Halklarn Demokratik Partisi (HDP) Ekonomi Komisyonu üyeleri Necdet pekyüz ve Erol Katrcolu, hazrlanan Yoksulluk Raporunu Mecliste düzenledikleri basn toplantsyla açklad. HDP stanbul Milletvekili Erol Katrcolu, iktidarn pandemiyi ve ay teknik bir konu gibi konutuunu belirterek, pandeminin arkasndaki yoksulluk sorununu görmezden geldiini dikkat çekti.
Katrcolu, gelir dalm ve yoksulluk sorunu daha öncede Türkiyede olduunu ancak bu sorunun pandemi ile birlikte yoksulluun toplumu daha da etkilediini dile getirdi. Katrcolu, ktidara göre yoksulluk kalmam. Türkiyede açlk snr kavram altnda bir deerlendirme yaptmzda, Türkiyede çalan nüfusun yüzde 60 asgari ücrete veya altnda gelir alyor. En azndan 20 milyon insan aslnda açlk snrn altnda yayor. ini kaybedenleri de eklediimizde 30 milyon insan açlk snrnn altnda yayor dedi.
Açklanan raporda ise birçok önemli detay yer ald. Raporda, Türkiyenin kronik sorunu olan isizlik rekor seviyede artm, reel ücretler hzla erimeye devam etmitir. Ayrca alm gücü dümü, en temel ihtiyaçlar dahi karlanamaz hale gelmitir. Türkiyede sigortal çalanlarn istatistiklerine göre (Austos 2020) 8 milyon 37 bin kii kendi Genel Salk Sigortas primini ödeyemeyecek kadar yoksuldur. Bu verinin ifade ettii anlam; bu kiilerin asgari ücretin üçte biri kadar bile gelirinin olmad ve adlarna kaytl herhangi bir tanmazn bulunmaddr ifadelerine yer verildi.
BÖLGESEL YOKSULLUKTA UçURUM ARTIYOR
Raporda unlar belirtildi: 2015ten sonra en az 50 bin esnaf kepenk indirdi. TESK Kasm 2020 verilerine göre, Türkiyede bir milyon 984 bin 257 esnaf bulunuyor. Bölgedeki 23 ilde 303 bin 628 esnaf var ve bu toplam esnaf saysnn yalnzca yüzde 15,3üne tekabül etmektedir. Esnaf saysnn nüfusa oran en düük il 1,01 ile rnaktr. Sadece bu rakamlar dahi üretim altyapsnn yetersiz olduu bölgede iktisadi etkinliin ne kadar kstl olduunu bize göstermektedir. ller aras yaam endeksi sralamasnda bölge kentleri genellikle son sralardadr. lk otuz gelimi kent arasnda Kürtlerin younlukta yaad herhangi bir kent yoktur.
KADINLARA GÜVENCESZLK DAYATILIYOR
Kadnlara yoksulluk ve güvencesizlik dayatlyor. Görünmeyen ve ücretlendirilmeyen ev içi emek, kadnlarn ekonomik ve sosyal bamllna, e ya da baba üzerinden sosyal sigortal olmaya zorlanmasna, kadnn statüsünün aileye ve aile üzerinden erkee bal kalmasna zemin hazrlamaktadr. Nitekim emeklilik oranlar da bunu ispatlayan bir gösterge olarak okunabilir: Kadnlarn sadece yüzde 17si emekli olurken, bu oran erkeklerde yüzde 81dir. Oranlar arasndaki uçurum, kadnlarn kemiklemi bir sosyal güvencesizlik politikasna maruz brakldklarnn ispatdr.
EMEKL AYLII 2 BN 500 TL OLMALI
Emeklilerin geçim derdi yayor. 2002 ylnda emeklilerin yüzde 37si çalyor veya i aryorken, bu oran 2020 itibariyle yüzde 47ye çkmtr. Emekliler aras gelir dalm adaletsizlii ise tüm Avrupa Birlii ülkelerinden daha yüksektir. Emeklilerin ve hak sahiplerinin yüzde 60nn asgari ücretin altndadr. Emeklilere bin 500 TL aylk vermek hiçbir hükümetin gurur duyabilecei bir hizmet deil, aksine enflasyonun çift hanelerde olduu, mutfak enflasyonunun yüzde 20yi at bir ortamda aksine bu durum büyük bir utanç kaynadr. HDP, emeklilerin hayat standartlarnn artrlmas amacyla en düük emekli aylnn hemen bin 500 TLye yükseltilmesi gerektiini düünüyor
YOKSULLUUN NEDEN AKP KTDARI
Yoksulluk hayatn doal bir aamas deildir, bilakis çeitli rasyonel gerekçelere dayal ortaya çkmaktadr. Bu kapsamda AKP iktidarn kötü yönetimi, yolsuzlukla, gelir dalmndaki adaletsizlii arttran uygulamalar, iverene yaplan tevikler, vergi adaletsizliinin derinletirmesi, gibi sebepler yoksulluun balca nedenleridir.
Yoksulluk kader deildir. Yoksulluk toplumun yüzde 99u için doal bir yasa veya bir mecburiyet deildir. Yoksulluk kötü yönetimlerin neticesinde oluur ve artar. Yoksulluk kapitalist eitsiz ilikiler kapsamnda derinleerek sürer. Yoksulluktan kurtulmak mümkündür. Yoksulluu, hayatlarmzdan çkarmak mümkündür.
Yoksulluun kaldrlmas için ise u öneriler raporda yer ald:
* Temel Yurttalk Geliri salanmal,
* 2021 yl için asgari ücret vergiden muaf, net 4 bin TL olmal,
* Elektrik, su, doalgaz, internet ihtiyaca göre ücretsiz olmal,
* Genç ve kadn istihdamn arttracak düzenlemeler yaplmaldr.