Kanuni döneminden kalma su kanalı

Kanuni Sultan Süleyman'ın masraflarını kendi cebinden ödediği iddia edilen su kanalı bulundu.

Haberler 05.10.2023 - 11:12 Son Güncelleme : 05.10.2023 - 11:12

Diyarbakırda yaşamın devam ettiği dünyanın en eski ikinci kenti olan Amida Höyüğünde Kanuni Sultan Süleymanın şehre getirttiği Ab-ı Hamravat olarak bilinen su kanalı ortaya çıktı.


Merkez Sur ilçesindeki Amida Höyüğünde Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle Dicle Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İrfan Yıldız başkanlığında 1 Eylülde başlatılan kazılarda Kanuni Sultan Süleymanın masraflarını kendi üstlendiği ve 1535 yılında yapımına başlanılan Ab-ı Hamravat su hattı yapılan kazılarla gün yüzüne çıktı. Prof. Dr. İrfan Yıldız, İhlas Haber Ajansı (İHA) muhabirine kazı çalışmalarında karşılaştıkları kaynaklarda İçkaleye getirildiğini bildikleri Ab-ı Hamravat olarak meşhur olan Hamravat su hattının ortaya çıkmasının büyük bir sürpriz olduğunu söyledi. Yıldız, çalışmalarda Artuklu Sarayını çevreleyen doğu surlarının temellerini ortaya çıkartmaya yönelik çalışmalarının da devam ettiğini ifade etti.



Alay Meydanı özgün kotu ve döşemesi kısmen de olsa ortaya çıktı


Havaların sıcak olmasından dolayı Amida Höyüğü Artuklu Sarayı kazısına bu yıl 1 Eylül itibarıyla başladıklarını belirten Prof. Dr. Yıldız, şunları söyledi:


Kazı çalışmalarımız iki alanda devam ediyor. Birincisi höyüğün kuzey tarafında bulunan Alay Meydanında. Burada hem Alay Meydanının zemin kodunu tespit etmeye yönelik kazı çalışmalarımız var hem de açtığımız sondajlarla burada bir kültür tabakası olup olmadığını tespit etmeye çalışıyoruz. İkinci çalışmamız da höyüğün üzerindeki Artuklu Sarayını çevreleyen doğu surlarının temellerini ortaya çıkartmaya yöneliktir. Özellikle Alay Meydanında yaptığımız çalışmalarda sürprizlerle karşılaştık. İlk sürpriz Alay Meydanı özgün kotu ve döşemesi kısmen de olsa ortaya çıktı. Bu döşeme izleri 2021 yılında höyüğün batı tarafından tespit edilen Kral Yolunun döşemesi ile benzer özellikleri gösteriyor.


Kazı çalışmalarında ortaya çıkan Osmanlı döneminde Kanuni Sultan Süleymanın yaptırmış olduğu Ab-ı Hamravat olarak meşhur olan su kanalının kendileri için büyük bir sürpriz olduğunu belirten Yıldız, Hamravat su kanalının Diyarbakır için önemli olduğuna da dikkat çekti.

Kanuni Sultan Süleyman kendi malından bu su kaynağının masraflarını karşılamıştır


Yıldız, konuşmasına şöyle devam etti:


Diğer sürpriz ise kaynaklardan İçkaleye getirildiğini bildiğimiz Ab-ı Hamravat olarak meşhur olan, Hamravat kanalının ortaya çıkmasıydı. İçkaleye Hamravat suyunun geldiğini biliyorduk ama hangi noktadan İçkaleye alındığı şimdiye kadar tespit edilmemişti. Kazılarla beraber bu tespit edilmiş oldu. Özellikle getirilen su kaynağı çok güçlü büyük bir su kaynağı olduğu için çok büyük künkler kullanılmış. Pöhrenk dediğimiz o günkü şartlara göre bayağı büyük borularla su kaynağı İçkaleye getirilmiş. Bu su İçkaleden de şehrin diğer taraflarına dağıtılmıştır. Hamravat su kaynağı Diyarbakır için önemli su kaynağıdır. Kanuni Sultan Süleyman kendi malından bu su kaynağının masraflarını karşılamıştır. Yapımına 1535 yılında başlamış, 1543 yılı itibarıyla Hamravat suyunu Diyarbakıra getirme çalışmaları tamamlanmıştır. Osmanlı arşivlerine baktığımız zaman Sultan Süleyman Evkafında Ab-ı Hamravat olarak geçer. Bu önemli su kaynağının İçkaledeki borularının (pöhrenklerinin) tespit edilmesi bizim için sürpriz oldu.


Bu yılki kazılarda özellikle doğu tarafa doğru yoğunlaştıklarını ifade eden Yıldız, amaçlarının Artuklu Sarayının etrafını çevreleyen doğu surlarının temel kalıntılarını ortaya çıkartıp projeye işlemek oluğunu söyledi. Prof. Dr. Yıldız,

Şimdiye kadar yaptığımız çalışmalarda temel izleri yavaş yavaş ortaya çıkıyor. Aynı zamanda Osmanlı döneminde artık şehrin güvenlik sıkıntısı kalmayınca burada daha farklı yapılaşmanın da olduğunu görüyoruz. Muhtemelen 15-20 günlük çalışmayla doğu surlarının temelleri tamamıyla ortaya çıkartılmış olacak

dedi.


Amida Höyüğünün Diyarbakır turizmi için önemli bir adres olduğunu olduğunu aktaran Yıldız, kazı çalışmalarının bitmesiyle Diyarbakır turizmine önemli bir ivme kazandıracağını vurguladı.

Yıldız,

Amida Höyük dediğimiz yer aslında Diyarbakır turizminin tam merkezinde yer alan bir mekandır. Şu anda Türkiyenin sayılı turizm alanlarından biri olan Diyarbakır İçkalede yer alıyor. Diyarbakır Arkeoloji Müzesi ile aynı alandadır. Buradaki kazı çalışmalarının bitmesiyle beraber alanın tamamı turizme açılmış olacak ve Diyarbakır turizmine Amida Höyüğü Artuklu Sarayı kazısı bir ivme kazandırmış olacak

şeklinde konuştu.

Haber merkezi

Ana Sayfaya Git