Güneydou Toroslar eteinden doan, Mezopotamya havzasnn iki rmandan biri olan ve Diyarbakrdan geçerek ilerleyen Dicle Nehri; Batman, Hasankeyf, Cizre, Musul ve Badattan sonra Frat Nehri ile birleerek Basra Körfezine dökülür.
Zengin bir canl çeitliliine sahip Dicle Vadisi içerisinde Diyarbakr için önemli ekonomik ve ekolojik yaam alan olan ve 2015 ylnda UNESCO tarafndan Diyarbakr Surlar ile birlikte Dünya Kültürel Miras listesine alnan nehir, koruma altna alnmas bir yana Dicle Üniversitesinin 2017 ylnda yapt bilimsel su analizinde halk sal için potansiyel risk tad tespit edilmiti.
Geni bir alana hayat veren Dicle Nehrinde geçen yla kadar son 30 yln en büyük kuraklnn yaandna dikkat çeken yaam savunucular, nehir üzerinde kurulan Kralkz Baraj, Dicle Baraj, Batman Baraj, Devegeçidi Barajnn yan sra Devlet Su leri (DS) sulama kanallarnn tarmsal alanda neden olduu bilinçsiz su kullanmnn nehre öldürücü darbe vurduu uyarsnda bulunuyorlard. Yine nehirdeki debinin azalmasyla birlikte nehre atlan kimyasal atklardan dolay toplu balk ölümleri görüldü.
YAILARDAN DOLAYI MASMAV
Bugünlerde debisinin yükselmesiyle birlikte berrak bir ekilde akmasyla dikkat çeken nehir, yöre sakinlerine göre en son 1970lerde u anki haline benzer masmavi bir ekilde akt. Dicle Nehri ve çevresindeki sorunlara dikkat çekmek amacyla kurulan Hevsel Koruma Platformu üyesi Güner Yanlç, uzun süredir kirli olan nehrin sularnn berraklamasn mevsim normallerinin üzerinde seyreden iklim ve youn yalara balad.
ORGANZE SANAY, KUM OCAKLARI, VAH SULAMA
Yanlç, nehirdeki en önemli kirlilik kaynaklarnn yanl tarmsal sulama, moloz ve hafriyat ilemleri olduunu kaydetti. Yanlç, Dicle Nehrindeki en önemli çevre sorunlarndan birisi bölgedeki ar sulamadan kaynakl olarak topraklarda erozyon, çoraklamaya yol açmas ve bunun nehre yansmas da ar bir kirliliktir. Bu durum ayn zamanda doal yaam habitatlarnn bozulmasna da yol açmaktadr dedi. çevre bilinci eksikliinin nehrin kirlenmesine neden olduuna dikkat çeken Yanlç, organize sanayi tesislerinin atk su artma tesislerine sahip olmamasnn da yine nehre zarar veren etkenler arasnda yer aldn söyledi.