Güneydou Anadolu Bölgesinde, zor artlarda toplanan kenger, pazarda tezgahta yerini almaya balad.
Diyarbakr ve anlurfa snrlarnda yer alan talk arazilere sahip Karacada, baharn habercisi de olarak kabul edilen ve doal ortamda yetien kengeri yöre insanna sunuyor. Bölge halknn ilkbaharda sofrasnn vazgeçilmez lezzeti olan kenger, krsalda yaayanlar için de gelir salyor.
Karacadan srtlarnda kengerleri toplamak için bahar yamurunun yolunu gözleyen köylüler, yan ardndan sabahn erken saatlerinde kalkp yol alyor. 10 kilometreden fazla yolu yaya olarak kateden, çounluunu kadn ve gençlerin oluturduu köylüler, gruplar halinde talk arazide demir çubukla toprak altndan kenger çkaryor.
Türküler eliinde, demir çubuklarla topra een köylüler, yorulana dek toplad kengeri çuvala dolduruyor. Üst ksm dikenli olan kenger, toprak altndan çkarldktan sonra bçakla dikenlerinden arndrlyor. Yaklak bir ay süren ve zorlu geçen toplama sürecinin ardndan topladklar kengerin bir ksmn akam sofras için eve brakan gençler, kalan dier kengerleri pazarda sata sunuyor.
- Bir tona yakn topluyorum
Karacada eteklerindeki nanözü köyünde oturan kenger toplayclarndan 17 yandaki Kerem Ulus, kengerin bolluunun, ya miktaryla orantl olduunu söyledi.
Baharda yamurun ardndan araziye kenger toplamaya çktklarn belirten Ulus, Topladmz kengerleri götürüp pazarda satyoruz. Burada her yer talk olduu için tarma uygun deil. dedi.
Kenger satarak harçlklarn çkardklarn dile getiren Ulus, Bu sene birkaç defa geldim ve 100 kiloya yakn topladm, o da 300 lira etti. Geçen sene yamur çok yad için 700 kiloya yakn toplamtm. Yamur ne kadar çok yaarsa o kadar çok kenger oluyor. Diyarbakrllar kengeri çok sevdii için hepsini satn alyor. ifadelerini kulland.
Kengerleri hem ev de tüketmek hem de pazarda satmak için topladklarn ifade eden 16 yandaki Mehmet erif Ulus da bu bitkiyi toplamak için büyük emek harcadklarn dile getirdi.
- Elleri nasr tuttu
Elleri nasr tuttuunu vurgulayan 17 yandaki Faysal Tur ise Sabah erkenden evden çkp yaklak 10 kilometre yürüyoruz. Topladktan sonra bçakla dikenlerini temizliyoruz. Topladklarmz satyoruz, kn da yemek için dondurucuda saklyoruz. Günde 30-35 kilogram topluyoruz. Bahar ay boyunca tek bama bir tona yakn topluyorum. dedi.
Yöre halk için kuzu kebabna e deer görülen kenger, yaklak 10 çeit piirme teknii ile sofralarda yerini alyor. Kimi zaman suda halanp yourtlanan kimi zaman yumurtal yaplan ayrca kenger salatalara da lezzet katyor.
Geleneksel lezzeti annesinden örendii tarifle yapan Benan Torul, dikenlerinden ayklanmasnn ve temizlenmesinin oldukça zor olduunu fakat lezzeti için çekilen zorlua katlandn ifade eden Torul, unlar kaydetti:
Güneydou Anadolu bölgesinde et çok ve severek tüketilir. Ancak kenger lezzeti bakmndan etle yarr. Kengeri seven dikenine katlanr. Kengerden 10 yemek çeidi yaplyor ama daha çok tercih edilen yada ve unda yumurta ile kzartlan çeidini tercih ediyoruz. Nasl ki Karadeniz bölgesinde hamsi çok tüketilir, bizim denizimiz yok ama bizim de dalarmzda yetien kengerimiz var.