DİYARBAKIR - Diyarbakır’ın Lice ilçesinde bulunan “Ashabı Kehf” mağarası, 1300’lerden Kahramanmaraş merkezli yıkıcı depremlere kadar zarar gördü.
Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen 11 kentten bir olan Diyarbakır’da 1’i boş, 7 yapı yıkılmış olup 417 vatandaş hayatını kaybetti.
Depremlerden sadece evler değil, asırlık tarihi yapılarda zarar gördü. 5 bin yıllık UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunan 5 bin yıllık surlardan, asırlık cami ve minarelere kadar zarar gördükleri tespit edildi. Bu yapıların yanı sıra Lice ilçesinde bulunan Ashab-ı Kehf Mağarası da 1300’lerde, 1966 Varto depremi, 1975 Lice depremi ve en son yıkım yaşadığı Kahramanmaraş merkezli depremden zarar gördüğü tespit edildi.
Dicle Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İrfan Yıldız, Türkiye’nin birkaç şehrinde olduğu gibi Diyarbakır’ın Lice ilçesinde de Ashab-ı Kehf Mağarası bulunmakta olduğunu hatırlattı.
???????
Lice ilçesindeki Ashâb-ı Kehf Mağarası, Ashâb-ı Kehf Dağı olarak adlandırılan dağ olduğunu belirten Prof. Dr. Yıldız, “Günümüzde halkın Fis Ovası dediği aslında kaynaklardaki ismi Efsus Ovası'na hakim olan diğer adıyla Dakyanus Şehrine ait 6 kilometre mesafededir. Kaynaklara baktığımız zaman Diyarbakır’ın Lice Ashab-ı Kehf Mağarası'nın ismi ilk kez hicri 766, miladi 1365 tarihinde Çobanoğulları Hanedanlığından Sultan Üveys Diyarbakır üzeri Azerbaycan’a giderken Lice’deki Ashab-ı Kehf Mağarası'na uğradığını görüyoruz. Daha sonra 1862’lerde İngiliz konsolos Taylor bölgede araştırmalar yapıyor. Lice Ashab-ı Kehf hakkında. Geniş bilgilere yer veriyor” dedi.
“Ashab-ı Kehf Mağarası şimdiye kadar birçok depreme maruz kalmış”
Ashab-ı Kehf üzerindeki kitabelere bakıldığı zaman 1367-68 tarihli Mardin Artuklu Sultanlarından Ahmed El Mansur’a ait bir onarım kitabesi olduğunu gördüklerini ifade eden Prof. Dr. Yıldız, “En son 1968 tarihine ait köylüler tarafından yapılan onarımı gösteren bir kitabe bulunuyor. O dönemde yapılan tamirat Arapça harflerle yazılıyor. Ama tarih günümüz rakamlarıyla yazılmıştır. Ashab-ı Kehf Mağarası şimdiye kadar birçok depreme maruz kalmış. Birkaç depremden etkilenmiştir. 1300’lerde meydana gelen depremden etkilenmiş, 1367-69 yılları arasında onarılmış. Yine 1966 Varto depreminde hasar aldığı için 1968 yıllında yöredeki köylüler tarafından onarılmış. 1975 Lice depreminde tekrar hasar almış. Tekrar elden geçirilmiş” diye konuştu.
En son 6 Şubat 2023 tarihli Kahramanmaraş merkezli depremden de Ashab-ı Keyhf Mağarası hasar gördüğünü aktaran Yıldız, “Mescit kısmındaki duvar kısmen yıkılmış. Bu kısım, Hristiyanlık döneminde kilise olarak kullanılmış. Daha sonra bölge İslam medeniyetinin eline geçince burada bir cami yapılmış. Şu anda yıkılan duvar aslında 1975 yılı depreminden sonra onarılan duvardır. Yıkılan duvarda çimento çok net bir şekilde görülüyor. Çok büyük bir hasar yok. Ama kısmen yıkım ve çatlamalar var. Bunlar da kısa bir süre içerisinde muhtemelen onarılır ve tekrar ziyarete açılır. Lice Ashabı Kehf Mağarası çok bilinmiyordu. Ama son zamanlarda özelikle tanıtıldı. Bölgede Ashab-ı Kehf Mağarası'na çok yoğun bir şekilde ziyaretçi akını oluyor. Aynı zamanda 28 Mayıs günü oradakiler için Uyanış Günü olarak görüldüğü için çevre ilçeler, köylerde ve Diyarbakır merkezden birçok insan oraya gidip panayır havasında kutlama yapmaktadır” şeklinde konuştu.
Kaynak: Diyarbakır Söz
