Biliim uzmanlar, usulsüz faaliyetlerle çok sayda kiiden para toplayan çiftlik Banka benzeyen organizasyonlarn maddi kayplarn yan sra kiisel veri güvenliini de tehdit ettiini bildirdi.
çiftlik Bank buz dann görünen yüzü olarak nitelendiren uzmanlar, genellikle yurt dndan yönetilen benzer sistemlerde belirli limitlere kadar vatandalara kazanç salandn, yeterince yatrmcya ulatktan sonra kapatlan platformlarn yasal olmamas nedeniyle çok ciddi maduriyetler yaandn kaydetti.
Biliim Hukuku Dernei Bakan Avukat Kürat Ergün, çiftlik Bank sisteminin internet üzerinde bir oyun olarak ortaya çktn, yatrmclarn bu oyun üzerinden çiftlik hayvanlarn alp satarak para kazanmaya yönelik bir sisteminin gelitirildiini söyledi.
Vatandalarn, bunu yatrm arac olarak görmesinin çok yanl olduunu belirten Ergün, lk bata ortada ne çiftlik ne de hayvanlar vard. Daha sonra hayvan sat ve elde edilen kar üzerinden oyun içinde para kazanmaya baland yayld. Paralar ödendikçe, zincirleme halinde, dilde dile bu oyun aktarld. Ksa vadeli güzel paralar kazand da görüldükçe insanlar tandklarn buraya davet ettiler. Hatta bu davetlerden de belirli paralar kazandlar. ifadelerini kulland.
Ergün, oyunun daha sonra saadet zincirine dönütüünü, sistemin kurucularnn kazancn somut olduunu göstermek adna çeitli illerde baz çiftlik ile dükkanlar açtn aktard.
Sanal alemdeki oyunlarn bir anda gerçee dönütüü algsnn oluturulduuna dikkati çeken Ergün, bu sistemin artk bir dolandrclk arac haline geldiinin anlaldn dile getirdi.
Bu sisteme giren insanlarn sadece para kaybetmediinin altn çizen Ergün, öyle devam etti:
çiftlik Banka benzer, sanal alemde oyunlar üzerinden para kazandrdn vadeden deiik platformlar da mevcut. Ancak bunlarn geri dönüü ciddi anlamda büyük risk tayor. nsanlarn yatrdklarn kar miktarlaryla almasn brakn, ana paralarna dahi ulaamayacaklar noktaya geliyorlar. çiftlik Bank bunun en somut örneidir. Biz, internet üzerinden alverilerde bile güvenlik protokollerine uyulmas ve kullanclarn buna riayet etmesi gerektiini söylüyoruz. Artk, bahis, kumar ya da sanal paralarla ilgili baz arac kurumlar olumaya balad. Bunlardan iki üç tanesinin insanlar dolandrmaya baladn biliyoruz. nsanlarn, yatrdklar paralar geri alamadn görüyoruz.
Ergün, bu tür platformlarn, internet ortamnda güvenli mecralar olmadn vurgulad. Kullanclarn kesinlikle kredi kart ile banka hesap bilgilerini bu tür mecralara yazmamas gerektiini ifade eden Ergün, unlar anlatt:
Kiisel verilerin güvenlii anlamnda da büyük risk içeriyor. Bu durum, hem para verip alamama hem de kredi kart dolandrclna zemin hazrlar. Siz kredi kart bilgilerini verdiinizde o kartn hangi mecralarda kullanacan bilemezsiniz. Herhangi bir risk oluma durumunda bu kiilere de ulaamazsnz. çiftlik Bankn kurucusunun imdi Uruguay ya da baka bir yere gittii söyleniyor. Buna ulap, paranz tahsil etme imkannz yok.
Ergün, çiftlik Bank maduriyetlerinden vatandalarn iyi bir ders almas ve bahis, kumar ve oyun sitelerinden uzak durmas gerektiini kaydetti.
çiftlik Banktan daha profesyonel çaltn öne süren baz sanal yatrm araçlar konusunda da vatandalar uyaran Ergün, Benim için kstas Bankaclk Düzenleme ve Denetleme Kurumudur (BDDK). Bankaclk sistemleri bu kurumun denetimi altnda çalr. Bunun haricinde olan herhangi bir yerle yaplan finans ilemleri çok açk ekilde risk tekil eder. nsanlar ksa vadeli yatrmlarla belirli kazançlar elde etmi olsalar bile bu sistemin kurucular tarafndan belirli bir limite ulaldktan sonra her zaman dolandrlma riskleri mevcut. Bir finans arac düünülecekse devletin bildii, tand ve finans kurumu olarak kabul ettikleri haricinde, özellikle internette yer alan birtakm kurumlar üzerinden para yatrmalar bal bana bir risk tekil eder. deerlendirmesini yapt.
- Maduriyetin telafisi anlamnda ortada bir imkanszlk var
Baz madurlarn kendilerine de ulamaya baladn ifade eden Ergün, Maduriyetin telafisi anlamnda ortada bir imkanszlk var. çünkü toplanan paralarn nereye aktarld, nereye getirildii çok belli deil. Zaten o vatanda da ortalardan kaybolmu durumda. Ancak hukuki ilemler balatld. Bildiimiz kadaryla birçok Cumhuriyet Basavcl tarafndan ilemler yürütülüyor. eklinde konutu.
Biliim Suçlar Mücadele Dernei Genel Bakan Yavuz Koçolu ise insanlarn internette oyun oynayarak para kazanmay benimsediini ancak zaman zaman dolandrclarn bu durumu kullandn belirtti.
Güvenilirlii tartmal çok sayda çiftlik oyununun sanal alemde mevcut olduunu anmsatan Koçolu, vatandalarn sisteme dahil edilen insanlarn kendi yatrmlaryla veya sonraki katlmclardan gelen paralarla ödemenin yapld Ponzi Düzeni ile kandrldna dikkati çekti.
- Paranz katlyoruz
Koçolu, bu yöntemin orta ve üst gelir seviyesindeki ülkelerde sklkla görüldüünü kaydederek, az miktarda para ile yatrm yapan insanlarn faize göre daha cazip karlar elde etmek istemeleri nedeniyle bu oyunlarn yaygnlatn bildirdi.
Bu sistemlerin Paranz katlyoruz. vaadiyle yatrmc topladn dile getiren Koçolu, unlar kaydetti:
Aslnda ilk balarda bu vaadi yerine getiriyorlar. Benzer sistemlerin ayakta durmasnn bir numaral art budur. Yüksek kazanç salayan insanlar hem paralarn içeride tutarlar hem de çevrelerindeki insanlara bundan bahsederler. Bu sistemlerde riski alp yatrm yapanlar ne kadar ilk bata Ben yatrmm çkarrm, sonra da kazandmla devam ederim diye düünseler de para tatl geldii için brakmak istemezler. Altn yumurtlayan tavuunu satmayan adam misali kimse kazançl olduunu düündüü bir sistemden kolay kolay çkmak istemez. Düzenli ödemesini aldkça ilk bataki güvensizlik fikri de kafasndan atlaca için daha fazla bataa çekildiinin farkna varmayacaktr. Yüksek kazandkça oynar ve o gün geldiinde üzüntüsü kat kat artar.
Koçolu, bu sistemin temelde yeni katlmclara muhtaç olduuna dikkati çekerek, katlmclarn yeterli ölçüde bulunmamas durumunda sistemin çökeceini belirtti.
- Merkez yurt d
nsanlar arasnda kulaktan kulaa yöntemiyle belli bir noktaya kadar yaygnlaan sistemin internetle birlikte insanlar adeta birer bayiye dönütürdüünü vurgulayan Koçolu, firmalarn baz tevikler nedeniyle faaliyet yeri olarak genellikle Kbrs tercih ettiini ifade etti.
Bu firmalarn her türlü faaliyetlerini yurt dndan yürüttüklerini, gelirlerini de buradan saladklarn dile getiren Koçolu, oyunlarda kullanlan elektronik ifre sistemiyle (e-pin) kayt d havuzundan kazanlan parann yaklak 60 milyon dolar olduunu sözlerine ekledi.