Birlemi Milletler çocuklara Yardm Fonu (UNICEF) ve Dünya Salk Örgütünün (DSÖ) 2021 raporlarna göre, dünyada 3,6 milyar insan hijyenik olmayan, tehlikeli ve insanlk onuruna yakmayan bir tuvalet kullanmak zorunda.
nsanln temel ihtiyaçlarndan tuvalete, dünya üzerindeki herkesin salkl bir ekilde ulaamadn gören Singapurlu i insan Jack Sim, baarl i yaamn geride brakarak, 2001 ylnda Dünya Tuvalet Örgütünü kurdu. Simin amac, kurduu örgütle dünya genelinde herkesin eit ekilde salkl bir tuvalete eriimini salamakt.
Simin giriimleriyle temiz ve güvenli tuvalete ulalmasn salamaya dair eitimler veren ve farkndalk yaratacak etkinlikler düzenleyen örgüt, 19 Kasm Dünya Tuvalet Günü olarak belirledi.
Üye ülke says ksa sürede artan ve hükümetlere vatandalar için salkl tuvalete eriim hakkn salamalar konusunda yol göstericilik yapacak kadar etkinlie ulaan örgütün balatt Dünya Tuvalet Günü, 2013 ylndan itibaren Birlemi Milletler tarafndan da resmi olarak kabul edildi.
SALIKSIZ TUVALETLER SALGIN HASTALIKLARA NEDEN OLUYOR
UNICEF ve Dünya Salk Örgütünün 2021 verilerine göre, dünyada 3,6 milyar insan hijyenik, güvenli, bakalaryla paylalmayan, bir kanalizasyon sistemine bal veya atklar salkl ekilde bertaraf edilmi, Birlemi Milletlerin de tanmlamasyla nsanlk onuruna yakan bir tuvalete ulaamyor.
Küresel ölçekte en az 2 milyar insann içtii sulara kanalizasyon karyor. Her gün 700den fazla çocuk, henüz 5 yana bile ulaamadan salksz sular ve hijyenik olmayan tuvaletler nedeniyle yakalandklar ishal kaynakl hayatn kaybediyor.
Nüfusun belli bir kesiminin güvenli tuvalet eriimi olmadnda, toplumun genelinin sal da tehlikeye giriyor. Salksz artlardaki tuvaletler nedeniyle içme sularna, derelere, plajlara veya tarm alanlarna kadar ulaan kanalizasyon atklar, daha geni kitleler arasnda ölümcül hastalklarn yaylmasna neden oluyor.
Bu nedenle Birlemi Milletler, Sürdürülebilir Kalknma Hedefleri kapsamnda 2030 ylna kadar dünya genelinde herkes için su ve hijyenin sürdürülebilir yönetimini salamay hedefliyor.
TUVALETE ERMDE AVRUPADA BLE SORUN YAANIYOR
AA muhabirinin sorularn yantlayan Dünya Salk Örgütü Avrupa Bölge Ofisi Avrupa çevre ve Salk Merkezi Su ve klim Program Program Yöneticisi Oliver Schmoll, Birlemi Milletler Genel Kurulunun 2010 ve 2015 yl kararlaryla içme suyu ve sanitasyona eriimi bir insan hakk olarak tanmladn söyledi.
Hijyenik, güvenli, mahremiyeti ve insan onurunu koruyan, uygun fiyatl bir tuvalete erimenin her birey için yasal bir hak olduuna deinen Schmoll, 2030 ylna kadar bata kadn ve kz çocuklar olmak üzere, krlgan nüfusun tuvalet ihtiyac için açk alanlar kullanmak zorunda kalmasnn sonlandrlmasnn hedeflendiinin altn çizdi.
Elde edilen ilerlemelere ramen dünyann birçok yerinde hala tuvalet konusunda skntlar yaandn, buna Avrupann da dahil olduunu kaydeden Schmoll, DSÖ Avrupa Bölgesinde, nüfusun yaklak üçte biri (279 milyon) hala güvenli tuvalet ve sanitasyon hizmetlerinden yoksun. dedi.
DSÖnün 2012de yapt bir çalmay örnek gösteren Schmoll, bu aratrmaya göre sanitasyon alanna yaplan her 1 dolarlk çalmann, daha düük salk maliyetleri, daha fazla üretkenlik ve daha az ölüme sebebiyet vermesiyle 5,5 dolar getirisi olduunun hesaplandn kaydetti.
Schmoll, tuvaletlerde hijyenin salanamaynn bata ishal ve Kovid-19 olmak üzere dizanteri, tifo, helmint enfeksiyonlar gibi pek çok salgn hastala neden olduunu sözlerine ekledi.
SVL TOPLUM KURULULARI çÖZÜM çN YARDIM EL UZATIYOR
Tuvalet ve suya eriimi olmayan kiilere yardm elini uzatmak üzere pek çok sivil toplum kuruluu da uzun yllardr çalmalar yürütüyor. Bu kurululardan birisi de nsan Hak ve Hürriyetleri nsani Yardm Vakf (HH).
Vakfn D likilerden Sorumlu Genel Bakan Yardmcs Hasan Aynac, yapt açklamada, su ve hijyen konusunda önemli çalmalar yürüttüklerini aktard.
Hayrseverlerin destekleriyle özellikle su kuyusu noktasnda büyük yol katettiklerini dile getiren Hasan Aynac, Günümüz dünyasnda yaanan kuraklk problemi, savalar, çatmalar ve koronavirüs salgn nedeniyle dünya genelinde her geçen gün suya ulamak zorlayor. Suya ulamann zorlamasyla birlikte hijyen problemleri de yaanmaya balyor. Buna bal olarak birçok hastalk ve salgn ortaya çkyor. Zorlu corafyalarda yaayan insanlar da bu zorluklarla mücadele etmeye balyor ve hayat standartlar her geçen gün zorlayor. diye konutu.
Vakf olarak hayrseverlerin de destekleriyle çalmalar yaptklarn anlatan Aynac, u bilgileri verdi:
Hijyen problemlerini çözmek için tuvalet ve banyo yapmlarmz devam ediyor. Özellikle çatma bölgelerinde göç etmek zorunda kalan insanlar için bunlar hayati öneme sahip durumda. Bu noktada 41 ülkede 10 bin 268 su kuyusu açtk. Su kuyusunun yannda özellikle pandemi nedeniyle hijyen paketi datmlarmz artrdk ve 82 bin 3 adet bu datmlar gerçekletirdik. Bunlarn dnda 434 banyo, 695 tuvalet, 1 gasilhane, 1 su artma tesisi, 1 su artma ve paketleme ünitesi, 100 su deposu ve 1 su kanal ina ederek madur insanlarn istifadesine sunduk.
Aynac, Suriyeden göç edenlerin yerletii kamp bölgelerinde de tuvalet ve banyo ihtiyaçlarnn giderilmesi için çaltklarn sözlerine ekledi.