Kardeşlerim! Sizce münasip ise Başvekile ve dindar mebuslara verilmek üzere

İhtra Binaen Yazdırılmış Gayet Ehemmiyetli Bir Hakikattır

Mukaddeme: Kırk seneye yakın siyaseti terkettiğimden ve ekser hayatım bir nevi inzivada geçtiğinden, hayat-ı içtimaiye ve siyasiye ile meşgul olmadığımdan büyük bir tehlikeyi göremiyordum. Bugünlerde o tehlikenin hem millet-i İslmiyeye ve hem de bu memleket ve hükmet-i İslmiyeye büyük bir zarar vermeğe zemin hazırlamakta olduğunu hissettim. Mecburiyetle, İslmiyet milliyeti ve hkimiyeti ve memleketin selmeti için çalışan ehl-i siyaset ve cemiyyet-i beşeriyeye hamiyet ile çalışanlar için bana mnev bir ihtar edildiğinden Üç Noktayı beyan edeceğim:

Birinci Nokta: Gazeteleri dinlemediğim halde bir-iki senedir irtica ile ittiham kelimesi mütemadiyen tekrar edildiğini işitiyordum. Eski Said kafasıyla dikkat ettim, katiyyen gördüm ki: Siyaseti dinsizliğe let yapan ve beşerdeki en dehşetli vahşet ve bedevliğin bir kanun-u esassine irticaa çalışan ve hamiyet maskesini başına geçiren gizli İslmiyet düşmanları gaddarne bir ittiham ile ehl-i İslmiyet ve hamiyet-i diniye ve kuvvet-i maniye cihetiyle değil dini siyasete let yapmak; belki de siyaseti dine let ve tbi yapmakla, t İslmiyetin kuvvet-i mneviyesinden bu hükümet-i İslmiyeyi tam kuvvetlendirmek ve dörtyüz milyon hakik kardeşi arkasında ihtiyat kuvveti bulundurmak ve bir kısım zlim Avrupanın dilenciliğinden kurtulmak için çalışanlara pek haksız olarak irtica damgasını vurup onları memlekete zararlı tevehhüm etmeleri, yerden göğe kadar hadsiz bir haksızlıktır. Nümunelerinden birinci nümunesi: Bu asrın dehşetli zulmüne karşı bir sed olarak İkinci Noktada beyan etmek zamanı geldi. Menşeleri iki kanun-u esasiye istinad eden iki irtica var:

Biri: Siyas ve içtima ki, hakik irticadır. Onun kanun-u esassi çok su-i istmale ve zulme medar olmuştur.

İkincisi: İrtica namı verilen hakik bir terakki ve adaletin esasıdır.

İkinci Nokta: Beşerin vahşet ve bedevlik zamanlarındaki bir kanun-u esassine, medeniyet namına dine hücum edenler, irtica ile o vahşete ve bedevliğe dönüyorlar.

Devam edecek