ADALET Bakanl nsan Haklar Dairesi Bakanl, Diyarbakrda görülen terör örgütü PKKnn gizli ehir yaplanmas Kürdistan Topluluklar Birlii Türkiye Meclisi (KCK/TM) ana davasnda, 5 yla yakn süre tutuklu kalan 103 sann, 2010 ylnda yapt bavuruyu kabul eden Avrupa nsan Haklar Mahkemesine (AHM) 180 sayfalk savunma gönderdi. Türkiyenin gönderdii savunmada, uzun tutukluluk süreleri ile ilgili olarak iç hukuk yollar tüketilmeden AHMe bavurulduu belirtildi.
Diyarbakrda görülen terör örgütü KCK/TM ana davasnda 5 yla yakn tutuklu kalan 103 sank, uzun tutukluluk süresi, yakalama ve tutuklama kararlarnn hukuka aykr olmas, tutuklama kararna kar itiraz edecekleri etkili kanun yollar bulunmad iddiasyla, 2010 ylnda AHMe bavurdu. AHMe yaptklar bavuruda, özgürlük ve güvenlik haklarnn ihlal edildiini ileri süren sanklar, Türkiyeden tazminat talebinde bulundu. Bavuruyu kabul eden AHM, 2016 ylnda Türkiyeden savunma istedi. 2016 ylndan bu yana birkaç kez süre talep eden Adalet Bakanl nsan Haklar Dairesi Bakanl Uluslararas Hukuk ve D likiler Genel Müdürlüü, 2017 ylnn Eylül aynda 180 sayfalk savunmay AHMe gönderdi. Savunmada, KCK soruturmalar ve dava süreçleri ile ilgili ayrntl açklamalar yapan Bakanlk, bavurucularla ilgili adli sürece ilikin tüm belgelerin gönderildiini kaydetti.
ç HUKUK YOLLARINI TÜKETMEDLER
Yarglama srasnda vefat eden 3 bavurucunun madurluk statüleri bulunmad belirtilen savunmada, bu sanklarn bavurularnn kabul edilemez bulunmas gerektii ifade edildi. Bavurucularn yakalanma, gözaltna alnma ya da tutuklu bulundurulmalaryla ilgili iç hukuk düzeyinde tazminat davas açmadklar belirtilen savunmada, öyle denildi:
Hükümet, bavurucularn tazminat talebinde bulunma hakkna hl sahip olduklarn ve devam eden davalarn neticesini beklemeye gerek olmadn özellikle belirtmek ister. Hükümet, bavurucularn yakalanma, gözaltna alnma ve tutuklu bulundurulmalarnn Avrupa nsan Haklar Sözlemesine aykr olduu gerekçesiyle yaptklar bavurunun, bavurucular tazminat isteminde bulunmadklar için iç hukuk yollar tüketilmediinden reddedilmesini talep etmektedir.
YEREL YÖNETMLER YASA DII AMAçLARI DORULTUSUNDA YÖNLENDRDLER
PKK terör örgütünün deien koullar dorultusunda hedefini gerçekletirmek için yasa d faaliyetlerine KCK ad altnda devam ettii belirtilen savunmada, u ifadelere yer verildi:
KCK/TM üyeleri, yasa d PKK/Kongra-Gel terör örgütünün örgütsel faaliyetlerini düzenlemi, eylemleriyle ilgili toplantlar organize etmi ve kararlar almlardr. Özellikle yerel yönetimler üzerinde KCK yaplanmasndan doan sözde yetkilerini kullanm ve yerel yönetimleri kendi yasa d amaçlar dorultusunda yönlendirmilerdir. DTP ve BDP adndaki siyasi partiler tarafndan yönlendirilen örgüt üyelerinin tutuklanmasn önlemek amacyla istihbarat hizmetlerine kar koyacak yöntemler gelitirmitir. Soruturma kapsamnda, adli makamlar tarafndan yürütülen teknik takip ve izleme sonucu, bavurucularn yasa d KCK/TM terör örgütü adna faaliyetlerde bulunduklar saptanmtr.
KYETLER SPEKÜLATF NTELKTE
Soruturma makamlarnn att önemli admlar neticesinde terör örgütünün bu hiyerarik yapsnn saptand belirtilen savunmada, bavurucularn bu hiyerarik yapdaki görev dalm uyarnca kendilerine verilen görevleri yerine getirdiklerine dair kuvvetli üphe olutuu ifade edildi. Bavurucularn çounun KCK/TM ana davasndan hapis cezalarna çarptrld belirtilen savunmada, unlar kaydedildi:
Hükümet, bavurucularn KCK terör örgütüne dhil olabileceine dair objektif bir gözlemciyi üphelendirmeye yeterli bilgi ve belgelerin mevcut olduuna, mahkemenin dikkatini çekmek ister. Hükümet kuvvetli üphenin ötesinde, hapis cezasna çarptrlan ve davalar sonuçlanan bavurucularn müsnet suçlar ilediini ve bunun mahkeme kararyla tespit edildiini belirtmek ister. Hükümet mevcut durumun özel koullar hesaba katldnda, yaplan tutuklamann hukuksuz olduu iddiasyla ilgili olarak mahkemeyi, sözleme hükümlerinin ihlalinin bulunmad yönünde hüküm vermeye nazikçe davet eder. Bavurucular yarg makamlar tarafndan yakalanma ve tutuklanma nedenleri hakknda derhal bilgilendirildiinden, hükümet bavurucularn bu ikyetlerinin spekülatif nitelikte ve açkça dayanaktan yoksun olduu kanaatindedir.
TUTUKLULUK SÜRES SON DERECE MAKUL
KCK soruturmasnda bavurucularla birlikte 200den fazla üphelinin farkl tarihlerde gözaltna alndn belirten Adalet Bakanlnn AHMe gönderdii savunmada öyle denildi:
Böylesi kapsaml davalarda iddianamelerin hazrlanmas için geçen süre çok makuldür. Hükümet, mahkemenin dikkatini, soruturma makamlarna atfedilen davada herhangi bir etkisizlik veya gecikmenin olmadna çekmek ister. Ulusal makamlar, soruturma ve duruma aamalarnda gereken ilgi ve alaka ile hareket etmi ve davada kendilerine isnat edilebilir herhangi bir etkisizlik veya kusur bulunmamaktadr. Ulusal makamlar, kendilerine düen yükümlülükler dorultusunda hareket etmitir ve etmektedir. Hükümet, bavurucularn tutukluluk halinin son derece makul olduu kansndadr. Hükümet, nazikçe, mahkemeyi, görülmekte olan davann özel artlarn göz önüne alarak tutukluluk süresinin uzunluu hakknda sözleme hükümlerinin ihlal edilmedii yönünde hüküm vermeye davet eder.
KCK soruturma dosyasnda savclk tarafndan farkl tarihlerde kstlama karar verildii belirtilen savunmada, bavurucularn kstlama kararna kar iç hukukta bir itirazda bulunmadklar da kaydedilerek, ç hukuk yollarnn tüketilmemesi sebebi ile bu ikyetin kabul edilemez ilan edilmesi talep edilmektedir. Bavurucular, ifade alnmas ve sorgulama süreçlerinde haklarndaki suçlardan haberdar edilmitir ve haklarndaki suçlamalarn aksini ispatlama frsat kendilerine salanmtr. Hükümet, bavurucularn soruturmaya ilikin verilen kstlama kararndan dolay, tutukluluk hallerine etkili bir ekilde itiraz etme hakkn kullanamadklar iddiasnn açkça aslsz olduu kanaatindedir. Bavurucular farkl tarihlerde tutuklama kararlarna itiraz etmitir ve bu itirazlar farkl tarihlerde reddedilmitir ifadeleri kullanld.
Bavurucularn, PKK terör örgütü adna Türkiyede faaliyet yürüten KCK/TM yaplanmas kapsamnda faaliyet yürüttüü belirtilen savunmada, 103 bavurucu hakknda iddia olunan faaliyetler ayrntl olarak açkland. Bavurucularn çounun Irakn kuzeyinde bulunan yasa d örgüt kamplarna gittii ve örgüt yöneticileri ile görütüü belirtilen savunma dilekçesinde, bavurucularn örgüt yöneticilerin aldklar emir ve talimatlar dorultusunda admlar attklar kaydedildi. Baz bavurucularn örgüte öz geçmi raporu verdii belirtilen savunmada, Türk Hükümeti; mahkemeyi, ikyetlere ilikin bavurularn kabul edilemez olarak ilan edilmesi için davet eder denildi.