn söyledi.
Urartunun bilinen son kral II. Rusa zamannda 5 büyük kale yapldn anlatan Ikl, Bunlarn üçü Van bölgesinde, göl çevresinde yer alyor. Dier kalelerden biri ran, dieri Ermenistanda ina ediliyor. Bunlar arasnda en görkemli, bize en çok veri sunan ve sistemli kazlar devam eden kale, Ayanis. diye konutu.
Ikl, Urartudan sonra buradaki yerleimin büyük olmamas bizim için büyük ans. Urartulardan sonra gelen Orta ça halklar kaledeki zenginlii, görkemi bilselerdi bu kaleden de günümüze bir ey kalmazd. Antsal büyük kerpiçler deprem nedeniyle yklnca kale bir tür mühürlenmi pozisyona geçiyor ve bize olduu gibi 2 bin 700 yl öncesini sunuyor. ifadelerini kulland.
Dou Anadoluyu devletletiren, kültür, medeniyet merkezi haine getiren uygarlklardan Urartulara ait yüzlerce yerleim birimi ve kalenin bulunduuna dikkati çeken Ikl, bu kültürün Anadolu corafyas açsndan tad öneme ramen sadece 4 yerde kaz çalmas yapldn söyledi.
Ayanisin yan sra Van Kalesi çevresi, çavutepe ve Erzincandaki Altntepe kalelerinde kaz çalmas yürütüldüünü dile getiren kl, gelecek yllarda sakl kalan dier yerlerde de kaz ve aratrma çalmalarnn balatlmas gerektiini, böylece 2 bin 700 yl öncesine dair daha önemli bilgilerin elde edilebileceini belirtti.
- Buluntularda Urartularn kültürel zenginliini gördük
Bu ylki kazlarda geçen sene tespit edilen podyumlu salona arlk verdiklerini bildiren Ikl, öyle devam etti:
Büyük antsal yapnn güney ksmn açmay hedefledik. Youn çabayla alan iki haftada açld. Bizim için sürpriz olan önemli bulgularla karlatk. Mekann 4 duvarn ortaya çkardk. Burann tabannn da ksmi olarak o dönemde çok deerli su mermeri bloklarla kapl olduunu gördük. Bronz ve seramik eserler de bulduk. Ahap aksama ait, demirden yaplm bir obje, yanm olarak zemin üzerinde ortaya çkarld.
Buluntular analiz etmenin, ilevlerini ortaya koymann kolay olmadn, bunun için farkl düüncelerin bir araya getirilmesi gerektiini vurgulayan Ikl, Bu mekan Urartularn en iyi korunmu kerpiç mimarisini bize gösteriyor. 35 metreye 8 metrelik devasa bir salon var. Podyumun üzeri ince ilenmi mitolojik figürlerle süslenmi. Bu, kraln ve dini erkann katld özel toplantlarn burada yapldn gösteriyor. diye konutu.
Prof. Dr. Ikl, Bu kaleyi kazdmzda Urartu mimarisine ait teknik, arkeolojik açdan birçok yenilik örendik. Kerpicin nasl kullanldn, deprem için nasl önlemler alndn kazdmz alanlardan öreniyoruz. dedi.
Buluntular sayesinde Urartularn kültürel zenginliini gördüklerini vurgulayan Ikl, çok ince içilik gerektiren özel eserlerin ortaya çkarldn, mermerden yaplan ince bezemeli podyumun ise Urartu sanatnn ulat zirveyi gösterdiini kaydetti.