PKKnn, ayrlmak isteyen çocuklar kaçrdn ve onlara bask uyguladn belirten Uluslararas nsan Haklar zleme Örgütü, imdiye kadar Kuzey Irakta çocuklara yönelik 29 vaka tesbit etti. Rapora göre, gerçek saynn belirlenmesi, bölgedeki güvenlik koullarnn kötü olmas ve çatmalarn devam etmesi nedeniyle bilinmiyor.
PKK sava suçu iliyor
nsan Haklar zleme Örgtü çocuk Haklar Bölüm Bakan Zama Coursen-Neff, kz ve erkek çocuklarn aileleri ile yaamalar ve okula gitmeleri gereken bir yata silah altna alnmalarnn suç olduunun altn çizdi:
PKK, çocuklarn devirilmesi ve savaç olarak kullanlmasn tamamen sonlandrmaldr. Örgüt yöneticileri de 15 yan altndaki çocuklarn silah altna alnmasnn sava suçu olduunu bilmesi gerekir.
Uluslararas hukuka göre, PKK gibi silahl gruplarn 18 ya alt çocuklar, kesinlikle, silah altna almamas ve tehlikeli bölgelerde kullanmamas gerekiyor. Uluslararas hukuk kurallar çocuklar gönüllü olsa bile bunu yasaklyor.
PKKya Türkiyeden katlan çocuklar
nsan Haklar zleme Örgütü, Sincarn Hanesor bölgesinde Türkiyeden PKKya katlan 14 yanda bir kz çocuu ile de görütü. Örgüte iki yl önce henüz 12 yandayken Suriyede de katldn anlatan kz çocuu, burada askeri eitim aldn, Sincar bölgesindeki YB güçlerine savaç olarak gönderildiini, henüz çatmaya girmesine izin verilmediini söyledi.
Yezidi çocuklara iddet
Suriye snrndaki Sincar bölgesnde bulunan Yezidi (Ezidi) Serdet topluluunda ubat 2016da yaanan bir olay raporda öyle yer ald:
HPG savaçlar, 13 yandaki Yezidi kz, komutan ile tartt gerekçesiyle feci ekilde dövdü. Yedii dayak sonucu baca krlan Yezidi kz çocuu, kaçmaya çalsa da, HPGliler onu evinden geri ald. Bölge sakinlerinin tanklna göre küçük kz, HPGlilerle gitmemek için evin çatsndan kendini atmakla tehdit etti. Ancak baarl olamad.
Irak Bölgesel Kürt Yönetimi denetimindeki Bersive mülteci kampnda yaayan Yezidi erkek bir çocuun anlattklar da benzer ihlalleri gösteriyor. Buna göre çocuk, PKKya katldnda 14 yandayd ve Temmuz 2016ya kadar Sincar ve Suriyede savat. Bu süre zarfnda örgüt saflarnda çok sayda çocuk savaç gördü. Yezidi çocuk, çatmalarda 16 yandaki bir HPGlinin yaralandn hatrladn da aktard.
Okullar eitim kampna çevrildi
nsan Haklar zleme Örgütüne göre PKK, Sincarn Hanesor bölgesindeki Temim Erkek Ortaokulunu eitim kamp olarak kullanyor. Silah altndaki üniformal gençlerden dördü 18 yandan küçük olduklarn söyledi. Biri 14 yandayd ve iki yl önce, ilkokul 5 örencisiyken örgüte gönüllü olarak katlmt.
Bölge halk, HPGnin, yaknlardaki ehit eyh Hayri okulundan da eleman devirdiini aktaryor. PKK tarafndan yönetilen okulun öretmenleri, Suriyedeki Kürt kantonunda kullanlan müfredata göre eitim verdiklerini belirtiyor.
çocuklar suçlu deil, kurban
nsan Haklar zleme Örgütünün raporuna göre; Sincar bölgesinde birçok kez PKK ile gerilim yaayan Irak Bölgesel Kürt Yönetimi (IBKY) de, örgütün bölge çocuklarn silah altna alarak beyinlerini ykadn düünüyor. Kürt yönetiminin Asayi adl emniyet birimi çocuklarn örgüte katlmamas için baz önlemler alyor. Ancak, Asayi güçlerinin uygulamalar yanl. Asayi güçlerinin PKKya katlan veya sempati duyan çocuklar sorgulad ve dövdüü olaylar kaydedildi.
nsan Haklar zleme Örgütü raporunda, IBKYa çocuk savaçlarn suçlu deil kurban olarak görülmesi gerektiini hatrlatarak, onlarn topluma kazandrlmas için farkl yöntemlerin kullanlmasn öneriyor.
Kandilde de çocuk savaç var
nsan Haklar zleme Örgütünün görütüü çocuklarn bazlar çatmalara katldklarn, bazlar ise kontrol noktalarnda ve cephe gerisi ilerde kullanldklarn söyledi. Rapora göre PKK, çocuklar dorudan çatma bölgelerine göndermedii durumlarda bile onlarn yaamn riske atyor. çocuklarn tanklklarna göre PKK, çocuk savaçlar Türk Hava Kuvvetleri (THK)nin daha önce defaatle bombalad Kandil kamplara da gönderiyor.
Irakl Kürt aileler yardm istiyor
nsan Haklar zleme Örgütü, PKKnn silahl kolu HPGnin kulland 9 çocuk savaçyla ilgili belgeler elde etti. Bu çocuklardan dördü örgütten ayrlmay baard.
Irak Kürt bölgesinin ran snrndaki Halepçe kasabasnda yaayan bir baba, 15 yandaki olunun bu yln banda okulu ve evi terk ederek örgüte katldn bildirdi. PKK çocuun kendilerine katldn reddetti.
Ancak 15 yandaki çocuun babas, HPG tarafndan çekildii tahmin edilen bir videoyu nsan Haklar zleme Örgütü aratrmaclarna izletti. Bilinmeyen bir bölgede çekilen görüntülerde, kayp çocuk, elinde silah ve üzerinde bir üniforma ile çocuklar örgüte katlmaya çaryor. Baba, en azndan oluyla telefonda görümek ve sa olduunu örenmek istiyor.
Irak Bölgesel Kürt Yönetimi nsan Haklar Komisyonuna göre , yalnzca ran snrndaki Süleymaniye kentine bal Halepçe kasabasndan yirmisi erkek, bei kz 25 çocuk PKKya katld ve bir daha evlerine geri dönmedi. Komisyonun 2013ylndan bu yana toplad verilere göre 38 çocuk savaç ise, çabalar sonucu ailelerine geri dönmeyi baard.
YBye maa veren Irak hükümeti ...
nsan Haklar zleme Örgütünin raporuna giren baz satrlar ise, Irak hükumetinin Sincar bölgesindeki PKK uzantl gruplarla ilikisini bir kez daha ortaya koydu. Raporda yer alan, YBye maa veren Badat merkezi Irak yönetimi, örgüte çocuk savaçlarn lavedilmesi için bask yapmaldr ifadesi, Irak hükumetinin PKK uzantl gruplara maa verdii bilgisini nsan Haklar zleme Örgütü de teyid etmi oldu.
Daha önce de uluslararas örgütler PKKnn çocuk savaç kullanmna dikkat çekmiti. Sava bölgelerinde sivillerin, özellikle de çocuklarn korunmas için çalan sviçre merkezli Geneve Call adl sivil toplum kuruluu 5 Ekim 2013 tarihinde PKKnn silahl kolu HPG ile 16 yan altndaki çocuklarn silah altna alnmasnn sonlandrlmas için taahhütname imzalad. Taahhütname kapsamnda HPG, 16-18 ya aralndaki gençlerin de ayrlarak çatma bölgeleri dna çkartlmasn kabul etti.
nsan Haklar zleme Örgütü, bir mektupla, PKKya bu taahhüdü de içeren sorular sordu. Ancak örgüt, PKKdan bu sorulara yant gelmediini duyurdu.