Van Yüzüncü Yl Üniversitesi (YYÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Bölümü Dr. Öretim üyesi Onur Köse, Bu sadece Türkiyede deil, tüm dünyada yaanan bir problem ve bu küresel snma ile ilgili bir sorun dedi.
Cilo-Sat Dalarnda, kalnl yer yer 40 metre, uzunluu ise 4 kilometreyi bulan buzullarn küresel snma nedeniyle erimeye balamas, çevrecileri ve doaseverleri endielendiriyor. Dalar, her yl Türkiyenin çeitli kentlerinden gelen yüzlerce doasever ve dacy arlyor. Bir grup doasever ile Cilo Dana çkan Cilo Daclk ve Doa Sporlar Kulübü ile Zirve Daclk Temsilcisi Hac Tansu, 20 bin yllk buzullarn bu yl birkaç metre eridiini gördüünü söyledi. Cilodaki buzullarn yok olma tehlikesiyle kar karya olduunu belirten Tansu, Bizler her yl çeitli zamanlarda bu bölgeye daclk ve doa sporlar faaliyetleri yapyoruz. Ancak buzullarn erimesi ve deiimini görmek ve belgelemek için son 9 yldr Cilo Reko Keviya Pir ve Mergan buzullarn izliyoruz. zlenimlerimizi fotoraf ve videolarla kayt altna alyoruz. Buzullar son zamanlarda çok hzl bir ekilde eriyor. Böyle giderse yakn zamanda bu muhteem corafyann en önemli faktörü olan buzullar, yok olma tehlikesiyle kar karya kalacak. Ayrca en büyük buzul olma özelliini tayan Spihane (Erinç) buzulunun iç taraflarnda buzlar üzerinde büyük buzul göller olumu. Bu da erimenin daha çok iç taraflarda olduunu gösteriyor dedi.
BUZULLAR, TURZME KAZANDIRILMALI
Uzmanlarn harekete geçip, önlem almas gerektiini ifade eden Hac Tansu, Cilo Dalarnda bulunan buzullar ilimiz açsndan son derece önemlidir. Bu doa harikas bölgenin turizme kazandrlmam olmas ise büyük bir kayptr. Umuyoruz ki; bundan sonraki süreçlerde bu bölge üzerindeki yasaklar kaldrlr ve insanlar Norveç ve dier bölgeler yerine, kendi ülkelerinde bulunan ve ulam da oldukça kolay olan Hakkari Cilo buzullarna gelirler diye konutu.
BUZUL ERMELER, KÜRESEL ISINMA LE LGL BR DURUM
Van Yüzüncü Yl Üniversitesi(YYÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Bölümü Dr. Öretim Üyesi Onur Köse ise buzul erimelerinin sadece Hakkaride deil, Türkiyedeki yüksek dalarn çounda olduunu söyledi. Dr. Köse, Bu buzullar Arda da, Süphanda da baka yüksek dalarda da var. Bu buzullar yok olmak üzere. Tabi bu sadece Türkiyede yaanan bir problem deil, tüm dünyada yaanan bir problem ve bu küresel snma ile ilgili bir sorun. Bu durumu ele alrsak, biz atmosfer dengelerinin çok iyi korunmas açsndan kendi ulusal katklarmz ortaya koymamz lazm. Bunun için de ülkemizde ve dünyada yaplan karbondioksit emisyonlar önemli bir faktör. Bu emisyonlarn mümkün olduunca az bir ekilde yaplmas, dünyann atmosferik dengesini korunmas açsndan önemlidir eklinde konutu.
ATMOSFER DENGELERN KORUMAMIZ GEREKYOR
Buzul erimelerinin ülkedeki atmosfer dengelerinin bozulmasyla ilgili olduunu anlatan Dr. Köse, Bizlerin atmosferin dengesini korumamz gerekir. Bu durumda insanlara önemli bir görev dümektedir. O yüzden çeitli gazlarla, atmosferin dengesinin bozulmasna izin vermemeliyiz. Cilo, Ar ve Süphandaki buzullarda meydana gelen erimelere, biz kendi ülkemiz açsndan atmosfere gaz salnmn engelleyerek katk salayabiliriz. Onun dnda da yapacamz hiçbir ey yok. nsan kaynakl faktörleri azaltmamz gerekiyor. Bu nedenle jeotermalleri, güne enerjisini tercih etmemiz gerekiyor. Hem devlet destekli, hem de dier sektörlerin rüzgar enerjisi, güne enerjisi, jeotermal enerjisi gibi sürdürülebilir enerji kaynaklarnda arta gitmemiz gerekir dedi.
BUZUL ERMELER DÜNYA DENGELERN DETRECEK
Buzul erimelerinin dünyann dengelerini de deitireceini kaydeden Dr. Onur Köse, öyle konutu:
Buzullar o kadar hzl eriyor ki; üzerinde akarsu elaleleri olumu durumda. Buzul erimeleri dünya dengelerini de deitirecektir. Bu yeni savalara, yeni igallere sebebiyet verebilecek bir doal olay olacaktr. nsanlk açsndan kendi kendini yok etmeye çalan, kendi kyametini hazrlayan bir varlk topluluudur. nsanlara düen görev, dünyay kirletmeyi brakmak. Biz buna katk salamalyz. Bu yaplmad taktirde zaten dünyamz zarar görecek. Hiç beklenmedik su, gda ve toprak savalar balayacak insanlar arasnda. Daha çevreci ve daha güzel bir dünya için uygulamalar yaplmal. Küresel snmayla ilgili de üniversiteler, kurumlar eitimler vermelidir
BUZULLARDA SNOWBOARD YAPTI
Hakkari Cilo Sat Gölleri ve Buzullar Daclk ve Doa Sporlar Dernei (CSAD) üyesi ve doa fotorafçs Emin Noyan, yok olma ile kar karla kalan Cilo Dalarndaki buzullarn üzerinde snowboard yapt.