Bitlisin turizminde önemli bir destinasyon olan Bitlis Kalesinde, 3 yl aradan sonra yeniden arkeolojik kaz çalmalar balad.
Kent merkezinde ina edildii kaya bloklarnn üzerinde yüzyllardr tüm ihtiamyla ayakta duran Bitlis Kalesinde, jeoradar ile topografik haritalarnn çkarlmas ve drone çekimlerinin ardndan kaz çalmalar balatld.
Bitlis Valisi smail Ustaolu, tarihi milattan önce 330lu yllara dayand tahmin edilen kalede Ahlat Müzesi bakanlnda ve Bitlis Eren Üniversitesi (BEÜ) bilimsel danmanlnda yürütülen kaz çalmalarn inceledi.
Tüm ihtiamyla binlerce yldr ayakta duran bir tarihi eser
Vali Ustaolu, yapt açklamada, Bitlis Kalesinde, Pamukkale ve Van Yüzüncü Yl Üniversitelerince belli bir süre yürütülen kaz çalmalarna 2015 ylndan bu yana ara verildiini anmsatt.
l Kültür ve Turizm Müdürlüü himayesinde kaznn devam etmesi için yaptklar görümelerin ardndan Ahlat Müzesi bakanlnda çalmay balattklarn anlatan Ustaolu, öyle devam etti:
Belli bir bütçe ayrld. lave bütçeyle de kaz evi açtk. Önümüzdeki dönem biraz daha bu konunun üzerinde duracaz. Kaz çalmas uzun soluklu bir süreç ama bunu bir noktaya da getireceiz. Bizim için en önemli deer olan ve her ehre nasip olmayan bu kale, Bitlisin kalbinde tüm ihtiamyla binlerce yldr ayakta duran bir tarihi eser. Bunu halkmzn hizmetine ve ülke insannn istifadesine sunma adna bir taraftan kaz çalmalarn sürdürürken dier taraftan da tüm ihtiamyla ayakta duran kalemizin aydnlatlmas çok önemliydi. Kalemizin klandrmas yok. Bunun için yaptmz projenin bu ay koruma kurulundan geçmesini bekliyoruz. Önümüzdeki dönemde aydnlatmay gerçekletireceiz.
Ülkenin turizmi açsndan önemli bir potansiyele sahip Bitlisin kalesinin ziyarete kapal olduunu, bu sorunu ortadan kaldrmak adna karlama merkezi yapacaklarn bildiren Ustaolu, gelen yabanclarn gezip görmesine olanak salayacak altyap hizmetini de bu dönemde gerçekletireceklerini dile getirdi.
Ustaolu, öyle devam etti:
Bu çalmalar bu tarihi, kimlikli ve kiilikli ehrin geçmiinde yüzyllara meydan okuyan eserlerinin ayaa kaldrlmas açsndan çok önemli. Görümelerimiz ve devletimizin desteiyle bunlar bir bir ayaa kalkyor. Kaz çalmalar uzun soluklu bir süreç. Adeta ineyle kuyu kazar gibi. çok dikkat etmeniz gerekiyor. En ufak bir tarihi yap veya çok önemli bir verinin gözden kaçrlmamas adna titiz ve detayl bir çalma. çalmalar 3 ay sürecek. Tabii bu devam edecek. Kaz ile alakal altyap çalmalar tamamland. Kalenin jeoradar ve topografik haritalar çkarld, drone çekimleri yapld. Kaz evi de hazr. Teknik altyapy tamamlayarak ya Allah, Bismillah diyerek çalmalar balattk.
Osmanl dönemine ait yaplara rastladk
Bilimsel Kaz Danman ve BEÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Aratrma Görevlisi Dr. Korkmaz en de tarihi milattan önce 330lu yllara dayand tahmin edilen ve 2015 ylndan bu yana kazya ara verilen kalede yeniden 15 kiilik ekiple çalmalara baladklarn bildirdi.
Önceden ortaya çkarlan mimari yaplarn 3 boyutlu canlandrlmas amacyla gerekli çalmalarn yapldn aktaran en, unlar söyledi:
Kalede Osmanl dönemine ait yaplara rastladk. Katmanlar indikçe muhtemelen ilk 640 yllarnda yaz Bin Ganemin Dou ve Güneydou fethiyle slam ordular buraya gelmi. Emevi, Abbasi ve yerel beylikler var. Dilmaçolullar, Ahlat ahlar (Sökmenoullar), Selçuklular, lhanllar, Karakoyunlular, Akkoyunlular ve Osmanl böyle devam ediyor. Elde edeceimiz buluntularla bunlar tarihleyebiliriz. Sikkeler, seramik parçalar ve mimari kalntlarla bunlar daha net ortaya çkarabiliriz. Ariv belgelerine göre de 1835 yllarnda burada sadece iki fakir ve gariban aile yayormu. 1800lü yllardan sonra burada bir yaam olmam, insanlar barnmam.
Kaz ekibi üyesi ve BEÜ Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öretim Üyesi Doç. Dr. Yunus Levent Ekinci ise kalede ilk önce jeoradar ve görüntüleme tekniini uyguladklarn dile getirerek, Bu iki tekniin birbiriyle korelasyonu sonucunda alanda birçok mimari yapnn farkl derinliklerde bulunduunu tespit ettik. Tabii kaz aamas çok yava ileyen bir prosedür olduu için o yaplarnda gün yüzüne çkarlmas belli bir süre alacaktr. Yaplarn yerini, durumunu ve konumunu belirledik. ifadelerini kulland.