İstanbul'da devam eden UNESCO Dünya Miras Komitesi 40'ıncı toplantısı devam ederken, toplantıda, Sur İlçesi ile ilgili karar taslağının tartışmaya açılmadan olduğu gibi geçirildiği öne sürüldü. Büyükşehir Belediyesinden yapılan açıklamada, Dünya Miras Komitesi tarafından, PKK'lı militanların kazdığı hendekler ile kurulan barikatların kaldırılmasına yönelik operasyonlarında tahrip olan Sur'daki tarihi yapılar ile ilgili hazırlanan taslak raporda, Sur detayları şöyle sıralandı:
* Varlık ve anıtları üzerindeki tahribatı tespit etmek amaçlı bir özel ekip oluşturuldu. Özel ekibin değerlendirmesine göre Diyarbakır Kalesi, İçkale ve Hevsel Bahçeleri gibi alanlarda ciddi tahribat yok.
* Terörist hadiselerden dolayı varlığı korumak amaçlı geçici önlemler alındı. 82 burçlu kalenin bir çok geçişi bulunduğundan dolayı bunlar geçici olarak beton bloklarla kapatıldı. Güvenlik amaçlı bu önlem Diyarbakır Kültür Varlıkları Koruma Kurulu'nun aldığı kararla uyum içindedir. Bu bloklar ileri bir aşamada kaldırılacaktır;
* Burç ve surdaki tahribatlar doğal ve çevresel faktörlerden kaynaklıdır. Kültür ve Turizm Bakanlığın 2016 yatırım planına bir Diyarbakır Kentsel Surları Koruma Master Planı dahil edildi. Bu yönde araştırmalar başlatıldı.
* Tampon bölgede, özellikle de Suriçi'nin mahallelerinde, tahribatlar tespit edildi.
* Türkiye'nin başbakanı, koruma dahil Suriçi için bir iyileştirme planını taahhüt etti.
"MİRASIN KORUNMASI KONUSUNDA ZORLUKLAR İÇERİYOR"
Sur için Dünya Miras Merkezi, ICOMOS ve ICCROM'un analiz ve sonuçlarının da yer aldığı karar taslağında, son aylarda varlık ve tampon bölgesi yaygın saldırı ve akabinde güvenlik operasyonlarına maruz kaldığı, bu temelde edilen raporlara göre, varlığın tarihi yapıları ile tampona bölgesinde belli sayıda tarihi binalar ve anıtlarda tahribat yaşandığı belirtildi.
Diyarbakır'daki güvenlik durumu, mirasın korunması konusunda zorluklar içermeye devam ettiği belirtilen taslak raporda şöyle denildi:
"Buna rağmen küçük çapta koruma girişimleri ile bazı ilerlemeler sağlanabildi. Devlet tarafının, varlığın üstün evrensel değeri (OUV), özgünlüğü ve bütünlüğünün devam ettirilmesine ilişkin çabası dikkate alındı (not edildi). Varlığın gelecekte daha fazla tahribat görmeyip korunması için sorumlu yetkililer imkan dahilinde tüm önlemleri alması tavsiye edilmektedir. Ayrıca güvenlik durumu elverdiğinde, sorumlu yetkililer varlığın ve tampon bölgesinin korunma durumuna ilişkin geniş kapsamlı bir hasar tespit yapmasını tavsiye etmektedir. Operasyonel kılavuzla uyumlu bir şekilde, hasar tespitin sonuçlarını Dünya Miras Merkezi ve onun danışma kurullarına sunulması gerekmektedir. Komite devlet tarafına bir başka tavsiyesi, ileriki bir aşamada uygun güvenlik şartları oluştuğunda, varlık üzerindeki tehditlerin doğası ve çapını değerlendirme ve alınması gereken uygun önlemleri önerebilme amaçlı Dünya Miras Merkezi Danışma Kurullarından oluşan bir reaktif bir izleme misyonunu davet etmesidir."
TASLAK KARARIN SONUÇLARI
Sur için hazırlanan ve tartışılmaya açılmadan toplantıdan geçirilen taslak karanının sonunda ise, kararlar şöyle sıralandı:
* Diyarbakır'da etkili olan durumla ilgili kaygılarını ifade etmektedir.
* Devlet tarafından varlığın ve tampon bölgesinin korunmasına ilişkin atılan adımları kabul etmekte ve gelecekte varlığa ilişkin herhangi bir tahribatın önüne geçilmesinin önemini vurgulamaktadır.
* Devlet tarafından güvenlik durumu elverdiğinde, bir an önce varlığın korunma durumuna ilişkin hasar tespit çalışmasını yapıp sonuçları Dünya Miras Merkezi ve danışma kurullarına sunulmasını talep etmektedir.
* Ayrıyeten devlet tarafından Dünya Miras Merkezi'ne 1 Şubat 2017 tarihine kadar varlığın korunma durumuna ilişkin bir güncellenmiş raporun sunulmasını ve Dünya Miras Komitesince 2017 yılında gerçekleştirilecek 41. oturumunda incelenmesi için yukarıda belirtilenleri uygulamasını talep etmektedir.
KARAR MEMNUNİYET VERİCİ
UNESCO Daimi Temsilcisi Hüseyin Avni Botsalı, Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri ile ilgili alınan karardan memnun kaldıklarını söyledi. Botsalı, "UNESCO ile diyalog devam ediyor. Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri ile ilgili alınan kararın içeriği daha sonra yayımlanacak" ifadelerini kullandı.
Kaynak: Diyarbakır Söz