Türkiyede büyük oranda Rusyadan ithal edilen ve tarm alannda en fazla tercih edilen amonyum nitratl gübre sat, PKK bata olmak üzere terör örgütleri tarafndan patlayc yapmnda kullanld gerekçesiyle 2016 ylnda Gda Tarm ve Hayvanclk Bakanl tarafndan yasakland ve bayilerde bulunan gübreler yediemine teslim edildi. 2017 yl Kasm aynda yeni bir karar alan bakanlk, gübre satna konulan yasa kaldrd. Kaldrlan yasan, Dou ve Güneydou Anadolu bölgelerindeki 23 ilde devam ettii ise bakanln bir yazs ile ortaya çkt.
23 L HARç, REçETE LE çFTçYE SATILABLR
Bakanlk Bitkisel Üretim Genel Müdürlüünce yazlan yazda, nitratl gübrelerin el yapm patlayc yapmnda kullanm ile mücadele kapsamnda, bulunduklar depolarda yediemine alnmak suretiyle sat ve sevkiyatnn 8 Haziran 2016 tarihinde durdurulduu belirtilerek öyle denildi:
Bunlara ilave olarak bayilerin depolarnda halihazrda yedieminde bulunan amonyum nitrat (yüzde 33 AN) gübresinin depolama alanlarnda sorun yaratmas ve finansman yükü oluturmas nedeniyle Bakanlk makamnn 30 Kasm 2017 tarih ve 3040943 sayl oluruna istinaden 23 il (Adyaman, Ar, Ardahan, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakr, Elaz, Erzurum, Erzincan, Gaziantep, Hakkari, Idr, Kars, Kilis, Malatya, Mardin, Mu, Siirt, anlurfa, rnak, Tunceli ve Van) hariç olmak üzere reçete ile çiftçiye satna ekte gönderilen talimat çerçevesinde izin verilmitir.
YASAK 23 L KAPSAMASI çFTE STANDART OLDU
Diyarbakrda gübre satcs Mehmet Nuri Karaaslan, amonyum nitratn 23 ilde satna izin verilmemesinin çifte standart olduunu belirterek, öyle konutu:
Amonyum nitratn sat yasaklanmadan önce yllk 13 bin ton dolaynda sat yapyorduk. Yaanan terör olaylarndan dolay yasaklanan amonyum nitrat en fazla sattmz gübrelerdendi. Gübre satnn yasaklanmasndan dolay maddi olarak çok etkilendik. Bölgemiz tarm bölgesi olduu için çiftçilerimiz en çok amunyum nitrat tercih ediyor. Satlarn salanmas için bir düzenleme getirilmesi gerekiyor. Amonyum nitrat satlarnn yasaklanmasnn ardndan elimizde kalan gübreler oldu. Bu gübrelerin iadesi veya baka bir yere teslim etmek için Tarm ve Hayvanclk Bakanl bize destekte bulunmad. Amonyum nitratlar kendi depolarmzda saklyoruz. Gda, Tarm ve Hayvanclk l Müdürlüünde her hafta bir ekip gelip kontrol ediyor. Bu gübreler burada böylece duruyor. Bunlarn iadeleriyle ilgili bir çalma yapmasn bekliyoruz. u an bizim depomuzda 2,5 ton amonyum nitrat var. Dier gübre satan firmalarn elinde de yüklü miktarda amonyum nitrat var. Yasaklanmadan önce ylda yaklak 13 bin ton amonyum nitrat sat gerçekletiriyorduk. Amonyum nitrata alternatif olarak çkan gübre onun yerini tutamad. Ama mecburiyetten o gübreyi çiftçilerimize satyoruz. çünkü çok verimli ve kaliteli deil. Amonyum nitrat yasann 23 ilde uygulanmas bir eyi deitirmez. Yasan 23 ili kapsamas çifte standart oldu. Bu uygulamay doru bulmuyoruz.
AMONYUM NTRAT SATIINDA YAPILAN AYRIMCILIIN KALKMASINI STYORUZ
Yeniehir Ziraat Odas Bakan Süleyman skenderolu ise amonyum nitrat satnn yasaklanmasnn hem satclar hem çiftçileri madur ettiini ifade ederek, bu ayrmcln kalkmas gerektiini söyledi. skenderolu, öyle dedi:
Bakanln 23 ilde amonyum nitrat sat yasan kaldrmamas bizi üzdü. Amonyum nitrat bitkisel üretime katkda bulunuyor. Sat yasann kalkmasn istiyoruz. Bölgemizde en fazla kullanan gübre olan amonyum nitratn satnn yasaklanmas çiftçileri ve satclar rahatsz etti. Bu durumdan ötürü maduriyet yayoruz. Amonyum nitratn satnn serbest olmas ülke ekonomisine de önemli katklar salayacak. Türkiyede en fazla amonyum nitrat bizim bölgemizde kullanlyor. Amonyum nitrat satnda yaplan ayrmcln kalkmasn istiyoruz.