OSB'de neler oluyor?

Neler olmuyor ki.

Enva-i mevzu var şu Organize Sanayi Bölgesinde.

Şaibelerin bini bir para

Hele ki, resmi kayıtlara geçen, tespitler şaibeleri havada uçuşturuyor.

Hepsi de yenilir-yutulur cinsten değil.

Tabiri caizse kurum yıllardır; "li babanın çiftliği" gibi, kullanılmış.

Kimse de, "hesap" sormamış?

Gelen; "gideni" aratır olmuş.

OSB "rant" cenderesinde bocalanıp durmuş!

***

Bakınız tüm bunları "tescillendiren", elimde bir inceleme raporu var.

Rapor, 2014 yılına ait.

İl Valiliği uzman marifetiyle OSB'de araştırma yapmış.

Yılın ilk ayında bu inceleme yürütülmüş.

Ama yeni elime ulaştı...

Bu süre zarfında "raporun" akıbeti ve mesajı yerini bulmuş mu bilemiyorum.

Ama dillendirmekte fayda var.

Evet, Arsa tahsisi ve mevcut, "arsaların" şuan ki durumu hakkında bu rapor!

Bir de; "firmaların" üretim alanı ve yasal konumlarının "hangi aşamada" olduğuna dair inceleme.

Kapsamlı bir rapor.

İlerisi için de; "öncülük" edebilecek tespit ve öneriler var.

***

Rapor, gazetenin birinci sayfasında; detaylı yer alıyor.

Ben sadece bir iki ayrıntıyı, buraya almak istiyorum.

Önemine binaen!

çünkü OSB'deki "arsaların" hal-i hazırdaki önemi herkesin malumudur.

Ki Diyarbakır'ın teşvik paketinde, 6 bölgede yer almasıyla; "yatırımcı" için, arsa teminin ne kadar hayati önem taşıdığını, bilmek lazım!

Vergi. SGK. Gibi birçok "teşvikten" daha can simidi!

***

Evet, çözüm süreci.

Bölgede oluşan istikrarlı ortam.

Özellikle son 1,5 yılda; "bölge yatırımcı için tartışılmaz bir şekilde cazip konuma" gelmişti.

Yerli ve yabancı için.

Gazetelerde manşetler atıldı.

TV'lerde programlar yapıldı; "yatırımcı sıraya" girmiş diye.

Diyarbakır OSB'de, "arsa" bitti.

Ek OSB'ye gerek var.

***

Aynı zamanda; OSB'nin altyapısı için de, ciddi bir kamuoyu oluşturuldu.

Doğalgaz.

Demir yolları.

Ek OSB'ye arsa temini dhil olmak üzere; müteşebbislerin birçok talebi yerine getirildi.

Yani yatırım için; "engel teşkil edici" hiç bir durum yok, noktasına gelindi.

***

Ve beklentiler oluştu, doğal haliyle.

Fabrikaların bacaları tütecek.

Yeni istihdam alanları oluşacak; "sanayi" gelişecek.

Büyük holdingler geliyor.

Artık Diyarbakır'ın "ekonomisi" şaha kalkacak denildi.

İşsizler ordusuna sahip kentte; "binlerce kişi" iş sahibi olacak?

***

Ama velkin;

Raporun muhtevasına baktığımızda durum hiçte böyle olmadığı görülüyor.

Ne öyle "cazip" kılıcı yatırım rağbetine ev sahipliği yapılmış.

Ne de, mevcut yatırımcının daha teşvik üretici, adımına imkn verici, zemin oluşturulmuş.

Yani ne teşvik istenilen hareketliliğe ivme kazandırmış, ne de, yatırım yapmak isteyene "kapılar" açılabilinmiş?

Tabiri caizse; OSB kendi iç dünyasıyla sınırlı kalarak "kapıları" dışarıya kapatmış.

***

Şöyle ki.

Raporun sonuç ve öneri tabiri caizse; OSB'nin maskesini düşürüyor.

Bugüne kadar; "nasıl" ihmaller ve keyfiyet arzı içerisinde, olduğuna ilişkin.

Özetle aktarmak istiyorum!

Diniliyor ki;

BİR; 47 firmaya 38,4 hektar alan tahsis edilmiştir. Ama bugüne kadar bir yatırım, inşası yapılmış değil.

Boş ve atıl, bekliyor.

Bu tahsislerin iptal edilerek, arsa talebinde bulunan yeni girişimcilere tahsis edilmesi en uygunu.

***

İKİ: 16 firmaya 20 parselde, 69,3 hektar alan tahsis edilmiş.

İncelemede bu firmalara ait alanların büyük bir kısmı atıl ve kullanılmıyor.

Bir kısmı tapularını almış ancak arsaların boş bekletilmesi doğru değil.

Her türlü altyapısı sanayi, üretim ve istihdam için kamu kaynakları seferber edilerek oluşturulmuş OSB için kayıptır.

Fazla alanların ifraz edilip, yer isteyen müteşebbislere tahsis edilmesi uygun olacaktır.

Tapusu olmayan arsalarda, yeni girişimcilere tahsis edilsin.

Üç; Tahsisi yapılmamış 29,6 hektar arsa engebeli diye; atıl bırakılmış.

Şuan bomba.

Buranın da islahıyla; girişimciye tahsis edilmesi şarttır.

DÖRT: İşletmelerin ekseriyeti; "kaçak" konumdadır.

Şöyle ki; tahsislerde evrak üzerinde yapılan incelemede; 47 adet firmanın yapı ruhsatı almadığı; yapı ruhsatı alan 34 adet firmanın da yapı kullanma izin belgesini almadığı görülmüştür.

***

BEŞ; OSB'de yapılacak yeni tahsislerde, firmaların yatırım konusundaki ciddiyeti ve bu yatırımlarda Bölgemize sağlayacağı katma değer göz önünde tutulması gerekir.

Yatırım yapacak firmaların mali, idari ve teknik yapısı ile yatırım yapacağı faaliyet konusunda deneyimi irdelenmelidir.

ALTI: Parke taşı üretimi gibi basit üretim süreçleri olan, büz üretimi gibi çok fazla depolama alanı gerektiren betonarme elemanlarının imalatının, sıhhi ve çevresel şartlar açısından OSB dışında yapılmasının daha uygun olacağı düşünülmektedir.

Bu nedenle bu tür imalatların OSBde yapılması talebi geri çevrilmelidir.

***

YEDİ: Yine, yatırımın yaratacağı katma değer ve istihdam sayısı göz önüne alınarak tahsislerin yapılması gerekmektedir.

Yapılacak yeni tahsislerde Diyarbakırdaki mevcut sanayi tesislerinin işini sekteye uğratabilecek, birbirinin aynı imalat yapan ve pazarını azaltacak faaliyetler yerine, daha yenilikçi ve mevcut sektörlerin yan sanayileri ile birlikte geliştirilerek kümelenme oluşturabilecek ve rekabet edebilirliği arttıracak üretim konularına öncelik verilmelidir.

SEKİZ: Hazine Müsteşarlığının bölgemizde teşviklerden yararlanamayacak sektörler olarak belirlediği öğütülmüş tahıl ürünleri (un), nişasta ve nişastalı ürünler ve hazır hayvan yemleri imalatı, kütlü pamuk işleme yatırımları (çırçırcılık) gibi faaliyet konularında da OSBde yer tahsisinin yapılmamasında fayda olacağı değerlendirilmektedir.

***

Tüm bunlara bir notta ben düşürmek istiyorum.

Biliyorum.

Bu yazı ve haber sonrasında birçok kişi şunu söyleyecek.

Özellikle; "bazı müteşebbisler" için.

Diyeceklerdir ki; "Balık baştan kokar."

Aynen de öyle.

çünkü OSB'de öyle müteşebbis var ki; "ürettiği" tek bir sanayi maddesi yok.

Varsa da, yılda üç ay çalışan; "çırçır" fabrikasıdır.

Ki raporda bu tür işletmelerin OSB'lerin dışına çıkarılması, "kardan çok zarar" verdiği ifade ediliyor.

***

İşte bu noktada!

Birçok kişi; işgal ettiği "onlarca dönümlük" kapalı alanı, "büyük marketlere" depo olarak kiralıyor.

Yoksa 300'e yakın yatırımın yer aldığı OSB'de çalışanın oranı 4 bin olur muydu?

Yatırımların ortalamasına vursanız her birine 13 kişi düşüyor.

En sıradan bir lokantada; 1520 kişi istihdam ediliyor.

Evet, ne yazık ki Diyarbakır OSB'nin hal-i pür melali işte özetle böyle!

***

Bakalım bu raporun "deşifresiyle" kim ne diyecek?

OSB yönetimi "nasıl bir" cevap verecek?

En önemlisi, Bakanlık ve siyasilerimiz "kep düştü, kel görüntü" gerçeği karşısında; nasıl bir tabu yıkımına neşter, vuracak?

Doğrusu çok merak ediyorum.

Neyse, bekleyip göreceğiz; kimin nasıl bir icraat göstereceğini?

Tabi ki, hadiselerin "aktörlerini ve firmalarını da" bilahare, konuşacağız...

Kimin hangi parseli "cuka" ettiğini.