Avusturya'da pazar günü yapılacak erken genel seçimle birlikte seçim sezonu açılacak Avrupa'da, yıl sonuna kadar 12 ülkede halk sandık başına gidecek.
Avusturya'nın yanı sıra Portekiz, Kosova, Polonya, İsviçre, İspanya ve Belarus'ta genel seçimler, Romanya ve Hırvatistan'da cumhurbaşkanlığı seçimleri, Bulgaristan ve Macaristan'da yerel seçimler, Almanya'da ise Thüringen'de eyalet meclisi için seçim yapılacak.
Birçok ülkenin sandığa gitmeye hazırlandığı Avrupa'da, bazı ülkelerde de devam eden siyasi krizler ve belirsizlikler nedeniyle seçim ihtimalleri gündemde.
- Seçim sezonu Avusturya'da açılıyor
Avrupa'da seçim sezonu bu hafta sonu Avusturya ile açılacak. Ülkede 17 ay süren aşırı sağcı koalisyonun çökmesinin ardından halk pazar günü sandık başına gidecek.
Seçim öncesi hiçbir partinin tek başına iktidara gelme ihtimali bulunmazken, seçim sonrası ikinci bir aşırı sağcı koalisyon hükümetinin kurulabileceği tahmin ediliyor.
Yaklaşık 6,4 milyon seçmenin oy kullanacağı seçim öncesi yapılan anketlere göre, Sebastian Kurz'un liderliğini yaptığı Avusturya Halk Partisi (ÖVP) birinci parti konumundayken, Sosyal Demokrat Parti (SPÖ) ikinci, aşırı sağcı Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ) ise üçüncü sırada yer alıyor. Anketlerin seçim sonuçlarına da yansıması durumunda, merkez sağ ÖVP ile aşırı sağcı FPÖ’nün yeniden koalisyon kurabileceği ifade ediliyor.
- Kosova'da da erken seçim
Avrupa'daki seçim maratonu, Avusturya'nın ardından Kosova'da sürecek.
Başbakan Ramush Haradinaj'ın, temmuz ayında özel savcılık tarafından "şüpheli" sıfatıyla ifade vermek üzere mahkemeye çağrılması nedeniyle görevinden istifa etmesinin ardından ülkede erken seçime gitme kararı alındı.
Kosova'da 6 Ekim'de yapılacak genel seçimde, 1,9 milyon kayıtlı seçmen 120 sandalyeli parlamentonun yeni üyelerini belirlemek üzere sandığa gidecek. 20 siyasi parti ve 4 ittifakın yarışacağı seçimi, yaklaşık 50 bin gözlemci takip edecek.
Parti sayılarının çok olması nedeniyle sandıktan bir kez daha koalisyon hükümeti çıkacağına kesin gözüyle bakılan seçimde, Kosova'nın Geleceği İçin İttifak (AAK) ile Sosyal Demokrat Parti (PSD) arasındaki seçim öncesi ittifak, Sosyal Demokrat Girişim (NISMA), Yeni Kosova İttifakı (AKR) ve Adalet Partisi (PD) arasındaki ittifak, Kendin Karar Al Hareketi, Kosova Demokratik Birliği (LDK) ve Kosova Demokratik Partisinin (PDK) çekişmesi bekleniyor.
Öte yandan, LDK'nin adayı Vjosa Osmani de ülkede başbakanlık koltuğu için yarışacak ilk kadın aday olacak. Osmani'nin, özellikle kadın seçmenlerden önemli destek görebileceği ifade ediliyor.
- Portekiz'de sosyalistlerin zaferi bekleniyor
Kosova ile aynı gün Portekiz'de de genel seçim yapılacak.
Portekiz'deki seçimin Sosyalist Partinin (PS) zaferiyle sonuçlanması bekleniyor. 230 sandalyeli parlamentodaki milletvekillerinin belirleneceği seçim öncesinde, mevcut durumda azınlık hükümetiyle iktidarda olan PS'nin yükselişi öne çıkıyor.
Mevcut durumda sağ görüşlü Sosyal Demokrat Partinin (PSD) ardından meclisteki ikinci büyük parti olan PS, diğer sol ve komünist partilerin dışarıdan desteğiyle kurduğu azınlık hükümetinin başarılı bir 4 yılı geride bırakmasıyla oylarını artırdı. Son anketlere göre PS, en büyük rakibi PSD'nin oldukça büyük farkla önünde gösterilirken, Başbakan Antonio Costa liderliğindeki PS'nin tek başına iktidara gelebilecek meclis çoğunluğunu dahi yakalayabileceği tahminleri yapılıyor.
Portekiz'de 5,4 milyon seçmen bulunurken, 2015'te yapılan son seçime katılım oranı yüzde 55 olmuştu.
- Polonya da sandığa gidiyor
Bir diğer Avrupa ülkesi Polonya'da da 13 Ekim'de genel seçim yapılacak.
Yaklaşık 38 milyon nüfuslu ülkede halk, 460 sandalyeli Polonya Meclisi ile 100 sandalyeli Polonya Senatosunun yeni üyelerini belirlemek üzere sandığa gidecek.
Anketlere göre, Polonya'da iktidarda olan Hukuk ve Adalet Partisinin (PiS) yeniden tek başına hükümeti kuracak salt çoğunluğu elde etmesi bekleniyor.
- İsviçre de sandığa gidecek
Avrupa'da bir sonraki seçim durağı ise İsviçre olacak.
İsviçre'de de 20 Ekim'de yapılacak genel seçimde vatandaşlar, 200 kişilik Federal Meclis ile 46 kişilik Kantonlar Meclisi (Senatörler Meclisi) üyelerini belirmek için oy kullanacak.
İsviçre'de seçmenlerin yüzde 90'a yakını tercihlerini, sandık başına gitmeden elektronik oylamayla ya da mektupla yapıyor. Seçimlere katılımın yüzde 50'nin altında gerçekleşmesi beklenen ülkede, halkın yüzde 10'a yakını ise kurulan sandıklarda oy veriyor.
Seçimlerde pek çok Türk kökenli aday da yarışacak. Türk kökenliler adaylık konusunda en fazla Sosyal Demokrat Partisini (SP) tercih etti.
Yapılan kamuoyu araştırmaları İsviçre Yeşiller Partisinin yüzde 3 civarı yükselişte, aşırı sağcı İsviçre Halk Partisinin (SVP) ise düşüşte olduğunu gösteriyor.
Nüfusu 8,4 milyon olan İsviçre, karmaşık siyasi yapısı ve seçim sistemi nedeniyle 50 yıldan uzun bir süre koalisyon hükümetleri tarafından yönetiliyor. İsviçre Konfederasyon Başkanları, parlamento tarafından 7 kişilik kabine içinden seçiliyor ve bir yıl görev yapıyor.
- İspanya'da bu yıl ikinci genel seçim
İspanya da 28 Nisan'da yapılan erken genel seçimin ardından siyasi partilerin hükümeti kurma noktasında anlaşamaması nedeniyle 10 Kasım'da yeni bir erken genel seçime gidecek.
Son 4 yılda 4. kez genel seçime gidecek İspanyollar, demokrasi tarihinde ilk kez bir yıl içinde iki kez sandığa gitmiş olacak.
İspanya'da yaklaşık 26,5 milyon seçmen, 10 Kasım'da 350 milletvekilini ve 208 senatörü seçmek için sandığa gidecek.
İspanya'da yapılan son anketler, seçimi bir kez daha sol görüşlü Sosyalist İşçi Partisinin (PSOE) kazanacağını gösteriyor. Sosyalistlerin 123 olan milletvekili sayısını az da olsa artırması, ancak tek başına iktidara gelecek çoğunluğu (176) elde edemeyeceği tahminleri yapılıyor.
İspanya'da uzun zamandır yaşanan siyasi istikrarsızlığın temelinde, ülkede 2008-2014 yıllarında yaşanan ekonomik krizin etkisiyle popülist yeni siyasi partilerin ortaya çıkması ve bunun İspanya'daki iki büyük partili siyasi yapıyı yıkması bulunuyor. Ayrıca siyasi partiler arasındaki görüş farklılıklarını artıran Katalonya'daki bağımsızlık yanlısı girişimler de siyasi belirsizliğin diğer önemli etkeni olarak öne çıkıyor.
Öte yandan, Belarus'ta da halk 110 sandalyeli meclisin yeni üyelerini belirlemek üzere 17 Kasım'da sandığa gidecek.
- Romanya ve Hırvatistan'da cumhurbaşkanlığı seçimleri
Romanya'da da halk, cumhurbaşkanını seçmek için 10 Kasım'da sandık başına gidecek. İlk turda sonuç alınamaması durumunda ise 24 Kasım'da ikinci tur yapılacak.
Cumhurbaşkanı Klaus Iohanis'in yanı sıra Demokratik Sol Parti Genel Başkanı ve Başbakan Viorica Dancila'nın da aday olduğu seçimde 9 aday yarışacak.
Yaklaşık 18 milyon seçmenin oy kullanacağı seçim öncesi yapılan anketlere göre Ulusal Liberal Parti (PNL) adayı olan Cumhurbaşkanı Iohanis ilk sırada yer alıyor.
Seçim takvimi henüz kesinleşmese de Hırvatistan da aralık ya da ocak ayında yeni cumhurbaşkanını belirlemek için sandığa gidecek.
Beş yıllık görev süresini doldurmak üzere olan mevcut Cumhurbaşkanı Kolinda Grabar Kitarovic'in muhafazakar Hırvat Demokrat Birliği (HDZ) tarafından yeniden aday gösterilmesi beklenirken, adaylar arasında eski başbakanlardan Zoran Milanovic'in de ismi ön plana çıkıyor.
Henüz resmi adaylık başvuruları başlamasa da ülke medyasında çıkan haberlere göre Kitarovic ve Milanovic ile birlikte 10 aday seçimlere katılacak.
Resmen aday olmaları durumunda seçimin Kitarovic ile Sosyal Demokrat Parti (SDP) adayı Milanovic arasında geçmesi bekleniyor.
Hırvatistan'daki seçimlerin 21 Aralık-20 Ocak tarihlerinde yapılması gerekiyor.
- Almanya'da eyalet meclisi için seçim olacak
Öte yandan, Almanya'da ise 27 Ekim'de Thüringen'de eyalet meclisi için seçmenler sandığa gidecek.
Thüringen, son yıllarda popülaritesi artan ve Federal Mecliste dahi temsil edilen aşırı sağcı Almanya İçin Alternatif Partisinin (AfD) güçlü olduğu eyaletlerden biri olarak dikkat çekiyor.
Anketlerde, Sol Partinin ardından ikinci sırada görünen AfD'nin seçim sonrası koalisyon hükümetinde yer alıp almayacağı merak ediliyor.
Thüringen'deki seçimin genel seçime büyük bir etkisi olmasa da buradaki sonucun Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) ve Sosyal Demokrat Parti (SPD) içinde var olan krizi daha da derinleştirme imkanı bulunuyor.
- Bulgaristan ve Macaristan'da yerel seçim
Bulgaristan'da da halk 27 Ekim'de yerel seçim için sandık başına gidecek.
6 milyondan fazla kayıtlı seçmenin bulunduğu ülkede yapılacak yerel seçimde, "ikamet koşulu" nedeniyle Türkiye'deki Bulgaristan vatandaşları oy kullanamayacak. Buna rağmen, üyelerinin çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu Hak ve Özgürlükler Hareketinin (HÖH) ülkenin kuzeydoğu ve güneydoğu kesimlerinde etkili sonuç alması bekleniyor.
Yaklaşık 9,7 milyonluk nüfusa sahip Macaristan'da da 13 Ekim'de yerel seçim yapılacak.
Yapılan anketlere göre, geçen yıl yapılan genel seçimi 3'te 2'lik çoğunlukla kazanan Macar Yurttaş Birliği (Fidesz) ve Hristiyan Demokratik Halk Partisi (KDNP) ittifakının bu seçimi de kazanacağı belirtiliyor.
- İngiltere'de erken seçim ihtimali
2016'da AB üyeliğinden ayrılma (Brexit) kararı alan İngiltere, aradan geçen 3 yılda bunu hayata geçiremedi. AB ile varılan Brexit anlaşmasının parlamentoda defalarca reddedilmesi ve 29 Mart'ta gerçekleşmesi gereken Brexit'in 31 Ekim'e ertelenmesi, dönemin başbakanı Theresa May'i istifaya sürükledi. May'den görevi devralan Boris Johnson da Brexit sürecinin kontrolünü eline almayı başaramadı. Brexit'i 31 Ekim'de ne pahasına olursa olsun gerçekleştirme iddiasındaki Johnson, AB'nin yeni bir anlaşmanın yolunu açmaması ve parlamentonun da anlaşmasız Brexit'i engelleyecek bir yasa çıkarmasıyla köşeye sıkıştı.
Johnson liderliğindeki azınlık hükümeti, partiden 20'den fazla milletvekilinin ihracıyla ve bazı milletvekillerinin de istifasıyla iyice zayıfladı. Johnson'ın ülkeyi AB'den fiili durum yaratarak ayırmaya çalışması durumunda, muhalefet partilerinin bir güvensizlik oylamasıyla hükümeti devirmesi gündeme gelebilir. Bu durumda İngiltere'nin muhalefet içinden bir ismin geçici başbakanlığında yıl bitmeden erken seçime gitme ihtimali bulunuyor.
Kaynak: Diyarbakır Söz