Prof. Dr. Akn Yldz, günümüzdeki birçok hastaln görüntüleme yöntemi yapldktan sonra tan konulduunu belirterek, doru tedavi için görüntülemenin çok önemli olduunu aktard. MR, tomografi, röntgen, PET/CT gibi görüntüleme yöntemlerinin doru biçimde doru zamanda ve doru kiiye kullanldnda son derece etkin biçimde tedaviyi yönlendirdiini kaydeden Prof. Dr. Yldz, görüntüleme yöntemlerinin hastann vücuduna ald radyasyon açsndan deerlendirildiinde, ultrasonografinin radyasyon yaymayan bir yöntem olduunu söyledi. Prof. Dr. Yldz, Ultrasongrafi, ses dalgalaryla, yani elektromanyetik spektrum olan bir dalga ama iyonizasyon yapmayan, hastaya zararnn olmadn kabul ettiimiz bir yöntem dedi. Bir dier zararsz yöntemin Manyetik Rezonans (MR) görüntüleme olduunu aktaran Prof. Dr. Yldz unlar kaydetti:
MR yönteminde de radyasyon olmadn biliyoruz. Vücutta bir snmaya yol açyor ama bugün için veriler MRn da vücuda belirgin bir zarar vermedii yolunda. Sintigrafi, tomografi ve PET/CT gibi yöntemlerde radyasyon var. Anjiyografi ve PET/CTde daha fazla radyasyon olabilir. Radyasyona maruz kalma birimi olarak kullanlan bir ölçüm birimi var. Milisievert ad verilen. Verilen dozlar yaplacak tetkike göre oldukça deiken olabilmektedir.
BÜYÜK EHRLERDE BSKLETLE EVE GTMEK DAHA RSKL
Prof. Dr. Yldz, görüntüleme yöntemlerinin neden olduu radyasyon riskini yaam riski olarak deerlendirmek gerektiini belirterek, unlar söyledi:
Tomografi çekmeyi, gündelik yaamnzdaki risklerden biri gibi düünmek lazm. Yaammzda çok riskler var. Örnein kalabalk bir ehirde bisikletle dolamak, uçakla çok sk seyahat etmek de bir risktir ki en güvenli yolculuk uçak olmasna karn. Örnein uçakta kozmik na daha fazla maruz kalyorsunuz. 5 transatlantik uçuta bir akcier filmi çekilmi gibi dozlara ulaabiliyorsunuz. Bunlarn hepsini birer yaam riski olarak düünmek lazm. unu da unutmamak lazm, radyasyon gerçekten zararldr. Doru yerde doru biçimde doru hastaya doru zamanda uygulanmaldr. Uygun dozlar seçilmeli ve minimum dozlar özellikle kullanlmaldr. Örnein hamilelere gerekmedikçe bu tür tetkikler yaplmamaldr. Hamile ve çocuklara mümkün olduunca radyasyonun olmad görüntüleme yöntemleri uygulanmaldr. Böyle bir temel prensip üzerinde yürümelidir.
CEP TELEFONLARI GER PLANDA KALDI
Cep telefonlarnn yayd radyasyonla ilgili konunun son yllarda geri planda kaldn belirten Prof. Dr. Akn Yldz, lk balarda büyük korku vard. Baz istasyonu, cep telefonu çok gündemdeydi ama biraz geride kald son yllarda. Aslnda bu çok önemli bir konu, çünkü telefon kullanm çok yaygn dedi. Gelimi ülkelerde kii ba telefon saysnn 1.8 olduuna dikkati çeken Prof. Dr. Yldz, sözlerini öyle sürdürdü:
Düünün bir kiinin 2 telefonu var. Gelimi ülkelerde saysal veriler daha güvenilir olduu için söylüyorum, evlerdeki wi-fi oran yüzde 60lar geçmi. Her yerde wi-fi var. Her yerde elektromanyetik radyasyona maruz kalnyor bir ekilde. Eskiden televizyonda radyasyon var deniliyordu ama artk onun çok ötesinde, her an her yerde gözle göremediimiz, bizim ürettiimiz enerji dalgalarna maruz kalyoruz.
BEYN TÜMÖRLERNDE ARTIA NEDEN OLDUU BLMSEL OLARAK KANITLANDI
2016 ylnda wi-fi ve cep telefonlaryla ilgili yaymlanan ve kongrelerde sunulan çalmalar olduunu vurgulayan Prof. Dr. Yldz, ar cep telefonu kullanmnn beyin tümörü görülme orann artrdnn artk bilimsel olarak ortaya konduunu söyledi. Prof. Dr. Yldz, yaplan çalmalarla iyi huylu ve kötü huylu tümörlerde 2.4 orannda arttan söz edildiini söyledi.
çOCUKLARDA CEP TELEFONUNA DKKAT
Özellikle çocuklarda cep telefonu kullanmna vurgu yapan Prof. Dr. Akn Yldz, çocuklarda kafatas kalnl ve geçirgenlii büyüklere göre daha fazla. Bu konuda çok dikkatli olunmal dedi. Yatak odasnda cep telefonlarnn arj edilmemesi, evdeki wi-finin uyurken kapatlmas gerektiini aktaran Prof.Dr. Yldz, Yatak odasnda elektromanyetik sinyallerin mümkün olduunca alnmamas gerekiyor. Uyurken cep telefonunun kapatlmas uygun olur. Gereksiz radyasyona mümkün olduunca maruz kalmayalm. Uzak tutalm kendimizden diye konutu.
GEREKMEDKçE KULLANMAYIN, KONUMAYIN MESAJ ATIN
Cep telefonlarnn kulaklkla kullanlmasnn doru olduunu belirten Prof. Dr. Yldz, gerekmedikçe kullanlmamasn önererek, Örnein yaz biçiminde iletiim mümkünse onu yapmak lazm. Eer konumamz gerekmiyorsa mesaj göndermek lazm. Yazl mesaj göndermekle daha az elektromanyetik radyasyona maruz kalnr. Cep telefonu sohbet deil, iletiim arac olmal. u anda belki bunun sonuçlarn görmüyoruz ama 5-10 sene sonra sinir tümörlerinin daha fazla karmza çkaca ifade ediliyor. Bu riskin yüksek olduu söyleniyor dedi.
Prof. Dr. Akn Yldz, bilim dünyasnda yaplan çalmalarla cep telefonlarnn yayd radyasyonun bata kanser olmak üzere dikkat eksiklii, migren, parkinson, uyku bozukluu ve kalpte ritim bozukluuna yol açabilecei yönünde kukular olduunu da kaydetti.