Yargtay Bakan smail Rütü Cirit, Yargtay Cumhuriyet Basavcs Mehmet Akarca ve Yargtay Birinci Bakanvekili Abdülhalik Yldz, Yargtay Lokalinde düzenlenen basn toplantsnda 2018 ylndaki faaliyetler ve yarg reformlarn içeren konularla ilgili bilgi verdi.
Toplantda açl konumasn yapan Bakan Cirit, 31 Aralk 2018 itibaryla Yargtay Hukuk Daireleri ile Hukuk Genel Kurulunda toplam 224 bin 111, ceza daireleri ile ceza genel kurulunda 282 bin 350, Cumhuriyet Basavclnda ise 435 bin 496 derdest dosya(görülmekte olan dava) bulunduunu bildirdi. Genel toplam itibaryla 2018 sonunda derdest dosya saysnn 941 bin 957 olduunu söyleyen Cirit, Bölge Adliye Mahkemelerinin faaliyete geçmesiyle son 2,5 yl içerisinde Yargtayn derdest dosya saysnn yaklak üçte bir orannda azaldn kaydetti. Bakan Cirit, yapm devam eden ncekteki yeni Yargtay hizmet binasnn da 2021 yl içinde hizmete açlmasnn planlandn, böylelikle daha iyi koullarda vatandaa hizmet vereceklerini kaydetti.
EN Y HAKMLERMZ STNAFA GÖNDERDK
Bakan Cirit, gazetecilerin sorularna da yant verdi. Cirit, stinaf Mahkemeleriyle ilgili Biz Yargtay olarak istinaflarn (Bölge Adliye Mahkemeleri) faaliyete geçmesini istedik, arzu ettik. En iyi hakimlerimizi stinafa vererek, orann güçlü bir ekilde kurulmasn istedik. Tüm dünyada Bölge Adliye Mahkemesinin olmad tek ülke Türkiyeydi. Türkiyede 1924 ylnda kaldrlm. Bu da bize ar bir i yükü tekil ediyordu. 2015 ylnda Yargtaya 625 bin hukuk dosyas geldi. 425 bin de basavclmza ceza dosyas geldi. 1 ylda gelen dosya says 1 milyon 50 bindi. stinaflardan sonra geçtiimiz yl Yargtaya gelen dosya says 250 bin, bu yl 270 bin. Bu saynn 200 binlere kadar gerileyeceini tahmin ediyoruz dedi.
Bu saynn dier ülke yargtaylarna oranla çok fazla olduunu belirten Cirit, istinaflarda yaplacak baz düzenlemeler ile bu yükün daha da azaltlabileceini dile getirdi. 5 yla kadar cezas olan dosyalarn bazlarnn stinafta bazlarnn da Yargtayda karara balanmasnn hak mahrumiyetlerine neden olduu yönündeki eletirilerin, yasal düzenlemelerle halledilebileceini belirten Cirit, bu dosyalarn stinafta karara balanmas gerektiini ifade etti.
YARGIYA GÜVEN
Cirit, yargya güven ve FETÖnün yargdaki tahribatyla ilgili ise öyle konutu:
Keke öyle bir ey olduunu söyleyebilseydik. Büyük bir gayret içerisindeyiz. 2007 ile 2013 yllar arasnda yargy silah gibi kullanan bu güruh maalesef yargda büyük tahribata yol açt. Bir takm önemli davalar farkl mecralarda sonuçlandrld. Türk halknn yargya olan güvenini azaltt. Ancak daha önce de ifade ettiim gibi Türk yargsnda bir takm arabuluculuk yöntemleri vardr. Vatanda isterse mahkemeye isterse tahkime ya da arabulucuya gidebilir. Fakat kimse buna gitmiyor. Herkes yargya geliyor. Bunlar olmasna ramen herkes benim kararm yarg versin diyor. Evet 2007, 2013 yllar arasnda yargya güven konusunda büyük skntlarmz oldu. Ancak, bir üniversitenin yapt aratrmaya göre yargya olan güven u anda oldukça iyi bir yerdedir.
çANAKKELE SAVAINA E DEER BR YIKIM OLDU
Cirit, FETÖnün yarg üzerindeki etkisini de u sözlerle ifade etti:
FETÖ bütün kutsallarmza, bütün deerlerimize saldrd. çanakkale Savanda 6 yl, biz ilmiye, mülkiye, tbbiye snflarnda, mühendishanelerde 6 yl mezun veremedik. Böylesine bir ykm içerisindeydik. Sanki bu çanakkale Savana e deer bir ykm gibi oldu. u anda 141 tane Yargtay üyesinin, 4 bin 500e yakn hakim ve savcnn terör örgütü üyeliinden yarglanyor olmas bile bal bana büyük bir skntdr. FETÖ davalar büyük bir hzla devam etmektedir. FETÖ üyelerinin meslekten çkartlmasndan sonra yeni almlarla u anda meslekte 21 bin hakim ve savc bulunmaktadr. Bu Cumhuriyet tarihinin en yüksek saysdr. Fakat bunlarn yarsna yakn 3 yl ve daha az kdeme sahiptirler. Bunlarn eitilmesiyle ilgili çalmalarmz sürüyor.
CEZAEVNDE KALMA SÜRELERN YÜZDE 50YE çEKEBLRZ
Cirit, af tasarsyla ilgili soruya da, Bu konuda Yargtayn kurumsal olarak bir görüü olmamakla birlikte ben affa karym. Ancak af çkacaksa öyle bir ey olabilir; Önceki dönemlerde yüzde 40 cezaevinde geçi süresiydi. 2005te getirilen yeni ceza sistemiyle hem ceza yaptrmlar arttrld. Dier taraftan cezaevlerinde kal süreleri de arttrld. 2005den önce cezaevinde yatmas gereken süre cezann yüzde 40yd. Dier baz lehe olan indirimlerle yüzde 60n darda geçiriyordu. Deiiklikle bu oran yüzde 66. Yani 10 yl ceza aldnzda eskiden 4 yl yatyordunuz, imdi ise 6,5 yl yatyorsunuz. Belki bunlar belli bir orana, yüzde 50 gibi bir orana getirilebilir. çünkü cezaevlerindeki yetersizlik herkes tarafndan biliniyor. Daha önceki çkarlan aflara baktmz zaman hem bir hukuki belirsizlik ortaya çkartyor hem de dier taraftan asayi noktasnda, toplumdaki huzur ve barn salanmas noktasnda baz skntlar ortaya çkartlyor. Ama çkartlacaksa belki infaz sistemindeki bu yüzde 66lk oran, cezaevinde kalma süresini yüzde 50lere çekebiliriz. Böylelikle daha adil bir çözüm olabilir diye düünüyorum dedi.
YÜKSEK YARGI ÜYELERNN YARGILANMASI
Yargtay Cumhuriyet Basavcs Mehmet Akarca da yüksek yarg üyeleri bakmndan Yargtay 9uncu Dairesi tarafndan toplam 174 kii hakknda FETÖ üyeliinden dava açldn, bunlarn yarglamalarnn devam ettiini, 100e yakn dosyada mütalaa açklandn ve 23 dosyann karara balandn ifade etti.
HDP LE LGL NCELEMELERNZ SÜRÜYOR
Yargtay Cumhuriyet Basavcs Mehmet Akarca, Vatan Partisinin HDPnin kapatlmas için yapt bavuruyla ilgili Bizim görevimiz demokratik alan mümkün olduu kadar vesayetçi anlaytan uzak tutarak, herkesin yasal çerçevede siyasi faaliyetlerini sürdürmesinden yana. Ancak, elbette Anayasamza ve Siyasi Partiler Kanununa aykr faaliyette bulunan siyasi partiler tarafmzdan dikkatli bir ekilde izlenmekte ve gerekli olduu takdirde Anayasa Mahkemesine bavuru yaplabilmektedir. Bunlarla ilgili delil toplama, deerlendirme ve soruturmalarmz bütün siyasi partilerde olduu gibi ad geçen siyasi partiyle de ilgili yaplmakta dedi. 4 parti hakknda kapatma davas açldn, u anda 81 siyasi partinin faaliyetini sürdürdüünü belirten Akarca, HDP ile ilgili incelemelerin de sürdüünü sözlerine ekledi. Akarca, Soruturma m inceleme mi yaplyor? sorusuna ise u anda incelemelerimiz sürmektedir diye karlk verdi.