Vakıflar Genel Müdürlüğü, Diyarbakır'ın tarihi Sur ilçesinde 2015'te PKK'lıların saldırısı sonucu zarar gören 20 eseri, 60 milyon lira harcamayla restore ederek yeniden ayağa kaldırdı.
Sur'da 28 Kasım 2015'te Diyarbakır Barosu Başkanı Tahir Elçi'nin hayatını kaybettiği, polis memurları Ahmet Çiftaslan ve Adem Erdur'un şehit olduğu saldırının ardından PKK'ya yönelik başlatılan "Bayrak-12 Sur Müşterek Özel Birlik Operasyonu" 103. gününde, 9 Mart 2016'da başarıyla tamamlandı.
PKK'lıların saldırısı sonucu tahrip olan tarihi ilçenin yeniden güzel günlerine dönmesini sağlamak amacıyla ilgili bakanlıklar ile birçok kurum, hummalı çalışma içine girdi. Vakıflar Genel Müdürlüğü de terörden zarar gören eserleri restore etmek amacıyla kolları sıvadı.
Bu kapsamda Hüsrevpaşa, Parlı, Nasuh Paşa, Kadı, Sefa, Ulu, İbrahim Bey, Fatihpaşa ve Arapşeyh camileri, Protestan Kilisesi, Dört Ayaklı Minare, Hasırlı Mescidi'nin de aralarında yer aldığı 20 eserin restorasyonu tamamlandı.
Diyarbakır Vakıflar Bölge Müdürü Metin Evsen, terör saldırısında önemli eserlerin zarar gördüğünü belirtti.
Bunların başında ilk Osmanlı eseri Fatihpaşa Camisi'nin geldiğini ifade eden Evsen, bu yapının çok sembolik bir değeri bulunduğunu vurguladı.
Diyarbakır'ı fetheden Bıyıklı Mehmet Paşa'dan sonra kentin ikinci valisi Hüsrev Paşa'nın isminin verildiği caminin de zarar gördüğünü anlatan Evsen, zarar gören yapılar arasında cami, medrese, kilise ve hanlar ile çok sayıda evin bulunduğunu söyledi.
Evsen, Vakıflar Genel Müdürlüğünce, daha önce projesi bulunan eserlerin restorasyonlarına hemen başlandığını belirterek, "Projesi olanlar konusunda sorun yaşamadık. Ama projesi olmayanların yeniden projeleri hazırlandı. Kuruldan gerekli onay alındıktan sonra restorasyona başladık." ifadelerini kullandı.
Diyarbakır'ın ülkenin önemli medeniyet şehirleri arasında bulunduğunu, aynı zamanda çok kültürlü bir kent olduğunu vurgulayan Evsen, şehrin bütün eserleriyle çok zengin bir kimliği ortaya koyduğunu dile getirdi.
"HÜSREVPAŞA CAMİSİ'Nİ CEMAATİYLE BULUŞTURMAK İSTİYORUZ"
Restorasyon çalışmalarının yaklaşık 60 milyon lira maliyetle yapıldığını anlatan Evsen, şunları kaydetti:
"Hüsrevpaşa Camisi'nin de restorasyonu tamamlandı ve açılışa hazır. Böylelikle Sur'da terörden zarar gören bütün eserlerimizin restorasyonu bitti. Terörden çok ciddi zarar gördük. Şimdi de dünyayı teslim alan bir koronavirüs belası var. İnşallah bunu da atlatırsak burada ilk cuma namazını da kılmayı düşünüyoruz. Hüsrevpaşa Camisi ciddi zarar görmüştü. Projesi hazırlandı. Kuruldan geçti. Çatıdan başlayarak kurşunların hepsini değiştirdik. Esaslı bir restorasyon gerçekleştirildi. Dokuya uymayanlar arındırıldı. Çevre düzenlemesi yapıldı. Bu cami çok önemli, külliye şeklinde yapılan bir yer. İçerisinde cami ve medrese var. 1980'lere kadar vakıflar öğrenci yurdu olarak hizmet vermiş. Sonra eski dokusu olan camiye dönüştürülmüş."
Evsen, camide 2015'ten bu yana ibadet edilemediğini belirterek, "Bu eseri cemaatiyle buluşturmak istiyoruz. Bu güzel eserlerimizi halka açmak istiyoruz." dedi.
SOSYAL YARDIMLAR İLE DESTEK OLUYOR
Vakıflar Bölge Müdürü Metin Evsen, İskender Paşa Konağı'nda yaptığı açıklamada, bölge müdürlüğü olarak ecdadın yapmış olduğu eserleri restore etmek ve bu eserleri sonraki nesillere miras olarak bırakmak için yoğun bir çalışma içerisinde olduklarını söyledi.
Vakıflar Haftası'nın bu yıl "Vakıf Medeniyetinde Şefkat ve Merhamet" temasıyla kutlandığını aktaran Evsen, bu kapsamda yoğun olarak hem restorasyon hem de sosyal yardımlarının devam ettiğini belirtti.
Vakfa ait akar olarak nitelendirdikleri dükkan, bedesten, çarşı ve iş merkezlerinden gelen gelirlerle hayır şartlarını yerine getirdiklerini dile getiren Evsen, "Bu hayır şartları da ecdadın kurmuş olduğu vakıflar çerçevesinde yapılıyor. Ecdat görev yaptığı her yerde bir vakıf kurmuş ve bu vakfın da hem akarları hem hayratları çerçevesinde işlevlerini devam ettirmektedir. İnşallah bu kıyamete kadar böyle devam eder." dedi.
Bölge müdürlüklerinin Bingöl, Batman, Mardin ve Diyarbakır illerini kapsadığını anımsatan Evsen, şöyle devam etti:
"Bu illerimizde her ay 5 bin 500 kişiye kuru gıda yardımında bulunuyoruz. Bine yakın orta öğretim ve üniversitesi öğrencisi ile yabancı uyruklu 9 öğrenciye burs veriyoruz. 339 yetim ve engelli vatandaşlarımıza da yardımda bulunuyoruz. Bize müracaat eden her şahıs şartları tutuyorsa ve bizim de kontenjanımız yeterliyse onlara maaş bağlıyoruz. Bizden 914 lira kadar bir para alıyorlar. Bu sosyal yardımlarımız da devam ediyor."
Evsen, tarihi merkez Sur ilçesinde mülkiyeti cemaatlere ait olan ve restorasyon ödeneği Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından karşılanan 4 kiliseden 2'sinin çalışmasının tamamlandığını, geri kalan 2 kilisenin de 2022 yılında tamamlanacağını belirtti.
Yaptıkları çalışmalarla Diyarbakır ve bölgeyi inanç merkezi haline getirdiklerini ifade eden Evsen, "İnanç turizmine konu olan bütün yerlerde restorasyon ve çevre düzenlemesi işlerini yaptık bitirdik. Bölgeyi inanç turizmi merkezi haline getirdik. Pandemi etkisi olmasaydı her yıl düzenlediğimiz etkinlikleri daha büyük etkinliklerle kutlamış olacaktık." şeklinde konuştu.
Kaynak: Diyarbakır Söz