Türkiyede 112 Acil çar Merkezleri, Türkçenin yan sra ngilizce, Arapça, Almanca ve Rusça hizmet veriyor. çar merkezlerinin dil seçenekleri arasnda Kürtçenin olmamas tepkilere neden oldu. Türkiyenin her tarafndan 20 milyon Kürt yurttan yaadn belirten Halklarn Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakr Milletvekili Semra Güzel, çok dilli hizmet veren çar Merkezlerinde Kürtçenin yer almamasn Meclisin gündemine tad. Diyarbakr Tabip Odas (DTO) Bakan Mehmet erif Demir ile Salk ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikas (SES) Diyarbakr ube Sekreteri Mehmet Nur Ulus, 12 Acil çar Merkezlerinde Kürtçenin yer almamasna ilikin deerlendirmelerde bulundu.
YAAMSAL BR HTYAç
DTO Bakan Mehmet erif Demir, anadilde salk hizmeti almann yaam hakk ile edeer olduunu belirterek, hastann anadilinde kendini ifade edememesi muayene sürecinde hastalk öyküsünü doru verememesine neden olduunu söyledi. Demir, Tbbi muayenede esas, hastann öyküsünü almaktr. Bir hastanzn öyküsünü almadan onun tansn koymanz ve tedavi etmeniz mümkün deildir. u ana kadar hiçbir laboratuvar, radyolojik yöntem, hastadan alnan öykünün yerini dolduramamtr. Kendini anadiliyle ifade edememe, arsn, skntsn, derdini anlatamamasnn, hasta-hekim arasnda etkili bir iletiim kurulamayaca, hastann bilgilendirilmesi ve tedavi hakknn engellenmesi sonucunu douracaktr diye konutu.
SALIKLI LETM
Demir, yaanm bir hikayeden yola çkarak salkta anadilin önemine deindi. 40 yanda bir kadnn Türkçe bilmedii için doktora gittiinde kendisine meme kanseri tehisi konulamad ve kadnn ölüm ile burun buruna geldii anlatan Demir, Daha sonra meme kanseri tehisi konulur. Yaplan biyopsi sonucu kanserin vücuda yayld görülür. 3 ay önce daha erken safhada ve belki de tamamen iyileme ans varken, iletiimsizliinin bedelini belki de hayat ile ödeyecektir. Dolaysyla doru bir öykü alnmasnn yolunun da hasta ile salkl bir iletiim kurmaktan geçtiini biliyoruz. Bu salkl iletiim ise ancak hasta ile hekimin ayn dili konumas ile ve tabii ki hastann kendini en iyi ifade edebilecei dili ile mümkün olabilmektedir ifadelerini kulland.
AYRIMCILIK VE HAK HLALDR
Bölgede yaayan insanlarn anadilinin Kürtçe olduunu dile getiren Demir, Birçok kii Kürtçe dnda bir dil bilmemektedir. Dolaylsyla Kürtçe salk hizmeti verilmemesi bir ayrmclktr ve hak ihlalidir. Salk hizmeti eriimde kstllktr. Salk hizmetini üreten biz hekimler; anayasal bir insan hakk olan salk hakk için anadilde salk hizmeti almann elzem bir durum olduunu biliyoruz. Eit, ulalabilir, nitelikli, parasz ve anadilde salk hakkn savunan meslek odas olarak; sala ulam hakkn engelleyen anadillerin önündeki tüm engellerin kaldrlarak evrensel salk hizmetine ulamn önünün açlmasn talep ediyoruz dedi.
KÜRT DLNE BASKI
SES Diyarbakr ube Sekreteri Mehmet Nur Ulus da Kürt dili üzerinde youn bir basknn olduunu belirterek, bunun salk alanndan da kendini gösterdiini söyledi. Hastay tedavi etmek için hastann dilinden anlamann önemine deinen Ulus, Doktor Kürtçe bilmiyorsa hasta kendini iyi bir ekilde dile getiremiyor. Hasta kendi dilinde kendisini daha iyi dile getirebilir, ancak ya hasta Türkçe bilmiyor ya da doktor Kürtçe bilmiyor. Salk alanndaki bu durum uzun süredir mevcut dedi.
ÖLÜMLERE SEBEP OLABLR
Türkçenin yan sra ngilizce, Arapça, Almanca ve Rusça dil seçeneklerinin yer ald 112 Acil çar Merkezlerinde Kürtçenin olmamasnn hasta hakk ihlali olduunu hatrlatan Ulus, bölgede bu 5 dillin deil Kürtçenin hakim olduunu söyledi. Acil servisinde çalan biri olarak hasta doktor ilikisinde dilin önemine ahit olduunu belirten Ulus, Acil durumlarda özelikle hasta, hastaln acil bir ekilde dile getirmeli ki acil bir müdahalede bulunulsun. Ambulans için de bu böyle. 5 dakikada müdahale edilmesi gereken hastaya dilden kaynakl yaanan sknt, o hastann ölümüne yol açabilir. Aslnda Kürtçenin olmamas ölümlere de sebebiyet verebilir diye konutu.
Kürtçeye yaklamn bölücülük faaliyeti çerçevesinde görüldüünü, bundan kaynakl Kürtçe üzerine çalan birçok kiinin ya görevden alndn ya da tutuklandn hatrlatan Ulus, bölge halknn dilinin her alanda olduu gibi salk alannda da yer açlmas gerektiini söyledi.