Türklerin Anadoluya giriinin kaps olarak nitelendirilen Bitlisin Ahlat ilçesindeki Selçuklu Meydan Mezarlnda, liken temizlii yaplan antsal mezar talar, kentin tarihine ilikin önemli bilgilerin elde edilmesini salyor.
Birlemi Milletler Eitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Miras Geçici Listesinde yer alan, dünyann en büyük Türk slam mezarl olan Selçuklu Meydan Mezarlnda, 2011de balatlan liken temizlii, kaz, restorasyon ve çevre düzenlemesi çalmalar titizlikle yürütülüyor.
Boylar 4,5 metreye varan, üzerindeki yaz ve ekillerle her biri sanat eseri özellii tayan mezar talarnn üzerindeki likenler, alannda uzman akademisyenler tarafndan özveriyle temizleniyor, çizimleri ve epigrafik çözümlemeleri yaplyor.
Van Yüzüncü Yl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Bakan ve Ahlat Selçuklu Meydan Mezarl Kaz Bakan Vekili Dr. Öretim Üyesi Mehmet Kulaz, AA muhabirine, 210 dönüm alan kaplayan Selçuklu Meydan Mezarlnn, slam dünyasnn en büyük tarihi mezarl olarak bilindiini söyledi.
- 800 tan liken temizlii tamamland
Mezarlktaki yaklak 8 bin 100 mezar tandan bin 800ünün nitelikli denilebilecek antsal boyutta olduunu ifade eden Kulaz, u bilgileri verdi:
2011den itibaren mezarlkta yürüttüümüz çalmalar kapsamnda binin üzerinde taa müdahale ettik. 800 tan liken temizlii, 750 tan epigrafik çözümlemeleri gerçekletirildi. Bunlarn çizimi de yaplarak web sitesine aktarld. Bu yl da liken temizliine arlk verdik, 70 tan liken temizliini tamamladk. En az 100 tan liken temizlii gerçekletirilecek. Mezarlkta ot temizlii yaptk. çeitli nedenlerle ahidelerin eilmesi, sandukalarn bozulmas, sandukalardaki kilit talarn yerinden oynamas tahribata neden oluyor. Bunun gibi 50 taa müdahale ettik.
Liken temizliinin ardndan talarn çizimini ve epigrafik çözümlemelerini yaparak yayna dönütürdüklerini belirten Kulaz, bununla ilgili ilk kitabn yaymlandn, 2 ve 3. kitap için hazrlklarn sürdüünü kaydetti.
Yaptklar çalmann incelik istediini, bu nedenle ekibin tamamna yaknnn restoratör olduunu vurgulayan Kulaz, liken temizliini, ta slattktan sonra ince aletler yardmyla ve doal yöntemlerle gerçekletirdiklerini anlatt.
Kulaz, Kültür Varlklar ve Müzeler Genel Müdürlüünün hazrlad projeyle mezarlkta çimlendirme çalmasnn da devam ettiini aktararak, Sayn Cumhurbakanmzn istei dorultusunda mezarlkta yeillendirme çalmas yaplyor. Bu amaçla ilk etapta 37 bin metrekarelik alan çimlendirilecek. çalmalar hzla devam ediyor. 26 Austosa yetitirilmeye çallyor. diye konutu.
- çok önemli bir ehir
Mezar talaryla daha çok ön plana çkan ve Anadolunun kaps olarak nitelendirilen Ahlatn, Anadolunun fethi sürecinde toplanma ve dalma merkezi görevini üstlendiine dikkati çeken Kulaz, unlar kaydetti:
Özellikle Ahlatahlar döneminde çok önemli bir merkez. Nüfusu bazen 300 bine çkabilen ilim merkezlerinden biri. çok önemli bir ehir. Bunu mezar talarna bakarak da anlamak mümkün. Kümbetler, camiler ve dier harabeler, geçmite burann çok önemli merkez olduunun göstergesi. Konaklama, alt yap ve temel ihtiyaçlar konusundaki eksiklikler giderilirse Ahlat gereken yere kavuur.