Deprem riski bakmndan 3. bölgede olduu deerlendirilen ve bölgede yaanacak olas bir depremden etkilenme riski bulunan Diyarbakrda, olas bir sallantda 25 bin bina çökme tehlikesiyle kar karya! Özelde Diyarbakr, genelde ise tüm Türkiyede, yaanacak olas bir depreme kar herhangi bir hazrlk yaplmadn belirten vatandalar, devletin mevcut yaplarda iyi bir denetim yapmad görüünde. Vatandalar, depremin tehlike olmadn, asl tehlikenin depreme dayanksz yaplan yaplar olduunu vurguluyor.
Vatandalara, Hiç deprem yaadnz m, deprem annda nasl davranlmas gerekir, sizce, ev ve i yeriniz depreme dayankl m, deprem sigortas yaptrdnz m? gibi sorular yöneltildi.
Vatandalarn verdii cevaplar, ülkenin olas bir depreme kar hem yap hem de bilinç itibariyle hazrlkl olmadn gözler önüne seriyor.
Mikrofon uzattmz vatandalarn çounluu, ev ve i yerlerinin depreme dayankl olmadn ve deprem sigortalarnn da bulunmadn dile getirdiler.
Kimi vatandalar, deprem annda nasl davranlmas gerektiiyle ilgili baz bilgilere sahipken, kimi vatandalar da deprem annda ne yapacaklarn bilmediklerini ifade ettiler.
na edilen yaplarda iyi malzeme kullanlmadna ve yaanacak olas bir depreme kar herhangi bir hazrlk görmediklerine deinen baz vatandalar da devletin, denetleme mekanizmasndaki acizliinden yaknyor.
Vatandalar, bundan sonra yaplacak yaplarda denetimlerin arttrlarak, yeni konutlarn depreme kar hazrlkl yaplmas talebinde bulunuyor.
Vatandalarn belirttikleri tüm bu hususlar, son yllarda kentlemenin tavan yapt ilde, olas bir depremin bilançosunun ar olaca düüncesini hkim klyor.
Maalesef depreme kar bir hazrlk yok
u ana kadar hiç deprem yaamadn ve evinin de olas bir depreme kar hazrlkl olmadn belirten Murat Yetik, çünkü evim eski yapdr. Depreme kar hazrlkl olmak gerekiyor. Artk deprem ile yaamak zorundayz. Buna da almak zorundayz. Fakat maalesef depreme kar daha önceden yaplan bir hazrlk olmad için riskle kar karyayz. Bizim talebimiz, bugünden sonra yaplan yaplarn daha salam yaplmas ve daha iyi denetlenmesidir. Eski konutlar için deprem sigortas yaplmyor. Benim yaadm konut eski olduu için deprem sigortas yaplamyor. dedi.
Yaplarda iyi malzeme kullanlmyor
Deprem annda yaplmas gerekenlerle ilgili baz bilgileri bildiini aktaran Sava Demir, mevcut yaplarda iyi malzemenin kullanlmadna dikkat çekerek, u ana kadar depremi yaamadm ama deprem annda yaplacak eyleri biliyorum. Öncelik can ve çevre güvenlii olacak. Milleti, açk alanlara yaymalyz. Bina ve çat altlarndan uzak durmalyz. Evlerimizin veya i yerlerimizin depreme dayankl olduunu sanmyorum. Artk kimse iini güvenilir bir ekilde yapmyor. Yaplarda, iyi malzeme kullanlmyor, iyi çalma ve altyap yok! u ana kadar deprem sigortas da yapmadm. ifadelerini kulland.
Deprem annda panik yapmamak lazm
Deprem annda panik yaplmamas gerektiini dile getiren Remzi Yaprak, 2004te Bismilde deprem yaadm. çok ükür fazla bir ey olmad. Deprem yaanacan önceden söylediler. Biz de tedbirimizi aldk ve darda yattk. u an ki evimiz depreme dayankl deildir. Sadece benim ki deil, herkesin ki dayankl deil! Deprem sigortas yapmamz. Yarn madur olmamak için deprem sigortas olsa iyi olur. Deprem annda panik yapmamak lazm. stemesek de panik yaparz ama en azndan tedbirimizi alabilmeliyiz. Snabileceimiz bir yer olmal. çocuk varsa yangn merdivenlerini kullanmalyz. eklinde konutu.
Evimizin depreme dayankl olduunu sanmyorum
Vatandalardan ükran Geyik, unlar söyledi:
Diyarbakr Huzurevlerinde bir defa deprem yaamtm. Deprem, biraz iddetli olmutu ve ürkütücüydü. Avizeler falan sallanyordu sürekli. Aa inmek için annemler hazrlklarn yaptlar o vakit. Birkaç dakika sonra deprem durunca aa inmedik. Deprem annda merdivenlerden aa inilmemesi, bir eyann arkasna saklanlmas gerekiyor. u ana kadar herhangi bir deprem sigortas yatrmadm ve bulunduumuz evin depreme dayankl olduunu da sanmyorum.
100 evin 5inin dahi depreme dayankl olduunu düünmüyorum
çou yapnn depreme dayanksz olduuna iaret eden Halil Gezici, Ara ara Diyarbakrda sallantlar oluyordu fakat büyük çapta bir deprem görmedik. 1970-74te falan Lice ilçesinde iddetli bir deprem olmutu. Kaç yl önce Bingölde, stanbulda ve en son Vanda yaanmt. Bu ülkede bulunan 100 evin 5inin dahi depreme dayankl olduunu düünmüyorum. Bütün bu yaplar müteahhitler yapyor ve bunun için elde ettikleri kar iyi biliyoruz. dedi.
Devlet iyi bir denetim yapmyor
Devletin de iyi bir denetim yaptna inanmadklarn ve deprem sigortas yerine iyi bir denetimin gerekliliine vurgu yapan Gezici, unlar kaydetti:
Ülkemizde bulunan her köy, ilçe ve ehirde deprem olma riski de vardr. Evimiz olursa deprem sigortasn yaparz. O da mecbur olarak yaplyor zaten. Kimseye bir faydas yok. O arada para kazanmak için zorla yaptryorlar. Ev sallandktan ve çocuklarmla beraber altnda kaldktan sonra ne yapaym bana verecekleri paraya. Ev yapld zaman denetimi iyi yaplsn. na eden müteahhit iyi ina etsin ve kimsenin bana bir ey gelmesin. Bizim isteimiz budur. Zorunlu deprem sigortas depremlerin ve felaketlerin önünü kesmiyor. Deprem olduu zaman dar kaçacak imknmz varsa iyidir. Eer olmasa da bu iten anlayan insanlardan örendiimiz kadaryla diyorlar, kendinizi dolap, kap ve kolonlarn alt ksmlarna verin. Hatta elektriiniz, elinizin yannda kalsn, deprem çantanz bulunsun. Bu tavsiyelerde bulunuyorlar.
Depremden ziyade bu yaplar tehlikelidir
Birçok deprem yaadn ifade eden Emin Turhal ise En son Düzce depremini yaadm. Geceydi ve uyuyorduk. Baktk bir gürültü oldu. çocuumu aldm ve merdivenden darya kaçtk. Herkes darya çkt. Ben pazarcydm o zaman. Elimde ne varsa onu dardaki millete dattm. Apartmanlar çökmütü. Ondan sonra ben unu anlad deprem bir tehlike deildir. Depremden ziyade bu yaplar, yaptmz yanllar ve uygulamalar tehlikelidir. Deprem sigortamz yaptk. ifadelerini kulland.
Mikrofon uzattmz dier vatandalar ise unlar kaydettiler:
Ziynet Meneke, Hiç deprem yaamadm. Deprem annda neler yaplr bilmem. Deprem annda darya çkarz herhalde. Deprem sigortas hiç yapmadm.
Bünyamin Halef, Allahn takdir ettii neyse onu kabulleneceiz. Deprem annda kendimi hiç saklamam. nsan ölümden kaçmaz. Ölüm, zaten bizimle geliyor.
Nihat Klç, Herhangi bir deprem durumunda camdan uzak durulmas lazm. Bir köeye çekilip kafan koruyacaksn ve depremin geçmesini bekleyeceksin. u ana kadar hiç deprem sigortas yaptrmadm.
Mehmet çelik, Bingölde 1996 ylnda askerlikteyken bir defa depremi yaamtm. Normal bir insann yaad bir panikti ve baka bir sknt da olmad. Oturduum ev, bildiim kadaryla depreme dayankl deil. Deprem sigortas yaptrmadm.
Hikmet Avclar, 1999da Adapazarnda bir ara bir deprem yaadk. çok büyük bir korku vard. Allah kimseye göstermesin. u an ki mevcut yaplarn depreme dayankl olduuna inanmyorum. Deprem sigortas da yaptmz yok.