Batman'lı olan Giresun Vali Yardımcısı Dr. Hasan Tanrıseven, görevi sırasında ilk keşif çalışmaları yapılan tarihi Zerzevan Kalesi'nde incelemelerde bulundu.
Bu kalenin kendisi ayrı önem taşıdığını dile getiren Tanrıseven,"2005 yılında Diyarbakır Çınar Kaymakamlığına atandım. İlçede ilk yaptığım işlerden biri, dağın tepesinde atıl duran Zerzevan Kalesinde, arkeolojik kazı başlatılarak, kalenin turizme nasıl kazandırılacağına kafa yormak olmuştu. O dönem, dikkatleri bu tarihi yapıya çekmek için gazetecileri davet ederek, Kalenin haber yapılmasını sağlamıştık. 2008 yılında da Zerzevan Kalesinin resmi kazı programına alınmasının müracaatını yapmıştık.
O günlerde pek bilinmeyen 3000 yıllık Roma Kalesi, Doç. Dr. Aytaç Coşkun başkanlığındaki Zerzevan Kalesi Kazısı ekibinin özverili çalışmaları ile gün yüzüne çıkıyor. Aytaç Hoca, Bana “Sayın Valim, Bölgeye geldiğinizde Kalenin yeni halini gezdirelim, tanıyamayacaksınız” demişti."dedi.
Zerzevan Kalesi'nin bölgenin turizm değeri olduğunu ifade eden ,"Geçen hafta Batman’a yaptığım gezide özel olarak Zerzevan kazılarını görmeye gittim. Kazı Başkanımız “İşte gazetecilere Zerzevan Kalesini ilk tanıtan kaymakam” diye beni ekibine tanıttı. Hocam ile birlikte Zerzevan Kalesinde saatlerce, adeta zaman tünelindeymiş gibi inceleme yaptık.
Zerzevan Kalesi Diyarbakır ili, Çınar ilçesinde, Diyarbakır-Mardin karayolu üzerinde yer alıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Dicle Üniversitesi’nin işbirliği ile kazı ve restorasyon çalışmaları Doç. Dr. Aytaç Coşkun başkanlığında 2014 yılında başlayan kalede 12 ay boyunca hummalı bir kazı faaliyeti yapılıyor.
Roma’nın sınır garnizonu olan Zerzevan Kalesinin tarihi Asur Dönemi’ne (MÖ 882-611) kadar gidiyor. Roma Dönemi’ne MS 3. yüzyılda Severuslar Dönemi’nde (MS 198-235) asıl askeri yerleşim inşa edilmiş, 639 yılına İslam ordularının fethine kadar kesintisiz kullanılmıştır." diye konuştu.
Kaymakamlığı dönemine burası ile ilgili çalışmaları titizlikle yaptıklarını kaydeden Tanrıseven," Çınar Kaymakamı olduğum dönemde hem basına yaptığımız tanıtımda hem de Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yaptığımız yazışmalarda Zerzevan Kalesinin Roma’nın en doğudaki garnizonu olmasının önemine değinmiştik.
Aytaç Hoca ve ekibi ise bu özelliğinin yanı sıra Zerzevan’ın Mithras dininin en gizemli tapınaklarından birine de ev sahipliği yaptığını keşfetti. Tarihin bilinmeyen bir yönünü gün yüzüne çıkaran bu çalışmalar, ulusal ve uluslararası alanda büyük yankı uyandırırken, Zerzevan Kalesi şu anda yerli ve yabancı turistlerin yoğun ziyaret ettiği bir ören yeri haline gelmiş durumda.
Kazı çalışmaları ile Ortadoğu’nun Diyarbakır’a giriş kapsısı olan, Dünyanın en iyi korunmuş garnizonunda, tarihte bulunan son Mithras Tapınağı ortaya çıkarıldı. Bu yapı Roma’nın doğu sınırındaki ilk tapınak olma özelliğini taşıyor. Zerzevan Kalesi ve Mithras Tapınağı 2020 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne girdi. Zerzevan Kalesi ve Mithras Tapınağı sadece Diyarbakır değil, Türkiye’nin de en önemli kültür varlıklarından biri olmaya aday." dedi.
Kaynak: Diyarbakır Söz
