HABER MERKEZ
Antalyann Ka ilçesindeki Patara Antik Kenti Kaz Bakan Prof. Dr. Havva kan Ik, Güneydou illerinin gelenei olan dengbejleri, Antik çada yaam yonyal ozan, Bat edebiyatnn ilk büyük eserleri kabul edilen lyada ve Odysseia destanlarnn yazar veya derleyicisi olduu kabul edilen Homerosa benzetti.
HOMEROS DA SÖZLE ANLATIYOR
Dengin Kürtçede ses, bejin ise söylemek, haber gibi anlamlarda kullanlabildiini belirten Prof. Dr. Havva kan Ik, Dengbejler köyden köye dolap destanlar, hikayeleri anlatan, ilahiler söyleyen, sözel kültür tayclar. Bu gelenek, dünyada ilk yazar olarak tarihe geçmi olan zmirli hemehrimiz Homerosun da özellii. lyada destannn anlatcs, Odysseia da ona atfediliyor ama lyada en önemli, kesin olan. Homerosun ayrca ilahileri de var ve gözleri görmedii için sözle bu destan anlatan özellie sahip. Dolaysyla bu çok kadim Anadolu geleneinin kaybolmadn, Diyarbakr dnda baka corafyalarda baka isimlerle yaadn vurgulamak için bu cümleyi kurdum. Öyle olduuna da inanyorum, her dengbej bir Homerostur aslnda. Geçmiten geleceimize bir köprü olmasn düündüm diye konutu.
UNESCO LSTESNE ALINMALI
Prof. Dr. Havva kan Ik, dengbejliin UNESCO nsanln Somut Olmayan Kültürel Miras Listesine alnmas ve bu konuda giriimlerde bulunulmas gerektii önerisinde de bulundu. Prof. Dr. Ik, öyle konutu:
Bununla ilgili ne yaplabilir, bu önemli bir gündem. Sanki böyle olsa daha iyi, diyebileceim bir düünce var aklmda. UNESCOnun Efes, Göbeklitepe gibi eserlerimizin bulunduu Somut Kültürel Miras Listesi var. UNESCOnun önemli bir miras listesi daha var, bu da nsanln Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi. Diyarbakrdaki dengbejlik geleneinin UNESCOnun nsanln Somut Olmayan Kültürel Miras Listesine girebilecek düzeyde çok önemli bir olgu olduunu düünüyorum. Mesela bu listede bizden meddahlk, aklk gelenei, Karagöz, Krkpnar yal güreleri, Türk kahvesi gibi somut olmayan kültürel miraslarmz var. Bu balamda bu listeye çok yakacak bir olgu olduuna inanyorum. Homeros ve dengbejlerin destan anlatcl ve toplumsal olgular, hikayeleri sözlü bir biçimde tayc olma özelliini karlatryorum.
PORTRELER DE çOK BENZYOR
Prof. Dr. Ik, bu benzetmeyle ilgili sosyal medya hesabndan da Diyarbakrl dengbej Seyithan Boyac ve Homerosun yan yana fotorafyla Her dengbej bir Homerostur paylamnda bulundu. Prof. Dr. Ik, Homerosun Helenistik dönemdeki portresiyle dengbej Seyithan Boyacnn çok benzediini de söyledi.