Avrupa nsan Haklar Mahkemesi (AHM) 1998de brahim ncal davasnda, Devlet Güvenlik Mahkemelerinde (DGM) askeri yargç bulunmasnn Avrupa nsan Haklar Sözlemesinin (AHS) 6. maddesinde yer alan adil yarglanma hakknn ihlali kararyla birlikte ihlalin ortadan kaldrlmasna hükmetti. Diyarbakr, Van, Erzurum, stanbul, Ankara, zmir, Malatya, Adana olmak üzere 8 ehirde kurulan DGMlerde yarglananlarn birçou, AHMe bavurdu. Yargtay, 2017de Salih Turulun, Anayasa Mahkemesi (AYM) ise 2018de Abdullah Altunun bavurusunu kabul ederek, yeniden yarglanmasna karar verdi. Karar sonras, yarglananlar ceza infazlarnn durdurulmasn talep etti. nfazlarn durdurulmasyla ilk bata 100ün üzerindeki Hizbullah hükümlüsü tahliye edildi. Dier örgütlerden hüküm giyenlerden imdiye kadar yaklak 15 kii tahliye edildi. Hukukçulara göre, u anda DGMlerde yarglanan yaklak bin 500 kii yeniden yarglama beklentisi içinde.
Avukat Mehdi Özdemir, AHMin DGMlerde askeri üyenin bulunmasn, o dönemde, kollukta ikence ve avukatsz ifade alnmasn adil yarglama hakknn ihlali olarak kabul ettiini belirtti.
HUKUK HERKES çN ET UYGULANMALI
Yeniden yarglama ve ceza infaznn durdurulmas taleplerinde çifte standart uygulandn öne süren Özdemir, dier dosyalardan hükümlüler için yeniden yarglama talebinde AHMe bireysel bavuru art arandn söyledi. Özdemir, Bu durumun Anayasann eitlik ilkesi kapsamnda, adil bir yarglamann olmad noktasnda mahkemelerce Hizbullahçlar açsndan kabul edilmesine karn PKKden hükümlü olan kiiler açsndan kabul edilmemektedir. Hükümet tarafndan 2016 ylnn sonuna doru 7145 sayl bir yasa çkarld. Yasa, dorudan dostane çözümle AHMden düme karar verilen dosyalara ilikin yeniden yarglama yaplmasn salayc nitelikte bir yasal hüküm getirdi. Yasal düzelemeden sonra hiçbir gerekçe olmakszn Hizbullah hükümlüleri tahliye edildi. Ayn koullar bulunan bizim müvekkillerimiz açsndan dostane çözüm neticesinde sadece Hasan çabadak tahliye oldu, dier bavurular reddedildi. Bu talepler tamamen keyfi bir ekilde reddediliyor. Hukuk ve adalet herkes için eit uygulanmaldr diye konutu.
MATBU BAVURULAR REDDEDLYOR
Yeniden yarglama bavurusu yapt 20 kiiden 4nün kabul edildiini ve ceza infazlarnn durdurulduunu, bir müvekkilinin yeniden yarglama talebinin kabul edildiini aktaran Özdemir, yeniden yarglama talebiyle bavuruda bulunacaklara, AHM karar olanlar, kararn tercümesini yaparak ve hangi noktada ihlal verilmise sonuçlarn giderilmesine ilikin bavuru yapmalar gerekmektedir. AHM karar olmayanlar ise ahsi dosyalarna ulaarak eksiklik, yanllk, toplanmas gereken deliller ve dosya kapsam itibariyle yeniden yarglamay gerektirir koullarn tespit edilerek bavurularn yaplmas lazm. Genel mahiyete matbu dilekçelerle yaplan bavurular u an Diyarbakr Ar Ceza Mahkemelerince ret kararlar verilmektedir diye belirtti.
AHM KARARI TÜM MADURLAR çN EMSALDR
DGM yarglamalarn bir bütün olarak mahkum eden AHM kararlarnn emsal nitelikte olduunu söyleyen Özdemir, öyle devam etti: Yeniden yarglamann yaplmas gerekmektedir. Ancak uan ki mahkemelerce bu durum göz ard ediliyor. Bir bütün olarak DGM yarglamalarn mahkum etmektense AHMin bireysel mahiyette vermi olduu kararlar gerekçe gösterilerek yeniden yarglamalar kabul ediliyor. Ancak bunun böyle olmamas gerekiyor.